პანჩო ვილია

	პანჩო ვილია; Pancho Villa
	;
ჩიუაუაშ გუბერნატორი
პოსტის გერინაშ ბორჯი
	8 ქირსეთუთა, 1913 – 7 ღურთუთა, 1914
წიმოხონი	სალვადორ მერკადო
მონძე	მანუელ ჩაო
ნაღურა	კვირკვე 20, 1923 (45 წანერი); პარალი, ჩიუაუა, მექსიკა
ღურაშ ბაძაძი	ჸვილუა
მენოღალობა	მექსიკა
საქვარუა	ოურდუმე მოღალე, პოლიტიკოსი
რელიგია	კათოლიციზმი
ხეშმოჭარუა

ფრანსისკო "პანჩო" ვილია (ესპ. Francisco "Pancho" Villa, დაბადებაშ ჯოხო ხოსე დოროთეო არანგო არამბულა, ესპ. José Doroteo Arango Arámbula; დ. 5 მანგი, 1878 — ღ. 20 კვირკვე, 1923) — მექსიკარი ოურდუმე მოღალე, პარტიზანი, რევოლუციონერი დო პოლიტიკოსი, ართ-ართი უშანულამაში ფიგურა მექსიკაშ რევოლუციაშ მიმალობას.

1910 წანას ქაკათჷ ფრანსისკო იგნასიო მადეროშ არყებას დიქტატორი პორფირიო დიასიშ მართუალაშ მეხჷ. ვილიაქ დუდი გიმირჩქინჷ მუჭოთ ნიჭიერი დო აქტიური ოურდუმე მოღალექ. 1912 წანას, გენერალი ვიქტორიანო უერტაშ ზოჯალათ ვილია ოჭოფეს დო ღურა ქიმუსაჯეს. უერტას ვილია სანდო ადამიერო ვემიოჩქუდჷ. მადეროშ ინიციატივათ, ვილიას ღურაშ განჩინება დუთირეს დო ჯიხას ქუდახუნეს. 1912 წანაშ გერგობათუთას, თიქ ჯიხაშე ინტუ დო ამერიკაშა გეგნორთჷ. 1913 წანას, მადეროშ გინორაგვაფაშ დო ჸვილუაშ უკულ, მექსიკაშა დირთჷ, აკოშაყარუ მუში მოხუჯე აკოანჯარაფილი ნძალეფი, ნამუთ იკათუანდჷ ანთასობათ ადამიერს. ვილიაქ, მუში ჯარით ქალუდირთჷ ვენუსტიანო კარანსას დო ეარყჷ ვიქტორიანო უერტაშ ავტოკრატიული მართუალაშ მეხჷ. ვილიაშ მანჯღვერალათ არყებულეფქ შანულამი გომორძგუეფს მიოჭირინეს. 1913 წანაშ ქირსეთუთას, ვილიაქ გინირთჷ ჩიუაუაშ შტატიშ გუბერნატორო. 1914 წანაშ მანგის, კარანსაწკჷმა ართო, ვილიაშ ნძალეფქ ორჯგინეს უერტაშ ფედერალური არმიას. უერტა დამარცხეს დო ხეშულობა დათმებაფეს. გომორძგვილეფქ, ვილიაქ დო კარანსაქ, მუნეფიშ მოხუჯეეფიწკჷმა ართო მეხიკოშა მიშელეს. მარა მალას თინეფს შქას დინახალენი კონფლიქტიქ ქიდიჭყჷ. ვილიაქ აძვილებურქ იჸუ მეხიკოშე უნტებუდუკო. 1914 წანაშ ქირსეთუთაშო, თიქ ქალუდირთჷ ემილიანო საპატას, ნამუთ პარტიზანული ნძალეფიშ ლიდერი რდჷ. კარანსაწკჷმა ლჷმეფს მარცხიშ უკულ, ვილიაქ დო საპატაქ გვალეფიშა ინტეს. ამერიკაშ თარობა კარანსას ალურდჷ. ჸათეშ გეშათ უკმაყოფილე ვილიაქ ამერიკაშ სასანძღო ტერიტორიაშა, ნიუ-მექსიკოშ შტატიშა გემშეჭკირჷ. ოურდუმე კამპანიაშ შედეგო დოღურჷ ამერიკაშ 17 მენოღალექ. ამერიკაშ პრეზიდენტიქ ვუდრო უილსონქ, გენერალი ჯონ პერშინგი გოუტუ ვილიაშ სააწმარენჯოთ, მარა ამერიკალეფს ვილიაქ ვაჭოფეს. ვილია აგინძორენდჷ პარტიზანული ლჷმეფს კარანსაშ მეხჷ. კარანსაშ გინორაგვაფაშ უკულ, 1920 წანას, ახალი თარობაქ ვილიას ოჸურჩე ქიმეჩჷ ნოღა პარალიშ გოხოლუას, ჩიუაუაშ შტატის, მარა საგამათ ვილიაქ პოლიტიკური პროცესეფს ოკო დეთხუკო. სუმი წანაშ უკულ, ვილია დოჸვილეს.

ქოძირით თაშნეშე

მექსიკაშ რევოლუცია

ლიტერატურა

ენციკლოპედია ბრიტანიკა

თე სტატია მექსიკაშ დო მექსიკარეფიშ გეშა დიოდღარო მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქუმმეხვარათ დო აკაფშათ თინა.