ნიგერია: გინორთი გინოჯინეფს შქას
გოგა გოგუა (სხუნუა | ნახანდი) ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
გოგა გოგუა (სხუნუა | ნახანდი) ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
||
ღოზი 89: | ღოზი 89: | ||
== ისტორია == |
== ისტორია == |
||
[[ფაილი:Biafra_independent_state_map-en.svg|left]] |
|||
1914 წანას გეგნირთჷ <nowiki/>[[გოართოიანაფილი ომაფე|ბრიტანეთიშ]] კოლონიათ. [[1960]] წანას გაგმაცხადჷ დუდიშჷლობა, ნამუს მაჸუნჷ კონფლიქტეფქ შხვადოშხვა ეთნიკურ ბუნეფს შკას. 1967-70 ანეფს ქიანაშ ბჟაეიოლ ნაწილქ დუდი გაგმაცხადჷ [[ბიაფრიშ რესპუბლიკათ]]. ასე ქიანას მართენსჷ სამხედრო ხელისუფლება. |
1914 წანას გეგნირთჷ <nowiki/>[[გოართოიანაფილი ომაფე|ბრიტანეთიშ]] კოლონიათ. [[1960]] წანას გაგმაცხადჷ დუდიშჷლობა, ნამუს მაჸუნჷ კონფლიქტეფქ შხვადოშხვა ეთნიკურ ბუნეფს შკას. 1967-70 ანეფს ქიანაშ ბჟაეიოლ ნაწილქ დუდი გაგმაცხადჷ [[ბიაფრიშ რესპუბლიკათ]]. ასე ქიანას მართენსჷ სამხედრო ხელისუფლება. |
||
12:38, 19 გჷმათუთა 2015-იშ ვერსია
ნიგერიაშ ფედერაციული რესპუბლიკა Federal Republic of Nigeria ნიგერია |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
დევიზი: ”ართიანობა დო ძალა, შვიდობა და პროგრესი” | ||||||
ჰიმნი: Arise, O compatriots, Nigeria's call obey |
||||||
ნანანოღა | აბუჯა / | |||||
უკაბეტაში ნოღა | ლაგოსი | |||||
ოფიციალური ნინა(ეფი) | ინგლისური | |||||
თარობა | საპრეზიდენტო რესპუბლიკა | |||||
- | პრეზიდენტი | დოქტორი გუდლაქ ებელე აზიკივე ჯონათანი | ||||
ფართობი | ||||||
- | გვალო | 923,768 კმ2 (32-ა) | ||||
- | წყარი (%) | 1.4 | ||||
მახორობა | ||||||
- | 2009 ფასებათ | 154,729,000 (მა-8) | ||||
ედპ (ჸუპ) | 2006 ფასებათ | |||||
- | გვალო | $191.4 მილიარდი | ||||
- | ართ მახორუშე | $1,500 (165-ე) | ||||
აგი | 0.470 (დაბალი) (158-ა) | |||||
ვალუტა | ნაირა (NGN ) |
|||||
ბორჯიშ ორტყაფუ | WAT (UTC +1სთ.) | |||||
- | ზარხულიშ (DST) | WAT (UTC +1სთ.) (UTC) | ||||
ქიანაშ კოდი | NGA | |||||
Internet TLD | .ng | |||||
ოტელეფონე კოდი | 234 |
ნიგერია (ინგლ. Nigeria), ნიგერიაშ ფედერაციული რესპუბლიკა (ინგლ. Federal Republic of Nigeria) — სახელმწიფო ბჟადალ აფრიკას. ნიგერიაშ თანჯეფი გოჸუნსჷ: ბჟადალშე — ბენინის, ოორუეშე — ნიგერის, ოორუე-ბჟაეიოლშე — ჩადის დო ბჟაეიოლშე — კამერუნს. მახორობათ მაართა დო დიხაშ ფართობით მა-14 ადგილი უკინებჷ აფრიკაშ კონტინენტის. ნანანოღა რე — აბუჯა. თიში ზუღაპიჯი გოჸუნსჷ ატლანტის ოკიანეს , ნამუთ გვინეაშ ჸუჯით რე წჷმორჩქინელი.
