ნუმიდია
|
ნუმიდია | |||||||
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
 ნუმიდია პუნიკური ლჷმეფიშ უკულიანი პერიოდის | |||||||
| ნანანოღა | ცირტა (ასეიანი კონსტანტინა, ალჟირი) | ||||||
| ნინა | პუნიკური, ნუმიდიური, ლათინური, ბერძენული | ||||||
| რელიგია | ნუმითეიზმი, პუნიკური რელიგია | ||||||
| ფარაშ ართური | ნუმიდიაშ მონეტეფი კართაგენიშ მონეტეფი | ||||||
| დუდალაშ ფორმა | მონარქია | ||||||
| მაფა | |||||||
| - ჯვ. წ. 202-148 | მასინისა (მაართა) | ||||||
| - ჯვ. წ. 44-40 | არაბიონი (ეკონია ზოხორინელი მაფა) | ||||||
| ისტორია | |||||||
| - დორსხუაფა | ჯვ. წ. 202 | ||||||
| - ანექსია რომიშ იმპერიაშით | ჯვ. წ. 25 | ||||||
ნუმიდია — ნუმიდიარეფიშ ომაფე, ნამუთ იდვალუაფუდჷ თეხანური ალჟირიშ ტერიტორიას. ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკის თიში აკოდგინალუაშა მიშმეშჷ თეხანური ტუნისიშ დო ლიბიაშ შანულამი ნორთეფი. ნუმიდია აკმოდირთუდჷ მასილეფიშ (ბჟაეიოლი ნუმიდია, ნანანოღა - ცირტა) დო მასესილეფიშ (ბჟადალი ნუმიდია, ნანანოღა - სიგა) კონფედერაციული გოართოიანაფეფიშე.
ნუმიდიარეფი რდეს ბერბერული გამნარყიშ გეგია კათა, ნამუეფით ოხორანდეს ოორუე აფრიკას უჯვეშაში ბორჯიშე. მაჟირა პუნიკური ლჷმაშ (ჯვ. წ. 218-201) მიმალობას მასილეფიშ მაფა მასინისაქ მასესილეფიშ მაფა სიფაქსი დამარცხჷ დო ნუმიდიური დიხეფი ართი ხეშულობაშ თუდო აკაართიანჷ. დუდშე მასინისა კართაგენალეფს ალურდჷ მარა უკულიანი ბორჯის რომალეფს დუკინჷ ხუჯი. ზამაშ ლჷმას თინა ხემანჯღვერენდჷ შინელი ნუმიდიური კავალერიას, ნამუქჷთ შანულამი როლი ილაჸაფჷ რომალეფიშ გომორძგუას. მასინისაქ ნუმიდია ნძალიერი დო გოლინიანი სახენწჷფოთ გინაშქჷ. გევითარჷ ოფუტეშ მეურნობაქ. ნუმიდიაქ ფინანსურო დო ეკონომიკურო წჷმოძინელი სახენწჷფოთ გინირთჷ. მასუმა პუნიკური ლჷმაშ დო რომალეფიშით კართაგენიშ მოჯალაგუაშ უკულ ნუმიდიაქ ხოლო უმოსო განძალიერჷ მუში პოზიციეფი ოორუე აფრიკას.
მასინისაშ ღურაშ უკულ რომალეფქ ომაფე თიში სქუალეფს გურთეს. ჯვ. წ. 118 წანას ხეშულობა ხეშა ქაშეჸოთჷ მასინისაშ მოთაქ იუგურტაქ, ნამუთ ნუმიდიაშ რომიშ გოლინაშე გადუდიშულაფას ოცადუდჷ. ჯვ. წ. 105 წანას იუგურტა ოჭოფეს დო ღურათ დასაჯეს. ნუმიდიაშ ეფექტური კონტროლი კინ რომქ დირთინუ. ჯვ. წ. 49-46 წანეფს ნუმიდიაშ მაფა იუბა I-ს ხოლო უღუდჷ ცადებეფი, მარა თინა იულიუს კეისარქ დამარცხჷ. კეისარქ უკულ დარსხუ ახალი პროვინცია "აფრიკა ნოვა" (ახალი აფრიკა), ნამუშათ ნუმიდიაშ ტერიტორიეფქ გემშართჷ. ავგუსტუსიქ ახალი აფრიკაშ პროვინცია ჯვეში აფრიკაშ პროვინციაწკჷმა აკაართიანჷ. ზოხო პროვინციაქ ნუმიდია სეპტიმიუს სევერუსიშ მართუალაშ ბორჯის გიჭყჷ.