ტაილანდი
| ტაილანდიშ ომაფე ราชอาณาจักรไทย ტაილანდი |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| ჰიმნი: ტაი เพลงชาติไทย Phleng Chat Thai „ტაილანდიშ ერუანული ჰიმნი“ |
||||||
 |
||||||
| ნანანოღა (დო უკაბეტაში ნოღა) | ბანგკოკი[კომ. 1] / | |||||
| ოფიციალური ნინა(ეფი) | ტაი | |||||
| რელიგია |
|
|||||
| თარობა | უნიტარული საპარლამენტო კონსტიტუციური მონარქია[კომ. 2] | |||||
| - | მაფა | რამა X | ||||
| - | პრემიერ-მინისტრი | ანუთინ ჩანვირაკული | ||||
| ფართობი | ||||||
| - | გვალო | 513,120 კმ2 (50-ა) | ||||
| - | წყარი (%) | 0,4 | ||||
| მახორობა | ||||||
| - | 2024 ფასებათ | 65,975,198[1] (22-ა) | ||||
| - | census | 64,785,909[2] | ||||
| - | მეჭედალა | 132.1 ად/კმ2 (88-ო) | ||||
| ედპ (ჸუპ) | 2025 ფასებათ | |||||
| - | გვალო |  $1.850 ტრილიონი[3] (22-ა) |
||||
| - | ართ მახორუშე | $26,320[4] (75-ა) |
||||
| აგი (2023) |  0.798 (76-ა) |
|||||
| ვალუტა | ბატი (฿) (THB) |
|||||
| ბორჯიშ ორტყაფუ | UTC+7:00 | |||||
| ქიანაშ კოდი | TH | |||||
| Internet TLD | ||||||
| ოტელეფონე კოდი | +66 | |||||
|
თე ხასჷლა ვარ-და გჷმნართი იკათუანს ტექსტის ტაი ნინაშა. დო თქვა ვაიღჷა ოხვილური შრიფტი-და, კანკალე სიმბოლოქ შილებე ჩილათერო გჷმორჩქინდანი. |
ტაილანდი (ტაი ⓘ) — სახენწჷფო ობჟათე-ბჟაეიოლი აზიას, იდვალუაფუ ინდოჩინეთიშ ჩქონს. ოფიციალურო ჩინებული რე მუჭოთ ტაილანდიშ ომაფე (ტაი ราชอาณาจักรไทย) დო ისტორიულო 1939 წანაშახ მუჭოთ სიამი (ტაი สยาม). ქიანაშ მახორობაშ მუდანობა რე 66 მილიონ ადამიერშახ, ნამუშ ფართობი რე 513,115კმ2. ქიანა ოორუშე ობჟათეშა გჷნოზინდილი რე 1500 კილომეტრის, ბჟაეიოლშე ბჟადალშა — 800 კმ-ს. ტაილანდის ოორუე-ბჟადლაშე უხურგანს მიანმარი, ოორუე-ბჟაეიოლშე დო ბჟაეიოლშე — ლაოსი, ობჟათე-ბჟაეიოლშე — კამბოჯა, ობჟათეშე ტაილანდიშ ჸუჯი დო მალაიზია, ობჟათე-ბჟადალშე ანდამანიშ ზუღა; თაშნეშე ობჟათე-ბჟაეიოლშე ოზუღე ხურგა უღჷ ვიეტნამწკჷმა დო ობჟათე-ბჟადალშე — ინდონეზია დო ინდოეთწკჷმა. ქიანაშ უკაბეტაში ნოღა დო ნანანოღა რე ბანგკოკი.
