თხირი: გინორთი გინოჯინეფს შქას

ვიკიპედიაშე
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ღოზი 17: ღოზი 17:
}}
}}
[[ფაილი:Hazelnuts.jpg|thumb|270px|გუმნაღელი]]
[[ფაილი:Hazelnuts.jpg|thumb|270px|გუმნაღელი]]
'''თხირი''' (Corylus) — ფურცელმაცჷმე ბართვეფიშ, ძალამ მერკეთ ჯალეფიშ გვარი [[თხირიშობურეფი]]შ ვარდა ფართო გაგებათ, [[ჭყერიაშობურეფი]]შ ფანიაშე. ტვერამეფამი პეულეფი უპეულოფორუე რე დო ჭკიდა პეულონეფით რე აკოშაყარელი, ბუტკამი პეულეფი გვიგვილს რე ინოტყობინელი დო გალე ხვალე ნიჩვეფი ეშაჩქჷ. ირი პეულიშ მუკი-მუკი ივითარებუ სუ-სუმი ართიანშამერდილი წოროპეულონი, ნამუთ გუმნაღელიშ მონდინაფაშ ბორჯის იდიდარებუ დო შხვადოშხვა ფორმაშ გიმნაღელ ოფორუს ([[გვიგვილი|გვიგვილ]]ს) აკმოქიმინჷნს. გიმნაღელი ართთასამი კაკალი რე. გვარი იკათუანს 20-შახ გვარობას, ნამუთ გოფაჩილი რე [[ევროპა|ევროპაშ]], [[აზია|აზიაშ]] დო [[ოორუე ამერიკა|ოორუე ამერიკაშ]] ფურცელამი ტყალეფიშ ზონას. [[საქორთუო]]ს ტყალეფს [[ზუღაშ დონე|ზუღაშ დონეშე]] 1500-1800 მ-შახ ორთშობურო ჩანს თხირიშ 6 გვარობა: ''რჩქვანელობური თხირი'' (Corylus avellana) ბართვამი ვარდა 8-შახ სიმაღალაშ ჯა რე, გოფაჩილი რე ედომუშამ [[საქორთუო]]ს. ირდუ გიმენტყა თხომურონეფს, ფართეფურცელამ დო და წიწვამ ესვარილ ტყალეფს, სუბალპურ მეჯღერს. ოროშ ემაჭოფუ დო ძალამ ჸინგარძე რე. პეულეფს ფურთუთა-მელახის, გუმნაღელი მონდიდუ მარაშინათუთა-ეკენიას. ართ ბართვიშე 3 კგ-შე უმოსი მუნაწი მუთმურს. იმრავლებუ თასით, ჯღვნჯღვათ დო ჯინჯიშ ეშანაულაშე, ძალამ მერკეთ გინოჸონაფათ/დორშუაფათ. ჩანს 70-80 წანას.
'''თხირი''' (Corylus) — ფურცელმაცჷმე ბართვეფიშ, ძალამ მერკეთ ჯალეფიშ გვარი [[თხირიშობურეფი]]შ ვარდა ფართო გაგებათ, [[ჭყერიაშობურეფი]]შ ფანიაშე. ტვერამეფამი პეულეფი უპეულოფორუე რე დო ჭკიდა პეულონეფით რე აკოშაყარელი, ბუტკამი პეულეფი გვიგვილს რე ინოტყობინელი დო გალე ხვალე ნიჩვეფი ეშაჩქჷ. ირი პეულიშ მუკი-მუკი ივითარებუ სუ-სუმი ართიანშამერდილი წოროპეულონი, ნამუთ გუმნაღელიშ მონდინაფაშ ბორჯის იდიდარებუ დო შხვადოშხვა ფორმაშ გიმნაღელ ოფორუს ([[გვიგვილი|გვიგვილ]]ს) აკმოქიმინჷნს. გიმნაღელი ართთასამი კაკალი რე. გვარი იკათუანს 20-შახ გვარობას, ნამუთ გოფაჩილი რე [[ევროპა|ევროპაშ]], [[აზია|აზიაშ]] დო [[ოორუე ამერიკა|ოორუე ამერიკაშ]] ფურცელამი ტყალეფიშ ზონას. [[საქორთუო]]ს ტყალეფს [[ზუღაშ დონე|ზუღაშ დონეშე]] 1500-1800 მ-შახ ორთშობურო ჩანს თხირიშ 6 გვარობა: ''რჩქვანელობური თხირი'' (Corylus avellana) ბართვამი ვარდა 8-შახ სიმაღალაშ ჯა რე, გოფაჩილი რე ედომუშამ [[საქორთუო]]ს. ირდუ გიმენტყა თხომურონეფს, ფართეფურცელამ დო და წიწვამ ესვარილ ტყალეფს, სუბალპურ მეჯღერს. ოროშ ემაჭოფუ დო ძალამ ჸინგარძე რე. პეულეფს ფურთუთა-მელახის, გუმნაღელი მონდიდუ მარაშინათუთა-ეკენიას. ართ ბართვიშე 3 კგ-შე უმოსი მუნაწი მუთმურს. იმიარებუ თასით, ძიკვით დო ჯინჯიშ ეშნაულაშე, ძალამ მერკეთ გინოჸონაფათ/დორშუაფათ. ჩანს 70-80 წანას.


