ვენუსტიანო კარანსა

	ვენუსტიანო კარანსა; Venustiano Carranza
	; კარანსა 1915 წანას
მექსიკაშ პრეზიდენტი
პოსტის გერინაშ ბორჯი
	1 მესი, 1917 – 21 მესი, 1920
წიმოხონი	ფრანსისკო ლაგოს ჩასარო
მონძე	ადოლფო დე ლა უერტა
ნაღურა	მესი 21, 1920 (60 წანერი); ტლასკალანტონგო, პუებლა, მექსიკა
ღურაშ ბაძაძი	ჸვილუა
მენოღალობა	მექსიკა
პოლიტიკური პარტია	მექსიკაშ დემოკრატიული პარტია; ლიბერალ-კონსტიტუციონალისტური პარტია
მუმა	ხესუს კარანსა ნეირა
ნანა	მარია დე ხესუს დე ლა გარსა-ი-გარსა
ალმასქუ	1. ვირხინია სალინას ბალმასედა; 2. ერნესტინა ერნანდესი
სქუალეფი	ლეოპოლდო, ვირხინია, ხულია, ხესუსი, ვენუსტიანო, ემილიო, რაფაელი

ხოსე ვენუსტიანო კარანსა დე ლა გარსა (ესპ. José Venustiano Carranza de la Garza; დ. 29 ქირსეთუთა, 1859 — ღ. 21 მესი, 1920) — მექსიკარი პოლიტიკოსი, მექსიკაშ პრეზიდენტი 1917-1920 წანეფს, მექსიკაშ რევოლუციაშ მიმალობას.

ბიოგრაფია

პოლიტიკური მოღალობაშ დაჭყაფური პერიოდიშე ნინალენდჷ სენატორო. დუდშე პორფირიო დიასიშ ხეშულობას ალურდჷ, მარა უკულ ხუჯი დუკინჷ თიში ოპონენტის, ფრანსისკო იგნასიო მადეროს. 1910 წანაშ საპრეზიდენტო გიშაგორუეფი გაყალბჷ დიასიქ დო მადერო აჭოფაფუ. მადეროქ დუდი გომორძგვილო გეგმაცხადჷ. მალას, თიში ინიციატივათ ქიდიჭყჷ ოურდუმე არყებაქ დიასიშ მართუალაშ მეხჷ. ჸათე პროცესეფით ქიდიჭყჷ მექსიკაშ რევოლუციაქ. 1911 წანაშ მესის დიასიქ პოსტიშე გეგნოდირთჷ დო ხეშულობაშა მადეროქ ქუმორთჷ. მადეროქ კარანსა ქუდარინუ კოაუილაშ შტატიშ გუბერნატორო. 1913 წანაშ ფურთუთას, ქუმოხვადჷ სახენწჷფო გინორთაქ, ქუდახუეს მადეროშ თარობა დო მადერო დოჸვილეს (ტრაგიკული დეკადა). მადეროშ ღურაშ უკულ ხეშულობა ხეშა ქაშეჸოთჷ ვიქტორიანო უერტაქ. მალას კარანსაქ აკიმუშუ გეგმა ოზურპატორი უერტაშ სააწმარენჯოთ. კარანსაქ აკოშაყარუ მუში მოხუჯე ოურდუმე ნძალეფი დო ქუდარსხუ პროფესიული ჯარი, კონსტიტუციონალისტური არმია. 1914 წანაშ კვირკვეშო, კონსტიტუციონალისტეფქ დამარცხეს უერტაშ ფედერალური არმია დო უერტას ხეშულობა დათმებაფეს. უერტაშ გინორაგვაფაშ უკულ, კარანსაშ მოხუჯეეფს შქას ქიდიჭყჷ დინახალენი კონფლიქტიქ. ალვარო ობრეგონი კარანსაშ ალმარენჯო სქიდუდჷ, მარა პანჩო ვილიაქ კარანსას დეთხუ დო ემილიანო საპატას ქალუდირთჷ, ნამუთ მექსიკარი გლეხეფიშ ჸარაფის ხემანჯღვერენდჷ. საპატაშ დო ვილიაშ მანჯღვერალათ იმანჯჷ გლეხეფიშ არჸებეფქ მექსიკაშ ოორუე დო ობჟათე შტატეფს. კონსტიტუციონალისტური არმიაქ, ობრეგონიშ დუდალათ დამარცხჷ ვილია ოორუე მექსიკას დო წჷმოძინელო გაგინძორჷ ლჷმა საპატაშ პარტიზანეფიშ მეხჷ, მორელოსიშ შტატიშ ტერიტორიას. ჸათე გომორძგუეფიშ შედეგო კარანსაშ პოლიტიკური პოზიციეფქ ძალამს გენძალიერჷ. მალას თიში მართუალა ამერიკაქ ხოლო ქიჩინჷ. კარანსაშ თარობა ვეჩინეს საპატაქ დო ვილიაქ. თინეფქ (კონვენციონალისტეფი) გაჭყეს მუნეფიშ თარობა.

კარანსაშ ადმინისტრაციაქ 1917 წანას მიღჷ მექსიკაშ კონსტიტუცია, სოდეთ ინტეგრირაფილი რდჷ დიხაშ რეფორმა დო გარანტირაფილი რდჷ მოხანდეეფიშ ნებეფი. თე წანას, კარანსაქ ოფიციალურო იჸუ გიშაგორილქ მექსიკაშ პრეზიდენტო. პრეზიდენტიშ პოსტიშ დაკინებაშ უკულ, კარანსას მუთუნნერი შანულამი რეფორმეფი ვამწუჭყაფუ. თინა უმოსო დაკებული რდჷ პოლიტიკური ოპონენტეფიშ თხოზინით. 1919 წანას, კარანსაშ ზოჯალათ დოჸვილეს საპატა. 1920 წანაშ საპრეზიდენტო გიშაგორუეფს, კარანსაქ მუში პოლიტიკური მონძეთ ქჷმწარინუ რსულას უჩინებუ პოლიტიკოსი იგნასიო ბონილასი. მარა რევოლუციური მაღალეეფქ: ალვარო ობრეგონქ, პლუტარკო ელიას კალიესიქ დო ადოლფო დე ლა უერტაქ აკიკათეს (თენეფიშ პოლიტიკური ალიანსის უძახჷდეს სონორაშ ტრიუმვირატის, მუშენდა სუმხოლო სონორაშე რდეს) დო მანწყუეს არყება. ტრიუმვირატიქ ქუდახუ კარანსაშ მართუალა. კარანსაქ, თიში კაბინეტიშ მაკათურეფქ, თაშნეშე ბონილასიქ მეხიკოშე ინტეს. 1920 წანაშ მესის, არყებულეფქ თინეფს ქიგიანთხეს დო კარანსა დოჸვილეს.

ქოძირით თაშნეშე

ლიტერატურა

Richmond, Douglas W.. (1983). Venustiano Carranza's Nationalist Struggle: 1893–1920. University of Nebraska Press.

რესურსეფი ინტერნეტის

ენციკლოპედია ბრიტანიკა