ტაიშ კათაქ ობჟათე-ბჟადალი ჩინეთიშე მორთეს ობჟათე-ბჟაეიოლი აზიაშ მატერიკულ ნორთიშა VI-XI ოშწანურეფს. გაინდოელებული ომაფეეფი, მუჭომით რდეს მონი, ქმერეფიშ იმპერია დო მალაიური სახენწჷფოეფი თე რეგიონს გამაგენდეს დო აწურედეს თიჯგურა სახენწჷფოეფს მუჭომით რდეს ნგოენიანგიშ, სუხოთაიშ, ლან-ნაშ დო აიუტთაიაშ ომაფეეფს, ნამუეფჷთ მუშჸურე ართიანსჷთ აწურედეს. ევროპალეფეკჷმა კონტაქტიქ 1511 წანას დიჭყჷ პორტუგალიაშ დიპლომატიური მისიათ აიუტთაიას, ნამუქჷთ მა-15 ოშწანურაშ დალიაშო რეგიონულ ჭყანათ გჷნირთუ. აიუტთაიაქ მუშ გოპეულუას მიოჭირინჷ XVIII ოშწანურას, სოიშახ ვეკოცჷ ბირმა-სიამიშ ლჷმაშ შედეგო. მაფა ტაქსინ კაბეტიქ უწაიათ აკოკათჷ აკოწეწილი ტერიტორიეფი დო ქუდარსხჷ კუნტახანიში თონბურიშ ომაფე (1767–1782), ნამუშ აკა მაფა რდჷ. 1782 წანას თიში მონძეთ გჷნირთუ ფუტთაიოტფა ჩულალოკიქ (რამა I), ასეინი ომაფე ჩაკრიშ დინასტიაშ პირველი მონარქი. აზიას ბჟადალური იმპერიალიზმიშ განწეხანს სიამი რეგიონს აკა სახენწჷფოთ სქიდუდჷ, ნამუქჷთ დუდშე ეიღჷ შხვაში თური სახენწჷფოეფიშე კოლონიზაცია, მარა შხირას აძვილებული რდჷ მიდურთუმუდუკო ტერიტორიული, ოვაჭრე დო სამართებური დოჸუნაფეფშა უწორწე ხეკულუეფით.[5] გამაგალაშ სიამური სისტემა ცენტრალიზებული რდჷ დო გინოქიმინელქ იჸუ თეხანური უნიტარული აბსოლუტური მონარქიაშა ჩულალონგკორნიშ (რამა V) გამაგალაშის 1868–1910 წანეფს. პირველი მოსოფელიშ ლჷმაშ მალობაშის სიამი მორსხუეეფიშჸურე რდჷ, ნამუთ პოლიტიკური გინოჭყვიდირი რდჷ, უწორწე ხეკულუეფს თირუეფიშ მიშაღალაშ სამანჯელით. 1932 წანაშ უზისხირე რევოლუციაშ უკული ქიანაქ კონსტიტუციური მონარქიათ გჷნირთუ დო დოთირჷ ოფიციალური ჯოხოდვალა ტაილანდიშა, მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშის იაპონიაშ მორსხუეთ გჷნირთუ. 1950-იანი წანეფიშ დალიას, ოურდუმე მინირთაფა, ნამუსჷთ დუდენდჷ სარიტ თანარატი, ნამუქჷთ კჷნე აკანწყუ მონარქიაშ ისტორიული გაულამი როლი პოლიტიკას. რგილი ლჷმაშ ბორჯის, ტაილანდიქ გჷნითუ ააშ-იშ კაბეტი მორსხუე ნატოშ ვამაკათური სახენწჷფოთ დო რეგიონს ანტიკომუნისტური როლს ლაჸაფენდჷ მუჭოთ СЕАТО-შ მაკათური სახენწჷფო, ნამუქჷთ 1977 წანას აკოცჷ.
