პლუტარკო ელიას კალიესი
| პლუტარკო ელიას კალიესი Plutarco Elías Calles | ||
.jpg) კალიესი 1924 წანას | ||
| მექსიკაშ პრეზიდენტი | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 1 ქირსეთუთა, 1924 – 30 გერგობათუთა, 1928 | ||
| წიმოხონი | ალვარო ობრეგონი | |
| მონძე | ემილიო პორტეს ხილი | |
| დუნაბადი | 25 ეკენია, 1877 გუაიმასი, სონორა, მექსიკა | |
| ნაღურა | გჷმათუთა 19, 1945 (68 წანერი) მეხიკო, მექსიკა | |
| მენოღალობა |  მექსიკა | |
| პოლიტიკური პარტია | ერუანული რევოლუციური პარტია ლეიბორისტული პარტია (1929 წანაშახ) | |
| საქვარუა | ოურდუმე მოღალე, პოლიტიკოსი | |
| რელიგია | ათეიზმი | |
პლუტარკო ელიას კალიესი (ესპ. Plutarco Elías Calles, დ. 25 ეკენია, 1877 — ღ. 19 გჷმათუთა, 1945) — მექსიკარი ოურდუმე მოღალე დო პოლიტიკოსი, მექსიკაშ პრეზიდენტი 1924-1928 წანეფს. ალვარო ობრეგონიშ ღურაშ უკულ, ქუდარსხუ ინსტიტუციურ-რევოლუციური პარტია დო 1929-1934 წანეფს რდჷ მექსიკაშ დე ფაქტო მამართალი. ჸათე პერიოდი მექსიკაშ ისტორიას შინელი რე მუჭოთ მაქსიმატო. ელიას კალიესის შხვადოშხვა ბორჯის უკებუდჷ შხვადოშხვა შანულამი პოსტეფი. რდჷ კონსტიტუციონალისტური არმიაშ გენერალი, სონორაშ შტატიშ გუბერნატორი, მექსიკაშ ოურდუმე მელამოსე დო მექსიკაშ დინახალენი საქვარეფიშ მელამოსე. მაქსიმატოშ პერიოდის, ელიას კალიესი ნინალენდჷ ოჯარალე გონათაფაშ სეკრეტარიატის, უკულ კინ ოურდუმე მელამოსეთ დო ეკონომიკაშ მელამოსეთ. პრეზიდენტიშ პოსტის გერინაშ ბორჯის, ელიას კალიესიქ ატარჷ მეკვარჩხანე პოპულისტური დო სეკულარული რეფორმეფი, ნამუეფქჷთ უკულ კრისტეროსიშ ლჷმა გჷმიჭანუ.
მექსიკაშ რევოლუციაშ მიმალობას, ელიას კალიესი ნინალენდჷ ვენუსტიანო კარანსაშ დუნარსხუა კონსტიტუციონალისტური არმიას, სოვრეშეთ თიქ პოლიტიკას ქაკათჷ. უკულიანი პერიოდის რდჷ გეჸვენჯი პრეზიდენტეფიშ: ვენუსტიანო კარანსაშ, ადოლფო დე ლა უერტაშ დო ალვარო ობრეგონიშ კაბინეტეფიშ მაკათური. ობრეგონიშ ინიციატივათ, 1924 წანაშ საპრეზიდენტო გიშაგორუეფს, ლეიბორისტული პარტიაშ პრეზიდენტობაშ კანდიდატი ელიას კალიესი რდჷ. თიში ოგიშაგორუე პლატფორმა უმოსო პოპულისტური იდეეფს გერსხუდჷ. ელიას კალიესი მექსიკური ჯარალუას ოპირუდჷ დიხეფიშ გინოჩამას, მოხანდეეფიშ ნებეფიშ გაუჯგუშებას დო დემოკრატიული მართუალას. გიშაგორუეფს ელიას კალიესიქ მიპალუ ხონარეფიშ უმეტაშობა (84 %) დო გემორძგუ. პრეზიდენტობაშ ბორჯის, თიქ ატარჷ რეფორმეფი: გაუჯგუშჷ გონათაფაშ სისტემა, ჭყანთხილუაშ სისტემა, ქიმწიჭყჷ ინფრასტრუქტურული პროექტეფი დო შხვა. 1926 წანაშე, არდგილი უღუდჷ ანტი-რელიგიური პოლიტიკას დო კათოლიკური ეკლესიაშ თხოზინს. ელიას კალიესიშ ინიციატივათ მიღეს ნამთინე ანტი-რელიგიური კანონეფი, ნამუეფქჷთ უკულ გიმიჭანუ კრისტეროსიშ ლჷმა. ელიას კალიესი ოცადუდჷ ბუკარელიშ ხეკულუაშ გაუქვაფას, ნამუთ ალვარო ობრეგონქ დოდუ ამერიკაწკჷმა.
1928 წანას, ალვარო ობრეგონქ აქტიური პოლიტიკური პროცესეფს დართჷ დო თე წანაშ საპრეზიდენტო გიშაგორუეფს გემორძგუ, მარა პრეზიდენტიშ პოსტიშ დაკინებაშახ დოჸვილეს. პოლიტიკური ვასტაბილურობაშ ეჩილითაფაშ ღანკით, ელიას კალიესიქ, 1929 წანას ქუდარსხუ ინსტიტუციურ-რევოლუციური პარტია დო ჸათე ბორჯიშე 1934 წანაშახ, მუში მოხუჯე პრეზიდენტეფიშ: ემილიო პორტეს ხილიშ, პასკუალ ორტის რუბიოშ დო აბელარდო როდრიგესიშ გიმორინაფათ, მექსიკაშ დე ფაქტო მამართალო სქიდუდჷ დო პოლიტიკური პროცესეფს რეალურო მუ მართუნდჷ. 1934 წანაშ გიშაგორუეფს, ელიას კალიესიქ ხუჯი დუკინჷ ლასარო კარდენასიშ კანდიდატურას. კარდენასიქ გიშაგორუეფს გომორძგუ დო მექსიკაშ პრეზიდენტიშ პოსტი ქიდეკინჷ. თიქ მალას, ელიას კალიესი აძვილჷ მექსიკაშე გეგნიხორუკო. 1941 წანას, ელიას კალიესის მექსიკაშა დორთაშ ნება ქიმეჩეს. პლუტარკო ელიას კალიესიქ ღურუ მეხიკოს, 1945 წანაშ 19 გჷმათუთას, 68 წანერქ.
ელიას კალიესი ოდებელი ფიგურა რე მექსიკაშ ისტორიას. მოხუჯეეფიშ აზრით, თიში მართუალათ, მექსიკაქ მიოჭირინუ პოლიტიკური სტაბილურობას, გევითარჷ გონათაფაშ სისტემაქ. არდგილი უღუდჷ სეკულარული პოლიტიკას. ელიას კალიესის ბრელი კრიტიკოსი ხოლო ჸუნს. კრიტიკოსეფიშ აზრით თიში რეფორმეფქ გიმიჭანუ კრისტეროსიშ ლჷმა. თაშნეშე თის აბრალუაფუნა დიქტატურას, კორუფციას, გიშაგორუეფიშ გაყალბებას დო რეპრესიეფს.