პორფირიო დიასი
| პორფირიო დიასი Porfirio Díaz | ||
 პორფირიო დიასი 1910-იან წანეფს | ||
| მექსიკაშ პრეზიდენტი | ||
|---|---|---|
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 1 ქირსეთუთა, 1884 – 25 მესი, 1911 | ||
| წიმოხონი | მანუელ გონსალესი | |
| მონძე | ფრანსისკო ლეონ დე ლა ბარა | |
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 17 ფურთუთა, 1877 – 1 ქირსეთუთა, 1880 | ||
| წიმოხონი | ხუან ნეპომუსენო მენდესი | |
| მონძე | მანუელ გონსალესი | |
| პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
| 28 გერგობათუთა, 1876 – 6 ქირსეთუთა, 1876 | ||
| წიმოხონი | ხოსე მარია იგლესიასი | |
| მონძე | ხუან ნეპომუსენო მენდესი | |
| დუნაბადი | 15 ეკენია, 1830 ოახაკა-დე-ხუარესი, მექსიკა | |
| ნაღურა | კვირკვე 2, 1915 (84 წანერი) პარიზი, საფრანგეთი | |
| ნთხორუ აბანი | მონპარნასიშ სასაფლა, პარიზი | |
| მენოღალობა |  მექსიკა | |
| პოლიტიკური პარტია | ლიბერალური პარტია | |
| ალმასქუ | 1. დელფინა ორტეგა დიასი 2. კარმენ რომერო რუბიო | |
| სქუალეფი | 8 | |
| საქვარუა | ოურდუმე მოღალე, პოლიტიკოსი | |
| რელიგია | კათოლიციზმი | |
| ხეშმოჭარუა |  | |
ხოსე დე ლა კრუს პორფირიო დიას მორი (ესპ. José de la Cruz Porfirio Díaz Mori, დ. 15 ეკენია, 1830 — ღ. 2 კვირკვე, 1915) — მექსიკარი ოურდუმე მოღალე, გენერალი დო პოლიტიკოსი, მექსიკაშ დიქტატორი 1876 წანაშე გინორაგვაფაშახ (1911). მექსიკაშ პრეზიდენტიშ პოსტი უკინებუდჷ, 1876, 1877-1880 დო 1884-1911 წანეფს. დიასი ქიანას მართუნდჷ დოხოლაფირო 30 წანაშ გოძვენას. თიში მართუალაშ პერიოდი შინელი რე "პორფირიატო"-შ ჯოხოდვალათ.
დიასიქ დებადჷ ნოღა ოახაკას, ღარიბი ფანიას. გურაფულენდჷ თეოლოგიას დო დაინტერესებული რდჷ ოშურიელე რინათ. მარა უკულ თეოლოგია ქიმიოტუ დო ქიდიჭყჷ იურისპრუდენციაშ გურაფა. ახალნორდობაშე ქაკათჷ მექსიკაშ ლიბერალური პარტიას, ნამუშ დინახალე შანულამი გოლინა მიპალუ. ამერიკა-მექსიკაშ ლჷმაშ (1846-1848) მიმალობას, დიასიქ მექსიკაშ აკოანჯარაფილი ნძალეფს ქაკათჷ. ჸათე ბორჯიშე თიქ წჷმოძინელი ოურდუმე კარიერა გეიონწყუ. მონაწილენდჷ რეფორმაშ ლჷმას (1857-1861; მექსიკაშ ომენოღალე ლჷმა, ართიანს ოლიმუდეს ლიბერალეფი დო კონსერვატორეფი) დო მექსიკა-საფრანგეთიშ ლჷმას (1861-1867).
1870-იან წანეფს, დიასი აქტიურო აწურედჷ დიო ბენიტო ხუარესიშ დო უკულ სებასტიან ლერდო დე ტეხადაშ თარობეფს. 1876 წანას დიასიქ, მუში მოხუჯეეფიწკჷმა ართო მანწყუ სახენწჷფო გინორთა, ქუდახუ ლერდოშ მართუალა დო 1877 წანას მუქ იჸუ გიშაგორილქ მექსიკაშ პრეზიდენტო. დიასიქ, 1880 წანას პოსტიშე გეგნოდირთჷ დო ხეშულობა დათმჷ. გეჸვენჯი პრეზიდენტო გიშაგორილქ იჸუ დიასიშ პოლიტიკური ალმარენჯიქ, მანუელ გონსალესიქ, ნამუსჷთ ქიანაშ პრეზიდენტიშ პოსტი უკებუდჷ 1884 წანაშახ. თე წანას, დიასიქ გემორძგუ საპრეზიდენტო გიშაგორუეფს დო ხეშულობას დართჷ. ჸათე ბორჯიშე, თინა მექსიკას მართუნდჷ გინორაგვაფაშახ, 1911 წანაშახ.
დიასიშ მართუალაშ პერიოდის, მექსიკაქ მიოჭირინუ პოლიტიკური სტაბილურობას, გეთუ ეკონომიკური სტაგნაციაშ ხანაქ დო არდგილი უღუდჷ შანულამი ფინანსური წჷმოძინეფს. მექსიკაშა მიშელეს ინვესტორეფქ, გეუჯგუშჷ ინფრასტრუქტურაქ. დიასი თხოზუდჷ პოლიტიკური ოპონენტეფს, მედია ცენზურაშ თუდო რდჷ, სასამართალოს მუ აკონტროლენდჷ. თაშნეშე, ფინანსური მუშნალი, ნამუთ ქიანას უღუდჷ, ვარდჷ ართმანგო გორთილი მექსიკაშ მენოღალეეფს შქას. დიასიშ მოხუჯეეფს უკებუდეს მაღალი პოსტეფი, ფინანსეფით მუნეფი სარგებლენდეს, მუჟამსჷთ მექსიკაშ მახორუეფიშ უმეტაშობაშ ცხოვრებაშ ხარისხი ვაგაუჯგუშებე. 1910 წანაშე მექსიკაშ ეკონომიკას სერიოზული პრობლემეფი უღუდჷ. ერუანული მუშნალქ შანულამო დეჭიჭარჷ, ხეშქირაქ დერკჷ, აგრარული სექტორქ დედაღარჷ. შედეგო, ქიანაშ მასშტაბით ქიმიძინჷ გაფიცვეფქ დო არეულობეფქ. დიასიქ პიჯალა ქუდოდვუ, მუჭოთ დათმენდჷ ხეშულობას დო პოლიტიკური პროცესეფს დეთხიებუდუ. მარა თიქ დოდვალირი პიჯალა ვეშარსულჷ დო 1910 წანაშ საპრეზიდენტო გიშაგორუეფს ქჷმწარინუ მუში კანდიდატურა დო გემორძგუ. მარა უკულ თეს მაჸუნუ პოლიტიკური კრიზისიქ. დიასიშ ოპონენტიშ, ფრანსისკო იგნასიო მადეროშ ინიციატივათ ქიდიჭყჷ ოურდუმე არყებაქ დიასიშ მეხჷ (მექსიკაშ რევოლუცია). 1911 წანაშო მექსიკაშ ფედერალური არმიაქ დემარცხჷ დო თე წანაშ მესის, დიასიქ პოსტიშე გეგნოდირთჷ. მალას თიქ მექსიკა ქიდიტუ დო ოცხოვრებშა საფრანგეთიშა გეგნორთჷ, სოდეთ ოთხი წანაშ უკულ დოღურჷ, 84 წანერქ.