მუჯიბურ რაჰმანი
შეიხ მუჯიბურ რაჰმანი (ბენგ. শেখ মুজিবুর রহমান, დ. 17 მელახი, 1920 — ღ. 15 მარაშინათუთა, 1975) — ბანგლადეშარი პოლიტიკოსი, რევოლუციონერი, სახენწჷფო მოღალე დო პოლიტიკური აქტივისტი, ბანგლადეშიშ ართ-ართი დუმარსხუაფალი, ბანგლადეშიშ პრეზიდენტი 1971-1972, 1975 წანეფს დო ბანგლადეშიშ პრემიერ-მინისტრი 1972-1975 წანეფს.
დებადჷ არისტოკრატი მუსულმანეფიშ ფანიას. გურაფულენდჷ კალკუტაშ ისლამური კოლეჯის დო უკულ დაკაშ უნივერსიტეტის. ორდოიანი წანეფიშე ქაკათჷ პოლიტიკური პროცესეფს. რდჷ ედომუშამო ინდოეთიშ მუსულმანეფიშ ლიგაშ მაკათური. რაჰმანიქ ხუჯი დუკინჷ მუსლიმური ნაციონალიზმის დო ზოხორინელი პაკისტანიშ გოჭყაფას. 1949 წანაშე რაჰმანი რდჷ ავამი ლიგაშ მაკათური. ჸათე ბორჯის ავამი ლიგა წჷმარინუანდჷ ლიბერალური, სეკულარული დო მეკვარჩხანე იდეოლოგიაშ პარტიას. 1950-იან წანეფს, რაჰმანიქ გიშაგორილქ იჸუ პაკისტანიშ პარლამენტიშ მაკათურო. ჸათე პერიოდის თინა ბჟაეიოლი ბენგალიშ პოლიტიკური ნებეფს თხილანდჷ. 1960-იან წანეფიშე, თიქ ხუჯი დუკინჷ ბენგალური ნაციონალიზმის. მალას, რაჰმანიქ კაბეტი პოპულარობა მიპალუ დო ბჟაეიოლი პაკისტანიშ შანულამი პოლიტიკური ფიგურათ გინირთჷ. რაჰმანი ნძალიერო აპროტესტენდჷ ბჟადალი პაკისტანიშ დისკრიმინაციული პოლიტიკას ბჟაეიოლი პაკისტანიშ ბენგალარეფიშ მეხჷ. რაჰმანი ლჷმენდჷ რეგიონიშ ავტონომიური მართუალაშო დო ოპონირენდჷ პაკისტანიშ პრეზიდენტის მუჰამედ აიუბ-ხანის. 1970 წანაშ პაკისტანიშ გიშაგორუეფს, რაჰმანიშ მანჯღვერალათ გემორძგუ ავამი ლიგაქ. მარა პაკისტანიშ ოურდუმე ხუნტაქ ვეჩინუ ავამი ლიგაშ გომორძგუა. საგამათ, 1970 წანაშ 7 მელახის, რაჰმანიქ ზიტყვათ გიშელჷ დაკას, დო მითხუ ბჟაეიოლი ბენგალიშ (ბჟაეიოლი პაკისტანი) ზოხორინელობა. 1971 წანაშ 25 მელახის, პაკისტანიშ აკოანჯარაფილი ნძალეფქ ოჭოფეს რაჰმანი დო თის სახენწჷფოშ გითოჩამა ქეკადვეს. მალას, პაკისტანიშ არმიაქ წიმიჭყჷ ბენგალარეფიშ მასობური გენოციდი ბჟაეიოლი პაკისტანს. 26 მელახის, ბანგლადეშარი ოურდუმე მოღალექ ზიაურ რაჰმანიქ გეგმაცხადჷ ბჟაეიოლი პაკისტანიშ ბჟადალი პაკისტანიშ აკოდგინალუაშე გიშულა დო ზოხორინელი ბანგლადეშიშ ოკათე რესპუბლიკაშ დორსხუაფა. ჸათე ბორჯიშე დიჭყჷ ლჷმაქ ბანგლადეშიშ ზოხორინელობაშო, ნამუთ 1971 წანაშ 16 ქირსეთუთაშახ იბურჯანდჷ. ბანგლადეშის ხუჯი დუკი ინდოეთიქ. ლჷმაქ პაკისტანიშ მარცხით გეთუ.
ჯიხაშე გადუდიშულაფაშ დო ბანგლადეშიშა დორთაშ უკულ, მუჯიბურ რაჰმანიქ ქიდიჭყჷ შანულამი რეფორმეფი. რეფორმეფქ შეხუ ბანგლადეშიშ ადმინისტრაციული აპარატის, აკოანჯარაფილი ნძალეფს, სასამართალო სისტემას. გალენური პოლიტიკას რაჰმანი აწარმენდჷ ოთინჩალე პოლიტიკას. ბანგლადეშიქ დეხოლჷ ინდოეთის დო სხუნუეთის. რაჰმანი, თაშნეშე ოცადუდჷ ურთიართალაშ გაუჯგუშებას ააშწკჷმა. რაჰმანიშ თარობაქ შანულამი შედეგეფს მიოჭირინუ, მარა სერიოზული პრობლემათ სქიდუდჷ პოლიტიკურ-ეკონომიკური ანარქია დო კორუფცია. 1972-1975 წანეფს რაჰმანიშ მართუალაშ მეხჷ ლჷმენდეს მეკვარჩხანე იდეოლოგიაშ არყებულეფი. თინეფიშ სააწმარენჯოთ, რაჰმანიქ დარსხუ გვერდო-ოურდუმე ორგანიზაცია ჯატია რაკი ბაჰინი (ერუანული დუდთხილუაშ ნძალა), ნამუთ კონწარი დო უბადო პოლიტიკას (მასობური ჸვილუეფი, ჭოფუეფი) მეთხოზუდჷ. 1975 წანას რაჰმანიქ გაჭყჷ ართ-პარტიული რეჟიმი დო ფაქტიურო გაუქვჷ ოჯარალე დუდიშულობა, დემოკრატიული ინსტიტუციეფი დო დუდი სადღამუშო პრეზიდენტო გეგმაცხადჷ. რაჰმანიშ პოლიტიკათ ოკმაყოფილე ოურდუმე მოღალეეფქ, 1975 წანაშ 15 მარაშინათუთას, მანწყის ოურდუმე გინორთა დო დოჸვილეს მუჯიბურ რაჰმანი დო თიში ფანიაშ მაკათურეფი. შედეგო ქუდახუეს რაჰმანიშ ართ-პარტიული სოციალისტური თარობა. ხეშულობა ხეშა ქაშეჸოთჷ ოურდუმე ხუნტაქ.
მუჯიბურ რაჰმანი ოდებელი ფიგურა რე თეხანური ბანგლადეშის. კრიტიკოსეფიშ აზრით თიში ვაეფექტური ეკონომიკური პოლიტიკაქ გიმიჭანუ სერიოზული პრობლემეფი, 1974 წანაშ შქირენა დო შხვა. თის თაშნეშე აბრალუაფუნა ავტოკრატიული სისტემაშ გოჭყაფას. მარა ბანგლადეშარეფიშ უმენტაშობა რაჰმანის პოზიტიურო უჯინე. რაჰმანიშ ნაციონალისტური იდეოლოგია, სოციო-პოლიტიკური თეორიეფი დო პოლიტიკური დოქტრინეფი კოლექტიურო შინელი რე მუჭოთ მუჯიბიზმი.