ისმაილ I
ისმაილ I اسماعیل یکم | ||
![]() | ||
![]() | ||
---|---|---|
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
22 ქირსეთუთა, 1501 – 23 მესი, 1524 | ||
მონძე | თამაზ I | |
დუნაბადი | 17 კვირკვე, 1487 არდებილი, აყ-ყოიუნლუ | |
ნაღურა | 23 მესი, 1524 (36 წანერი) თავრიზიშ გოხოლუას, სეფიანეფიშ იმპერია | |
ნთხორუ აბანი | სეფი ად-დინიშ მავზოლეუმი, არდებილი, ირანი | |
მუმა | შეიხ ჰეიდარი | |
ნანა | ჰალიმა ბეგუმი | |
ალმასქუ | თაჯლუ ხანუმი ბიჰრუზე ხანუმი | |
სქუალეფი | თამაზ I სამ მირზა ელქას მირზა ბაჰრამ მირზა პერიხან ხანუმი მეჰინბანუ-სულთანი | |
რელიგია | შიიზმი |
ისმაილ I (სპარს. اسماعیل یکم, დ. 17 კვირკვე, 1487 — ღ. 23 მესი, 1524) — სეფიანეფიშ იმპერიაშ დუმარსხუაფალი დო თიში მაართა შაჰი 1501-1524 წანეფს.
დებადჷ სეფევიეშ ორდენიშ შეიხიშ ჰეიდარიშ დო თიში ალმასქუ მართაშ (უმოსო შინელი რდჷ მუჭოთ ჰალიმა ბეგუმი) ფანიას. მართა აყ-ყოიუნლუშ მამართალიშ უზუნ-ჰასანიშ ცირასქუა რდჷ. ისმაილი, 14 წანერი რდუნ თეშ ხემანჯღვერენდჷ შიიტი ყიზილბაშეფიშ ოურდუმე ბუნას. 1501 წანას გეჭოფუ თავრიზი დო დუდი ირანიშ შაჰო გეგმაცხადჷ. თიქ უკულ მუში ხეშულობა გაფართინუ დო განძალიერჷ. ისმაილიშ მართუალაშ თუდო რდჷ ირანი დო ერაყიშ შანულამი ნორთი. ისმაილქ 1510 წანას დამარცხჷ სუნიტი უზბეკეფი. ისმაილქ სახენწჷფოშ ოფიციალური რელიგიათ შიიზმი გაჭყჷ. ჸათეშ გეშათ ძალამს გეუფრაშჷ ირანიშ ურთიართალაქ სუნიტი ოსმალეთიშ იმპერიაწკჷმა. 1514 წანას ოსმალეფქ ირანიშა გემშეჭკირეს დო ჩალდირანიშ გოხოლუას დამარცხეს სპარსალეფი. ოსმალეფქ ქიდეკინეს ბჟაეიოლი ანატოლია, ოორუე ერაყი დო გორჩვეს ნანანოღა თავრიზი. ჸათე მარცხიშ უკულ, ისმაილქ დეპრესიას ქინანთხჷ, შუმა ქიდიჭყჷ დო ვართ ოურდუმე საქვარეფს მონაწილენდჷ. ისმაილქ ღურუ 1524 წანაშ 23 მესის. თიში მონძე რდჷ უნჩაში ქომოლსქუა თამაზ I.
ისმაილი, თაშნეშე რდჷ შინელი პოეტი. თიქ მიშეღჷ კაბეტი თია აზერბაიჯანული ნინაშ დო სპარსული ლიტერატურაშ გოვითარაფაშა.