დეკორატიული რე. გჷმირინუანა რობუეფიშ გატყარაფალო. ართ-ჟირწანიან ღერს — ღირეკო, კაარაჩხეფიშ, [[გოდორი|გოდორეფიშ]], ლახთეფიშ ობეჭალო. [[ტყარი თხირი]] დო ''პონტოური თხირი'' (Corylus pontica) ირდუ [[გურია]]ს დო [[აჭარა]]ს; ''იმერული თხირი'' (Corylus imeretina), [[კოლხური თხირი]] დო ''კახური თხირი'' (Corylus cachetica) საქორთუოშ [[ენდემეფი|ენდემეფი რე]].
დეკორატიული რე. გჷმირინუანა რობუეფიშ გატყარაფალო. ართ-ჟირწანიან ღერს — ღირეკო, კარაჩხეფიშ, [[გოდორი|გოდორეფიშ]], ლახთეფიშ ობეჭალო. [[ტყარი თხირი]] დო ''პონტოური თხირი'' (Corylus pontica) ირდუ [[გურია]]ს დო [[აჭარა]]ს; ''იმერული თხირი'' (Corylus imeretina), [[კოლხური თხირი]] დო ''კახური თხირი'' (Corylus cachetica) საქორთუოშ [[ენდემეფი|ენდემეფი რე]].


თხირიშ გური იკათუანს 5%-შახ [[წყარი|წყარს]], 60-70% [[ციმუ|ციმუეფს]], 15-16% ცილეფს. თის მაღალი ოჭკომალი ღირებულება უღუ, კალორიულობათ თინა 2-3-შა უმოსი რე [[ქობალკაკალი|ქობალკაკალს]], 3-5-შა [[ხორცი|ხორცის]]. ფართოთ გჷმირინუაფუ საკონდიტრო რეწველობას დო ტექნიკას უმაღალაში ხარისხიშ ოლიფარი ზეთეფიშ მიოღებელო. თიშ სამიკონმოკონო-საექსპორტო პროდუქტიშ დადებითი კუნთხუ რე მორეობაშ ხანგჷრძე ხანი, მაღალი ტრანსპორტაბელურობა.
თხირიშ გური იკათუანს 5%-შახ [[წყარი|წყარს]], 60-70% [[ციმუ|ციმუეფს]], 15-16% ცილეფს. თის მაღალი ოჭკომალი ღირებულება უღუ, კალორიულობათ თინა 2-3-შა უმოსი რე [[ქობალკაკალი|ქობალკაკალს]], 3-5-შა [[ხორცი|ხორცის]]. ფართოთ გჷმირინუაფუ საკონდიტრო რეწველობას დო ტექნიკას უმაღალაში ხარისხიშ ოლიფარი ზეთეფიშ მიოღებელო. თიშ სამიკონმოკონო-საექსპორტო პროდუქტიშ დადებითი კუნთხუ რე მორეობაშ ხანგჷრძე ხანი, მაღალი ტრანსპორტაბელურობა.

