განა: გინორთი გინოჯინეფს შქას

ვიკიპედიაშე
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ახალი გვერდი: {{ინფოდაფა ქიანა| |ოდაბადური_ჯოხო = ''Republic of Ghana'' |ედომუშამი_ჯოხო = გ...
 
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ღოზი 67: ღოზი 67:
|სქოლიო=
|სქოლიო=
}}
}}
'''განა''' — [[სახენწჷფო]] [[ბჟადალი აფრიკა|ბჟადალ აფრიკას]]. მიშმურს ბრიტანეთიშ [[ერეფიშ წორომაჸალობა]]შა. ბჟადალშე უხურგანს - [[კოტ-დ’ივუარი]], ოორუე-ბჟადალშე დო ოორუეშე — [[ბურკინა-ფასო]], ბჟაეიოლშე — [[ტოგო]], ობჟათეშე — [[გვინეაშ ჸურე]]. ნანანოღა - [[აკრა]].
'''განა''' — [[სახენწჷფო]] [[ბჟადალი აფრიკა|ბჟადალ აფრიკას]]. მიშმურს ბრიტანეთიშ [[ერეფიშ წორომაჸალობა]]შა. ბჟადალშე უხურგანს - [[კოტ-დ’ივუარი]], ოორუე-ბჟადალშე დო ოორუეშე — [[ბურკინა-ფასო]], ბჟაეიოლშე — [[ტოგო]], ობჟათეშე — [[გვინეაშ ჸუჯი]]. ნანანოღა - [[აკრა]].


== ორთა ==
== ორთა ==
განაშ წყარპიჯი ღოზი (დოხოლაფირო 535 კმ) დაღარასიე დორთილი, ორთაშური ნოშმიოლი ვაუღუ. ტერიტორიაშ დიდი ნორთი ვე რე. წყარპიჯიშ მანგას 15 კმ-შახ სიგანაშ ზუღაშპიჯიშ რზენიე. ცენტრალურ ნორთის გჷნოფაჩილიე აშანტიშ ფართე პლატო (სიმაღალა 300 მ-შახ); ოორუე-ბჟადალშე ობჟათე-ბჟაეიოლშა 200 კმ-ს გოძჷ კვაჰუშ პლატო. ოორუე ნორთი ვეეფს უკებჷ.
განაშ წყარპიჯიშ ღოზი (დოხოლაფირო 535 კმ) დაღარასიე დორთილი, ორთაშობური ონიშოლეფი ვაუღუ. ტერიტორიაშ დიდი ნორთი ვე რე. წყარპიჯიშ მანგას 15 კმ-შახ სიგანაშ ზუღაშპიჯიშ რზენიე. ცენტრალურ ნორთის გჷნოფაჩილიე აშანტიშ ფართო პლატო (სიმაღალა 300 მ-შახ); ოორუე-ბჟადალშე ობჟათე-ბჟაეიოლშა 200 კმ-ს გოძჷ კვაჰუშ პლატო. ოორუე ნორთი ველეფს უკებჷ.


=== ჰავა ===
=== ჰავა ===
ჰავა ეკვატორულ-მუსონურიე, ობჟათე-ბჟადალშე ეკვატორულშა გჷნმალი. არძაშე ბურტყი თუთაშ (მელახი) ოშქაშე ტემპერატურა რე 27°C-შე (ობჟათე) 32°C-შახ (ოორუე). არძაშერგილი თუთაშ (მარაშინათუთა), 23°C-შე 26°C-შახ. ნოლექეფი წყარპიჯიშ ბჟადალ ნორთის დო აშანტიშ პლატოს 1 500 - 2 000 მმ წანმოწანას, აკრაშ რაიონს დო წყარპიჯიშ ბჟაეიოლ ნორთის - 650 - 750 მმ, ქიანაშ ოორუეს - 1 000 - 1 200 მმ. გერგობათუთა-მარაშინათუთას [[საჰარა|საჰარაშ]] ტიოზიშე უბარს სქირე დო ჩხე ბორია ჰარმატანი.
ჰავა ეკვატორულ-მუსონურიე, ობჟათე-ბჟადალშე ეკვატორულშა გჷნმალი. არძაშე ტჷბუ თუთაშ (მელახი) ოშქაშე ტემპერატურა რე 27°C-შე (ობჟათე) 32°C-შახ (ოორუე). არძაშე რგილი თუთაშ (მარაშინათუთა), 23°C-შე 26°C-შახ. ნოლექეფი წყარპიჯიშ ბჟადალ ნორთის დო აშანტიშ პლატოს 1 500 - 2 000 მმ წანმოწანას, აკრაშ რაიონს დო წყარპიჯიშ ბჟაეიოლ ნორთის - 650 - 750 მმ, ქიანაშ ოორუეს - 1 000 - 1 200 მმ. გერგობათუთა-მარაშინათუთას [[საჰარა|საჰარაშ]] ტიოზიშე უბარს სქირე დო ჩხე ბორია ჰარმატანი.
[[ფაილი:Ghana Topography.png|მინიატიურა|მორძგვიშე|ფიზიკური რუკა]]
[[ფაილი:Ghana Topography.png|მინიატიურა|მორძგვიშე|ფიზიკური რუკა]]


