დინორეშა გინულა

ქუშიშ ომაფე

ვიკიპედიაშე

ქუშიშ ომაფე








დოხ. ჯვ. წ. 780 — დოხ. ახ. წ. 350
 

 

 







ქუშიშ იმპერია ეგვიპტეშ ეჩდომახუთა დინასტიაშ ბორჯის, დოხოლაფირო ჯვ. წ. 700 წანას
ნანანოღა კერმა
ნაპატა
მეროე
ნინა მეროიტული
ეგვიპტური
ბლემიური
ჯვეშნუბიური
რელიგია ქუშიშ რელიგია
ჯვეშეგვიპტური რელიგია
მახორობა დოხ. 1,150,000
დუდალაშ ფორმა მონარქია
ისტორია
 - დორსხუაფა დოხ. ჯვ. წ. 780
 - ნანანოღაქ გეგნორთჷ მეროეშა ჯვ. წ. 591
 - ჸოფა გასურჷ დოხ. ახ. წ. 350

ქუშიშ ომაფე, თაშნეშე შინელი რე მუჭოთ ქუშიშ იმპერია — ჯვეში ომაფე, ნამუთ იდვალუაფუდჷ ნუბიაშ რეგიონს, ნილოსიშ ლეხერიშ მუკი, თეხანური სუდანიშ დო ეგვიპტეშ ტერიტორიას.

ნუბია უჯვეშაში ცივილიზაციეფიშ არკვანი რდჷ. ჸათე რეგიონს გიჭყჷ შხვადოშხვა შანულამი დო კომპლექსური ჯარალუეფქ დო გევითარჷ ვაჭარუაქ დო წარმებაქ. ჯვ. წ. 2450-1450 წანეფიშ პერიოდის ართ-ართი უნძალიერაში ნოღა-სახენწჷფოს წჷმარინუანდჷ კერმა, ნამუთ დომინანტური პოლიტიკური დო ეკონომიკური ცენტრი რდჷ. ჯვეში ეგვიპტარეფი კერმას "ქუში"-ს უძახუდეს. ბორჯის გოძვენას ჟირი ცივილიზაციაქ, ეგვიპტექ დო ქუშიქ ართიანს დეხოლჷ, თინეფს შქას გიფაჩჷ ვაჭარუაქ, კულტურული ურთიართალაქ. მარა არდგილი უღუდჷ კონფლიქტეფს ხოლო.

ახალი ომაფეშ პერიოდის (ჯვ. წ. 1550-1070) ნუბია ეგვიპტეშ მართუალაშ თუდო რდჷ. ბრონზეშ ხანაშ კატასტროფაშ ბორჯის ეგვიპტექ ძალამს დედაღარჷ დო აკოცუ. შედეგო, ქუშიქ კინ ახალშო გიჭყჷ, ნანანოღათ ნაპატა (თეხანური კარიმა, სუდანი). ქუშიშ მახორუეფქ ეგვიპტარეფიშე ბრელი რჯება გეგნიღეს, მაგალთო ეგვიპტური ღორონთიშ ამონიშ პატიჩამა, კულტურული ტრადიციეფი დო შხვა. ჯვ. წ. VIII ოშწანურას, ქუშიშ მაფაქ კაშტაქ, ლჷმაშ უმუშო ქიდიჸუნუ ჟიმოლენი ეგვიპტე დო თიში მაფათ გინირთჷ. თიში მონძექ პიანხიქ გემშეჭკირჷ თუდოლენი ეგვიპტეშა დო გაჭყჷ ეგვიპტეშ ეჩდომახუთა დინასტია. ქუშიშ მონარქეფი ეგვიპტეს მართუნდეს დოხოლაფირო ოშწანურაშ გოძვენას, ეგვიპტეშა ასურალეფიშ მიშაჭკირუაშახ. თინეფი ეგვიპტეშ ხვისტაშე გეგთარაგვეს ასურეთიშ მაფეფქ ასარხადონქ დო ასურბანიფალქ, ჯვ. წ. VII ოშწანურაშ ოშქაშეშე პერიოდის. შედეგო მეჭყორდჷ ურთიართალაქ ქუშიშ ომაფეს დო ეგვიპტეშ შქას. ჯვ. წ. VI ოშწანურას ომაფეშ ნანანოღაქ მეროეშა გეგნორთჷ. ჯვეში ბერძენული ისტორიული წყუეფი მეროეშ ომაფეს ეთიოპიაშ ჯოხოდვალათ მიშინუანა.

ჯვ. წ. III ოშწანურაშე ახ. წ. III ოშწანურაშახ, ნუბიაშ ოორუე ნორთი მიშმეშჷ ეგვიპტეშ აკოდგინალუაშა. უკულ თე ნორთის დოხოლაფირო 600 წანაშ გოძვენას მართუნდეს მაკედონარეფი დო რომალეფი. თინეფი ჸათე ტერიტორიას "დოდეკახოინოსი"-ს უძახუდეს. უკულიანი პერიოდის, თინა ქუშიშ მაფა ესებოხეამანიქ დირთინუ. ახ. წ. IV ოშწანურაშახ ქუში გოლინიანი დო შანულამი სახენწჷფოს წჷმარინუანდჷ, მარა ბორჯიშ გოძვენას დინახალენი არყებეფიშ, გლახა კლიმატური პიჯალეფიშ დო ნობაშ კათეფიშ მიშაჭკირუეფიშ შედეგო ჭიეჭიეთ დედაღარჷ. ნობაშ კათაქ მუნეფიშ ნინა გემშეღჷ რეგიონშა. ჯოხოდვალა ნუბია ხოლო თე კათაშ ჯოხოშე მოჸურს. ნობაშ მოხ, ქუშიშ ომაფე ლჷმეფს აწარმენდჷ ბლემიეფიშ კათაწკჷმა. ჸათეთ ქისარგებლჷ აქსუმარეფქ, გემშეჭკირეს, მეროე გეჭოფეს, გორჩვეს დო მოჯალაგეს. შედეგო, ქუშიშ ომაფექ ჸოფა გასურჷ დო სუმი პოლიტიკური ართულო (ნობატია, მაკურია, ალვა) აკოცუ.

რესურსეფი ინტერნეტის

[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]