ფელიქს ძერჟინსკი
ფელიქს ძერჟინსკი Феликс Дзержинский | ||
![]() ძერჟინსკი 1918 წანას | ||
გოართოიანაფილი სახენწჷფო პოლიტიკური ომართუალეშ დუდმახვენჯი | ||
---|---|---|
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
15 გერგობათუთა, 1923 – 20 კვირკვე, 1926 | ||
პრემიერ-მინისტრი | ვლადიმერ ლენინი ალექსი რიკოვი | |
წიმოხონი | მუ, მუჭოთ სახენწჷფო პოლიტიკური ომართუალეშ დუდმახვენჯი | |
მონძე | ვიაჩესლავ მენჟინსკი | |
სახენწჷფო პოლიტიკური ომართუალეშ დუდმახვენჯი | ||
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
6 ფურთუთა, 1922 – 15 გერგობათუთა, 1923 | ||
პრემიერ-მინისტრი | ვლადიმერ ლენინი | |
წიმოხონი | მუ, მუჭოთ ჩეკაშ დუდმახვენჯი | |
მონძე | მუ მუჭოთ გოართოიანაფილი სახენწჷფო პოლიტიკური ომართუალეშ დუდმახვენჯი | |
ჩეკაშ დუდმახვენჯი | ||
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
20 ქირსეთუთა, 1917 – 6 ფურთუთა, 1922 | ||
პრემიერ-მინისტრი | ვლადიმერ ლენინი | |
წიმოხონი | პოსტიქ გიჭყჷ | |
მონძე | მუ, მუჭოთ სახენწჷფო პოლიტიკური ომართუალეშ დუდმახვენჯი | |
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
2 ფურთუთა, 1924 – 20 კვირკვე, 1926 | ||
პრემიერ-მინისტრი | ალექსი რიკოვი | |
წიმოხონი | ალექსი რიკოვი | |
მონძე | ვალერიან კუიბიშევი | |
მა-13, მა-14 პოლიტბიუროშ კანდიდატი მაკათური | ||
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
2 მანგი, 1924 – 20 კვირკვე, 1926 | ||
მა-6 სეკრეტარიატიშ მაკათური | ||
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
6 მარაშინათუთა, 1917 – 8 მელახი, 1918 | ||
დუნაბადი | 11 ეკენია [ჯვ.სტ. 30 მარაშინათუთა], 1877 ძერჟინოვო, მინსკიშ გუბერნია, რუსეთიშ იმპერია | |
ნაღურა | 20 კვირკვე, 1926 (48 წანერი) მოსკოვი, რუსეთიშ სფსრ, სსრრ | |
ნთხორუ აბანი | ნეკროპოლი კრემლიშ კიდაწკჷმა | |
მენოღალობა | ![]() | |
ერუანობა | პოლონარი | |
პოლიტიკური პარტია | სრკპ | |
ალმასქუ | სოფია ძერჟინსკაია | |
სქუალეფი | იან ძერჟინსკი | |
რელიგია | ათეიზმი | |
ხეშმოჭარუა | ![]() |
ფელიქს ედმუნდიშ სქი ძერჟინსკი (რუს. Феликс Эдмундович Дзержинский, პოლ. Feliks Edmundowicz Dzierżyński; დ. 11 ეკენია [ჯვ.სტ. 30 მარაშინათუთა], 1877 — ღ. 20 კვირკვე, 1926), შინელი რდჷ მეტჯოხოთ რკინაშ ფელიქსი — სხუნუეთიშ სახენწჷფო დო პოლიტიკური მოღალე. 1917 წანაშე ღურაშახ (1926) ძერჟინსკი ხემანჯღვერენდჷ სხუნუეთიშ ნაფულა პოლიციას (ჩეკა, გოართოიანაფილი სახენწჷფო პოლიტიკური ომართუალე). ძერჟინსკი პოლიტიკური რეპრესიეფიშ (ჭითა ტერორი) ართ-ართი შანულამი ფიგურა რდჷ.