=== დინოხოლენი წყრეფი ===
=== დინოხოლენი წყარეფი ===
წყარმალუეფიშ რშვილი ფხშირიე. უდიდაში წყარმალუშ - [[ვოლტა|ვოლტაშ]] აუზის ქიანაშ ტერიტორიაშ გვერდშე მეტი უკებჷ. წყარმალუეფი - პრა, ანკობრა დო ტანო ჭორომიანიე, წვემაშ სეზონს იძინანს დო ონოშეთ გჷმირინუაფუ. განას აკა ტობა რე - ბოსუმტვი.
წყარმალუეფიშ რშვილი შხირიე. უდიდაში წყარმალუშ - [[ვოლტა|ვოლტაშ]] ღანჩოს ქიანაშ ტერიტორიაშ გვერდშე მეტი უკებჷ. წყარმალუეფი - პრა, ანკობრა დო ტანო ჭორომიანიე, ჭვემაშ სეზონს იძინანს დო ონიშეთ გჷმირინუაფუ. განას აკა ტობა რე - ბოსუმტვი.


=== ფლორა დო ფაუნა ===
=== ფლორა დო ფაუნა ===
ტერიტორიაშ დიდი ნორთი სავანაშ ტყალეფით დო მაღალოდიარებამი სავანათიე ფორილი. ობჟათეშე დო ობჟათე-ბჟადალშე თენეფს ნოტიო სუბტროპიკული ტყალეფი თირანს. ტყალეფს ქვიანაშ ფართობიშ დოხოლაფირო 10% უკებჷ. ოკიანეშ წყარპიჯ ღოზის ქვერჩხამი ჩანარეფიე, ბრელიე ზეთიშ დო ქოქოსიშ პალმა. დიხეფი უმენტაშო ლატერიტულიე. ჩხოლარეფშე სავანაშ ტყალეფს მჷკოსქილადირიე - [[მუნჭყვიშობურეფი|მუნჭყვი]], სავანას - [[ნჯილო]]. თაშნეშე ხე [[კამბეშეფი|კამბეში]], [[ბეჰემოთი]], [[ჯიქი]], [[მაიმუნეფი|მაიმუნი]], [[ანტილოპეფი|ანტილოპა]] დო შხვა. მიარეფერუამიე მაფურინჯეეფიშ დო მახოხინალეფიშ საგებიო.
ტერიტორიაშ დიდი ნორთი სავანაშ ტყალეფით დო მაღალოდიარებამი სავანათიე ფორილი. ობჟათეშე დო ობჟათე-ბჟადალშე თენეფს ნოტიო სუბტროპიკული ტყალეფი თირანს. ტყალეფს ქვიანაშ ფართობიშ დოხოლაფირო 10% უკებჷ. ოკიანეშ წყარპიჯ ღოზის ქვერჩხამი ჩანარეფიე, ბრელიე ზეთიშ დო ქოქოსიშ პალმა. დიხეფი უმენტაშო ლატერიტულიე. ჩხოლარეფშე სავანაშ ტყალეფს მჷკოსქილადირიე - [[მუნჭყვიშობურეფი|მუნჭყვი]], სავანას - [[ნჯილო]]. თაშნეშე ხე [[კამბეშეფი|კამბეში]], [[ბეჰემოთი]], [[ჯიქი]], [[მაიმუნეფი|მაიმუნი]], [[ანტილოპეფი|ანტილოპა]] დო შხვა. მიარეფერუამიე მაფურინჯეეფიშ დო მახოხინალეფიშ ოქიანუ.


== ლიტერატურა ==
== ლიტერატურა ==

14:43, 22 ქირსეთუთა 2014-იშ ვერსია

განაშ რესპუბლიკა
Republic of Ghana
განა
განაშ
დევიზი: Freedom and Justice
ჰიმნი: God Bless Our Homeland Ghana
განაშ ორენი
ნანანოღააკრა

