მასინისა
| მასინისა | ||
 | ||
| ნუმიდიაშ მაფა | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| ჯვ. წ. 202 – ჯვ. წ. 148 | ||
| წიმოხონი | პოსტიქ გიჭყჷ | |
| მონძე | მიციპსა | |
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| ჯვ. წ. 206 – ჯვ. წ. 202 | ||
| წიმოხონი | ლაკუმაზე | |
| მონძე | მუ, მუჭოთ ნუმიდიაშ მაფა | |
| დუნაბადი | დოხ. ჯვ. წ. 238 | |
| ნაღურა | ჯვ. წ. 148 (90 წანერი) | |
| მუმა | გაია | |
| ალმასქუ | სოფონისბა | |
| სქუალეფი | მიციპსა გულუსა მასტანაბალი | |
მასინისა (დ. დოხ. ჯვ. წ. 238 — ღ. ჯვ. წ. 148) — ნუმიდიაშ მაფა, ჯვ. წ. 202-148 წანეფს, ბერბერული მასილეფიშ ტომიშ წჷმმარინაფალი. მასინისაქ ართი მართუალაშ თუდო წჷმოძინელო აკაართიანჷ ბერბერული გამნარყიშ კათეფი დო ნუმიდია გინართინუ რეგიონალური შანულობაშ სახენწჷფოთ ოორუე აფრიკას.
მასინისა რდჷ მასილეფიშ მაფაშ გაიაშ ქომოლსქუა. მასინისა კართაგენს ირდუდჷ. გაია კართაგენიშ პოლიტიკური ალმარენჯი დო მოხუჯე რდჷ. მაჟირა პუნიკური ლჷმაშ მიმალობას, მასინისა ოლიმუდჷ სიფაქსის, ნამუთ ბერბერული გამნარყიშ მასესილეფიშ (ბჟადალი ნუმიდია, ასეიანი ალჟირი) მაფა რდჷ დო ნამუთ რომალეფს ალურდჷ. 17 წანერი რდუნ თეშ, მასინისაქ სიფაქსი დამარცხჷ დო შანულამი გომორძგუა მიპალუ. უკულ, მასინისა ხემანჯღვერენდჷ შინელი ნუმიდიური კავალერიას ესპანეთის, რომალეფიშ მეხჷ. ჯვ. წ. 211 წანას მონაწილენდჷ კასტულოშ დო ილორკაშ ლჷმეფს, სოდეთ კართაგენალეფქ რომალეფს ორჯგინეს. ჰასდრუბალ ბარკაშ იტალიაშა გინულაშ უკულ, მასინისა დუდენდჷ კართაგენიშ კავალერიას ესპანეთის. ჸათაქ თინა, ჯვ. წ. 208-207 წანეფს პარტიზანულო ოლიმუდჷ რომალი მანჯღვერთარს სციპიონს. ჯვ. წ. 206 წანას სციპიონქ, ილიპაშ ლჷმას დამარცხჷ კართაგენიშ აკოანჯარაფილი ნძალეფი. ჸათე მარცხიქ კაბეტი ნეგატიური გოლინა იღვენუ კართაგენიშ ხეშულობაშა ესპანეთის.
ჯვ. წ. 206 წანას გაიაქ დოღურჷ. თიშ ღურაშ უკულ მასინისაშ მეხჷ ეარჸ მუში ჯიმაქ, ნამუსჷთ ხვისტაშ ხეშა ეშაჸოთამა ულამუდჷ. ყათე, დინახალენი კონფლიქტით ქისარგებლჷ სიფაქსიქ დო ქიდეკინჷ ბჟაეიოლი ნუმიდიაშ შანულამი ნორთი. ჸათე ბორჯიშო უკვე რომალეფს კართაგენალეფი ესპანეთიშე გინორაჸილი აფუდეს. მასინისა ფირქენდჷ ნამდა კონფლიქტის რომი იმორძგვენდჷ დო ჸათეშ გეშათ ხუჯი რომს დუკინჷ. რომიშ ალარინათ მასინისაქ სიფაქსი დამარცხჷ დო დინაფილი ტერიტორიეფი დირთინუ. ჯვ. წ. 204 წანას სციპიონქ აფრიკაშა გემშეჭკირჷ. ჯვ. წ. 202 წანას, მოხვადჷ მაჟირა პუნიკური ლჷმაშ გინმაჭყვადალი ბურჯაფიქ (ზამაშ ლჷმა), სოდეთ მასინისა ხემანჯღვერენდჷ კავალერიას (6,000 ნუმიდიარი დო 3,000 რომალი), რომალეფიშ მარძგვანი ფლანგის. ბურჯაფიშ მიმალობას ნამთინი აკანს ვემიაჭირინუ გომორძგუაშა ჭე გვარიანი ბორჯიშ გოძვენას. უკულ, მასინისაშ კავალერიაქ კართაგენალეფიშ კავალერია ლჷმაშ ვეშე ონტინუ, უკულ უცფას კინ დართუ ლჷმას დო ჰანიბალიშ ჯარეფს უკახალეშე გიქიაშქვუ. ლჷმაშ ბედი ჸათე მანევრიქ გეგნოჭყვიდჷ, ჰანიბალქ დემარცხჷ დო ინტუ. მაჟირა პუნიკური ლჷმაქ გეთუ. მაჟირა პუნიკური ლჷმაშ თებაშ უკულ კართაგენქ შანულამო დედაღარჷ. რომიწკჷმა დოდვალირი ოთინჩალე ხეკულუაშ შედეგო კართაგენს რომიშ ალობაშ უმოშო დუდიშ თხილუაშ ნება ხოლო ვაუღუდჷ. მარდიელი რომალეფქ მასინისას ელარჷნა დუფასეს დო ნუმიდიაშ მაფათ ქიჩინეს. შედეგო, თიქ გინირთჷ მუჭოთ მასილეფიშ, თაშნეშე მასესილეფიშ მაფათ. მასინისაქ გაჭყჷ ნუმიდია მუჭოთ ნძალიერი დო გოლინიანი სახენწჷფო. ნუმიდიაქ ეკონომიკური წჷმოძინეფს მიოჭირინუ, შანულამო გევითარჷ ოფუტეშ მეურნობაქ. მასინისაქ უკულ მუში ტერიტორიაშ გოფართინაფა ქიდიჭყჷ კართაგენიშ ხარჯიშა. ტიტუს ლივიუსიშ მეჯინათ, ნუმიდიარეფქ დიჭყეს ოურდუმე რეიდეფი კართაგენიშ ნოღეფიშ მეხჷ დო თინეფს შანულამი გავალი მიორინეს. კართაგენალეფქ ნუმიდიარეფიშ ჸათე ნტერალას უგამეს დო ჸათაშ ქიდიჭყჷ მასუმა პუნიკური ლჷმაქ (ჯვ. წ. 149-146), ნამუქჷთ კართაგენიშ მოჯალაგუათ ითუ. მასინისაქ ღურუ ჯვ. წ. 148 წანას, დოხოლაფირო 90 წანერქ. თეხანური ბერბერეფი მასინისაშ მუნეფიშ წჷმოხონო დო უდიდაში გერგეზო მითმირჩქინანა.