1970-იანი დო 1990-იანი წანეფიშ შქა ბორჯის, საპარლამენტო დემოკრატიაშ კუნტა პერიოდიშ მოხ, ტაილანდი პერიოდულაო ითირუდჷ დემოკრატიაშე ოურდუმე გამაგალაშა. 2000-იანი წანეფშე მოჸუნაფილი, ქიანა ირო პოლიტიკურ კონფლიქტის რდჷ, ტაილანდიშ ჟირშა გიშაგორილი პრემიერ-მინისტრიშ, ტაქსინ ჩინავატიშ მოხუჯეეფს დო აწმარენჯეეფს შქას, ნამუქჷთ გჷნიჭანუ ჟირი მინორთაფა (2006 დო 2014 წანეფს), მოქიმინჯე კონსტიტუციაშ მიშაღალაშ უკული, 2019 წანაშ ტაილანდიშ არძაშოული გიშაგორუეფიშ უკული, ნომინალური დემოკრატიული თარობაშ გიმოქიმინუათ დო 2020-2021 წანეფს დემოკრატიაშ ხუჯდჷმაკინე მასშტაბური საპროტესტო აქციეფით, სოდე გოხონარაფილქ იჸუ მონარქიაშ რეფორმირეფიშ უპრეცედენტე მოთხირეფი. 2019 წანაშე ტაილანდი ნომინალურო საპარლამენტო კონსტიტუციური მონარქია რე; მარა, სინანდულეს, კონსტიტუციას რინელი სტრუქტურული უჯგუშობეფი უნარღველჸვენს ოურდუმეეფიშ პოლიტიკაშა გაულაშ ატებას.[6]
ტაილანდი გლობალურ ურთიართობეფს ოშქაშე ნძალა რე დო ასეანიშ დჷმარსხუაფალი მაკათური. ქიანას ობჟათე-ბჟაეიოლი აზიას სიკაბეტათ მაჟირა ეკონომიკა უღჷ დო მოსოფელს 23-ა აბანს რე ჸიდირიშ უნარიშ პარიტეტით, ნომინალური ედპ-შ მეჯინათ — 29-ა აბანს. ტაილანდი იკლასიფიცირებუ, მუჭოთ ახალას ინდუსტრიალიზებული ეკონომიკა, ნამუშ მაჸვენჯი სექტორეფი რე წარმება, ოფუტეშ მეურნალა დო ტურიზმი.[7][8]
მონძალა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ბანგკოკი - ერუანული მუზეუმი, ვან პოშ ოხიდეეფიშ კომპლექსი (XIX ო.), მარწკინე ბუდაშ ოხიდა (XVIII ო.), ოჭმარეშ ოხიდაშ ყორში (104 მ), ომაფე დოხორე (XVIII ო.);
- ბუდისტური ოხიდეფი დო კომპლექსეფი ნაკხონპატხომს დო ჩიანგმაიეს.
კომენტარეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ↑ ოფიციალურო ჩინებული რე ტაილანდურო „Krung Thep Maha Nakhon“
- ↑ ტაილანდიშ კონსტიტუციას ჯოხო „გამაგალაშ დემოკრატიული ფორმა მაფა სახენწჷფოშ მადუდეთ“
რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- Thaigov.go.th
- Thai National Assembly
- Chief of State and Cabinet Members Archived 2008-12-10 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Mfa.go.th
- Thailand Internet Information
- Ministry of Culture Archived 2014-08-11 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
სქოლიო
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ↑ Population statistics of the civil registration (monthly). კითხირიშ თარიღი: 25 May 2024.
- ↑ National Statistics Office, "100th anniversary of population censuses in Thailand: Population and housing census 2010: 11th census of Thailand". (ტაი) Archived 12 July 2012 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. . popcensus.nso.go.th.
- ↑ World Economic Outlook Database, April 2025 (en). კითხირიშ თარიღი: 16 July 2025.
- ↑ World Economic Outlook Database, April 2025 (en). კითხირიშ თარიღი: 16 July 2025.
- ↑ (1 October 2019) „Has Thailand learnt any Lessons from the Bowring Treaty and the Treaty of Amity?“. Athens Journal of Law 5 (4): ხს. 405–418. DOI:10.30958/ajl.5-4-3. ISSN 2407-9685.
- ↑
- Abuza, Zachary. “Thailand's Constitutional Dictatorship Weathers the Storm“, The Diplomat, 27 September 2021. კითხირიშ თარიღი: 14 March 2022.
- (2020) „Lineages of the Authoritarian State in Thailand: Military Dictatorship, Lazy Capitalism and the Cold War Past as Post-Cold War Prologue“. Journal of Contemporary Asia 50 (4): ხს. 571–592. DOI:10.1080/00472336.2019.1688378.
- “Thailand's Military Is Getting Ready for Another Crackdown“, Foreign Policy, 3 December 2020. კითხირიშ თარიღი: 14 March 2022.
- ↑ Thailand and the World Bank Archived 16 December 2005 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. , World Bank on Thailand country overview.
- ↑ The Guardian, Country profile: Thailand Archived 23 May 2010 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. , 25 April 2009.
| |||||
,_Flag_of_Syria_(1980%E2%80%932024).svg){kind=small}
|
ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ. |