დებადჷ 1877 წანაშ 11 ეკენიას, მინსკიშ გუბერნიას, ეთნიკური პოლონარეფიშ ფანიას. ახალნორდობაშე რევოლუციური იდეეფით დეინტერესჷ. ძერჟინსკი აქტიურო მოღალენდჷ კაუნასის დო ვარშავას. პოლიტიკური აქტივიზმიშ გეშა ბრელშა რდჷ ჭოფილი დო გინოხორაფილი ცჷნდჷრიშა. მარა კატორღაშე ირო მახერხჷ ნტება. ძერჟინსკი მონაწილენდჷ რუსეთიშ მაართა რევოლუციას, 1905 წანას. რევოლუციაქ დემარცხჷ. უკულიანი პერიოდის ფშხირას ტყობუდჷ. 1912 წანას კინ ოჭოფეს დო 1917 წანაშ ფურთუთაშ რევოლუციაშახ ჯიხას ხედჷ. რევოლუციაშ უკულ გადუდიშულეს. უკულ თიქ ქაკათჷ ლენინიშ ბოლშევიკეფიშ პარტიას. ძერჟინსკიქ არსულჷ კაბეტი როლი გჷმათუთაშ რევოლუციაშ მიმალობას. რევოლუციაქ გემორძგუ დო შედეგო, ლენინიშ მანჯღვერალათ ხეშულობა ბოლშევიკეფქ გეჭოფეს.
1917 წანაშ ქირსეთუთას, ლენინქ ძერჟინსკი ქუდარინუ ახალდუნარსხუა ჩეკაშ დუდმახვენჯო. ლენინქ ძერჟინსკს ქუდავალუ კონტრ-რევოლუციური ელემენტეფიშ ეშაჸოთამა დო მოჯალაგუა. ჩეკაშ გოლინაქ დო აქტივიზმიქ ძალამს გენძალიერჷ რუსეთიშ ომენოღალე ლჷმაშ მიმალობას, ქიდიჭყჷ მასიური ჭოფუეფქ, გიფართინუ გულაგიშ ოსაჯებელი სისტემაქ. ომენოღალე ლჷმაშ მაართა წანეფს ჩეკაქ გორხუ დოხოლაფირო 200,000 ადამიერი. 1922 წანაშ ფურთუთას ჩეკაქ გეგნიკეთჷ სახენწჷფო პოლიტიკური ომართუალეთ დო ართი წანაშ უკულ, 1923 წანაშ გერგობათუთას გოართოიანაფილი სახენწჷფო პოლიტიკური ომართუალეთ.
რუსეთ-პოლონეთიშ ლჷმაშ (1919-1920) მიმალობას, ძერჟინსკიქ ქაკათჷ პოლონეთიშ რევოლუციური კომიტეტის. ჸათე კომიტეტიქ ოკო გინირთჷკო პოლონეთიშ ბოლშევიკური თარობათ. მარა ლჷმას რუსეთიქ დემარცხჷ დო პოლონეთი ქიდიტუ. 1924 წანაშე ძერჟინსკი რდჷ იოსებ სტალინიშ მოხუჯე. 1924 წანაშ ფურთუთაშე, ძერჟინსკის უკინებუდჷ ერუანული ეკონომიკაშ უჟინაში სხუნუშ ოკათე კომისარიშ პოსტი. თიქ თაშნეშე გიშაგორილქ იჸუ პოლიტბიუროშ მაკათურო. ფელიქს ძერჟინსკიქ ღურუ ულებუო 1926 წანაშ 20 კვირკვეს, 48 წანერქ. დასაფულებური რე ნეკროპოლს კრემლიშ კიდაწკჷმა. ძერჟინსკი მერჩქინელი რდჷ რევოლუციაშ გერგეზო. თიში ნოჭახნაკუ, 1991 წანაშახ გედგუდჷ ლუბიანკაშ დგჷმილიშ წოხოლე.