5°33′ ოორ. გ. 0°15′ ბჟად. გ. / 

უკაბეტაში ნოღა აკრა, კიმალე, ტამასი, ბოლგატანგა
ოფიციალური ნინა(ეფი) ინგლისური
თარობა რესპუბლიკა
 -  პრეზიდენტი ჯონ ატა მილსი
 -  ვიცე-პრეზიდენტი კვესი ამისაჰ-არტური
ფართობი
 -  გვალო 238,535 კმ2 (77-ა)
 -  წყარი (%) 3.5
მახორობა
 -  2010 ფასებათ 24 200 000[1] 
 -  მეჭედალა 101.5 ად/კმ2 (103-ა)
ედპ (ჸუპ) 2007 ფასებათ
 -  გვალო $70 მილიარდი (75-ა)
 -  ართ მახორუშე $3141 (130-ა)
აგი (2007) 0.553 (ოშქაშე) (135-ა)
ვალუტა სედი (GHS)
ბორჯიშ ორტყაფუ (UTC+0)
ქიანაშ კოდი GHA
Internet TLD .gh
ოტელეფონე კოდი +233

განასახენწჷფო ბჟადალ აფრიკას. მიშმურს ბრიტანეთიშ ერეფიშ წორომაჸალობაშა. ბჟადალშე უხურგანს - კოტ-დ’ივუარი, ოორუე-ბჟადალშე დო ოორუეშე — ბურკინა-ფასო, ბჟაეიოლშე — ტოგო, ობჟათეშე — გვინეაშ ჸუჯი. ნანანოღა - აკრა.

ორთა

განაშ წყარპიჯიშ ღოზი (დოხოლაფირო 535 კმ) დაღარასიე დორთილი, ორთაშობური ონიშოლეფი ვაუღუ. ტერიტორიაშ დიდი ნორთი ვე რე. წყარპიჯიშ მანგას 15 კმ-შახ სიგანაშ ზუღაშპიჯიშ რზენიე. ცენტრალურ ნორთის გჷნოფაჩილიე აშანტიშ ფართო პლატო (სიმაღალა 300 მ-შახ); ოორუე-ბჟადალშე ობჟათე-ბჟაეიოლშა 200 კმ-ს გოძჷ კვაჰუშ პლატო. ოორუე ნორთი ველეფს უკებჷ.

ჰავა

ჰავა ეკვატორულ-მუსონურიე, ობჟათე-ბჟადალშე ეკვატორულშა გჷნმალი. არძაშე ტჷბუ თუთაშ (მელახი) ოშქაშე ტემპერატურა რე 27°C-შე (ობჟათე) 32°C-შახ (ოორუე). არძაშე რგილი თუთაშ (მარაშინათუთა), 23°C-შე 26°C-შახ. ნოლექეფი წყარპიჯიშ ბჟადალ ნორთის დო აშანტიშ პლატოს 1 500 - 2 000 მმ წანმოწანას, აკრაშ რაიონს დო წყარპიჯიშ ბჟაეიოლ ნორთის - 650 - 750 მმ, ქიანაშ ოორუეს - 1 000 - 1 200 მმ. გერგობათუთა-მარაშინათუთას საჰარაშ ტიოზიშე უბარს სქირე დო ჩხე ბორია ჰარმატანი.

ფიზიკური რუკა

დინოხოლენი წყარეფი

წყარმალუეფიშ რშვილი შხირიე. უდიდაში წყარმალუშ - ვოლტაშ ღანჩოს ქიანაშ ტერიტორიაშ გვერდშე მეტი უკებჷ. წყარმალუეფი - პრა, ანკობრა დო ტანო ჭორომიანიე, ჭვემაშ სეზონს იძინანს დო ონიშეთ გჷმირინუაფუ. განას აკა ტობა რე - ბოსუმტვი.

ფლორა დო ფაუნა

ტერიტორიაშ დიდი ნორთი სავანაშ ტყალეფით დო მაღალოდიარებამი სავანათიე ფორილი. ობჟათეშე დო ობჟათე-ბჟადალშე თენეფს ნოტიო სუბტროპიკული ტყალეფი თირანს. ტყალეფს ქვიანაშ ფართობიშ დოხოლაფირო 10% უკებჷ. ოკიანეშ წყარპიჯ ღოზის ქვერჩხამი ჩანარეფიე, ბრელიე ზეთიშ დო ქოქოსიშ პალმა. დიხეფი უმენტაშო ლატერიტულიე. ჩხოლარეფშე სავანაშ ტყალეფს მჷკოსქილადირიე - მუნჭყვი, სავანას - ნჯილო. თაშნეშე ხე კამბეში, ბეჰემოთი, ჯიქი, მაიმუნი, ანტილოპა დო შხვა. მიარეფერუამიე მაფურინჯეეფიშ დო მახოხინალეფიშ ოქიანუ.

ლიტერატურა

სქოლიო

  1. (2010) „2010 Provisional Census Results Out“. კითხირიშ თარიღი: 7 February 2011. 
ვიკიოწკარუეს? რე ხასჷლა თემაშენ:

თარგი:Link FA თარგი:Link GA