ჯოხოდვალა
- ოფიციალური: ნიგერიაშ ფედერაციული რესპუბლიკა.
- ინგლისური: Federal Republic of Nigeria.
- ეტიმოლოგია: წყარმალუ ნიგერიშ მეჯინათ. თაქიანეფიშ ნინაშა Ni Gir, “წყარმალუ გირი”. გჷშარჩქინალიე, მუჭო Niger ლათინურო “უჩას” ნიშნენსჷ.
- ქვეყნის კოდი: NG.
გეოგრაფია
ქიანა იდვალუაფუ ბჟადალ აფრიკას. მახურგე ქიანეფი რე: ნიგერი, ჩადი, კამერუნი, ბენინი.
- ფართობი: 924.000 კვ.კმ.
- ბუნება: უმაღალაში კონკა - ფოგელ-პიკი 2.042; წყარმალუეფი (კმ) – ნიგერი 1.170 (ართო 4.184), ბენუე 800 (ართო 1.400 კმ); ტობა (კვ.კმ) - ჩადი 3.800 (ართო 16.300); კლიმატი - ეკვატორული, ტროპიკული.
- ბუნებრივი რესურსეფი: ბუნებრივი აირი, ნავთობი, კალა, რკინაშ მადანი, ქვანახშირი, კირქვა, ტყვია, თუთია.
სახენწჷფო
- სახენწჷფო სისტემა: ფედერაციული რესპუბლიკა.
- სახენწჷფოშ მანჯღვერი: პრეზიდენტი Olusegun OBASANJO (1999).
- ოკანონდუმადვალე ორგანო: ჟირპალატიანი პარლამენტი (107+346 მაკათური).
- ადმინისტრაციული დორთუალა: ქიანა ირთჷ ადმინისტრაციულ-ტერიტორიულო - 36 შტატი (state) დო ფედერალური ნანანოღა (federal capital territory).
დემოგრაფია
- მახორობა: 133,9 მლნ (2003), თინეფ შკას 21% იორუბა, 29% ჰაუსა დო ფულანი, 18% იგბო, 12% ფულბე.
- ნინეფი: ინგლისური, ჰაუსა, იორუბა, იგბო, ფულანი.
- რელიგია: ისლამი 46%, ქირსიანობა 32%, ანიმიზმი 20%.
- ნოღეფი (ათ.) : აბუჯა (400), ლაგოსი (8.350; აგლომ. 9.530), კანო (3.330; აგლომ. 3.617), იბადანი (3.140; აგლომ. 3.755), კადუნა (1.510), პორტ-ჰარკურტი (1.093), ბენინი (1.082).
ეკონომიკა
- ერუანული პროდუქტი: მოცულობა - 33 მლრდ $; 1 ადამიერშა - 280 $; სტრუქტურა (%) - ოფუტეშ მეურნეობა 33, მრეწველობა 42, მომსახურება 25.
- ექსპორტი: ნავთობი, კაკაო, პალმაშ ზეთი,კაუჩუკი, ბამბე.
- ბიუჯეტი: 3,400 მლნ $.
- ვალუტა: ნაირა (NGN).
ისტორია
1914 წანას გეგნირთჷ ბრიტანეთიშ კოლონიათ. 1960 წანას გაგმაცხადჷ დუდიშჷლობა, ნამუს მაჸუნჷ კონფლიქტეფქ შხვადოშხვა ეთნიკურ ბუნეფს შკას. 1967-70 ანეფს ქიანაშ ბჟაეიოლ ნაწილქ დუდი გაგმაცხადჷ ბიაფრიშ რესპუბლიკათ. ასე ქიანას მართენსჷ სამხედრო ხელისუფლება.
მონძალა
რესურსეფი ინტერნეტის