19:31, 31 მესი 2016-იშ ვერსია

თხირი
მენცარული კლასიფიკაცია
ომაფე: ჩანარეფი
გჷნართი: ფორილთასამეფი
კლასი: ჟირლებანიანეფი
რანწკი: წიფურიშობურეფი
ფანია: ჭყერიაშობურეფი
გვარი: თხირი
ლათინური ჯოხო
Corylus
თხილუაშ სტატუსი


[{{fullurl:wikispecies:{{{ვიკინერობეფი}}}|uselang=ka}} სისტემატიკა
ვიკინერობეფს]


სურათეფი
ვიკიოწკარუეს


გუმნაღელი

თხირი (Corylus) — ფურცელმაცჷმე ბართვეფიშ, ძალამ მერკეთ ჯალეფიშ გვარი თხირიშობურეფიშ ვარდა ფართო გაგებათ, ჭყერიაშობურეფიშ ფანიაშე. ტვერამეფამი პეულეფი უპეულოფორუე რე დო ჭკიდა პეულონეფით რე აკოშაყარელი, ბუტკამი პეულეფი გვიგვილს რე ინოტყობინელი დო გალე ხვალე ნიჩვეფი ეშაჩქჷ. ირი პეულიშ მუკი-მუკი ივითარებუ სუ-სუმი ართიანშამერდილი წოროპეულონი, ნამუთ გუმნაღელიშ მონდინაფაშ ბორჯის იდიდარებუ დო შხვადოშხვა ფორმაშ გიმნაღელ ოფორუს (გვიგვილს) აკმოქიმინჷნს. გიმნაღელი ართთასამი კაკალი რე. გვარი იკათუანს 20-შახ გვარობას, ნამუთ გოფაჩილი რე ევროპაშ, აზიაშ დო ოორუე ამერიკაშ ფურცელამი ტყალეფიშ ზონას. საქორთუოს ტყალეფს ზუღაშ დონეშე 1500-1800 მ-შახ ორთშობურო ჩანს თხირიშ 6 გვარობა: რჩქვანელობური თხირი (Corylus avellana) ბართვამი ვარდა 8-შახ სიმაღალაშ ჯა რე, გოფაჩილი რე ედომუშამ საქორთუოს. ირდუ გიმენტყა თხომურონეფს, ფართეფურცელამ დო და წიწვამ ესვარილ ტყალეფს, სუბალპურ მეჯღერს. ოროშ ემაჭოფუ დო ძალამ ჸინგარძე რე. პეულეფს ფურთუთა-მელახის, გუმნაღელი მონდიდუ მარაშინათუთა-ეკენიას. ართ ბართვიშე 3 კგ-შე უმოსი მუნაწი მუთმურს. იმიარებუ თასით, ძიკვით დო ჯინჯიშ ეშნაულაშე, ძალამ მერკეთ გინოჸონაფათ/დორშუაფათ. ჩანს 70-80 წანას.

დეკორატიული რე. გჷმირინუანა რობუეფიშ გატყარაფალო. ართ-ჟირწანიან ღერს — ღირეკო, კარაჩხეფიშ, გოდორეფიშ, ლახთეფიშ ობეჭალო. ტყარი თხირი დო პონტოური თხირი (Corylus pontica) ირდუ გურიას დო აჭარას; იმერული თხირი (Corylus imeretina), კოლხური თხირი დო კახური თხირი (Corylus cachetica) საქორთუოშ ენდემეფი რე.

თხირიშ გური იკათუანს 5%-შახ წყარს, 60-70% ციმუეფს, 15-16% ცილეფს. თის მაღალი ოჭკომალი ღირებულება უღუ, კალორიულობათ თინა 2-3-შა უმოსი რე ქობალკაკალს, 3-5-შა ხორცის. ფართოთ გჷმირინუაფუ საკონდიტრო რეწველობას დო ტექნიკას უმაღალაში ხარისხიშ ოლიფარი ზეთეფიშ მიოღებელო. თიშ სამიკონმოკონო-საექსპორტო პროდუქტიშ დადებითი კუნთხუ რე მორეობაშ ხანგჷრძე ხანი, მაღალი ტრანსპორტაბელურობა.

თხირიშ კულტურაშ გოვითარაფაშ ართ-ართ აბანო იკოროცხუ უჩა ზუღაშ წყარპიჯი, მოჩილ აზიაშ ქიანეფი. საქორთუოს თხირი მაღალ მოსალს ირზენს კოლხეთიშ რზენიშ ზონას.

ლიტერატურა