ჯუზეპე მაძინი
ჯუზეპე მაძინი იტალ. Giuseppe Mazzini | ||
მაძინი 1860 წანას | ||
რომიშ რესპუბლიკაშ ტრიუმვირი აურელიო საფი დო კარლო არმელინიწკჷმა ართო | ||
---|---|---|
პოსტის გერინაშ ბორჯი | ||
5 ფურთუთა, 1849 – 3 კვირკვე, 1849 | ||
წიმოხონი | აურელიო სალიჩეტი | |
მონძე | აურელიო სალიჩეტი | |
დუნაბადი | 22 მანგი, 1805 გენუა, საფრანგეთიშ მაართა იმპერია | |
ნაღურა | მელახი 10, 1872 (66 წანერი) პიზა, იტალიაშ ომაფე | |
მენოღალობა | საფრანგეთიშ მაართა იმპერია იტალიაშ ომაფე | |
ერუანობა | იტალიარი | |
პოლიტიკური პარტია | ახალნორდი იტალია (1831-1845) იტალიაშ ერუანული ასოციაცია (1848-1853) მოქმენდალაშ პარტია (1853–1867) | |
მუმა | ჯაკომო მაძინი | |
ნანა | მარია დრაგო | |
გონათაფა | გენუაშ უნივერსიტეტი | |
საქვარუა | იურისტი, ჟურნალისტი, ჭარუ, პოლიტიკოსი, ფილოსოფოსი | |
ხეშმოჭარუა |
ჯუზეპე მაძინი (იტალ. Giuseppe Mazzini, დ. 22 მანგი, 1805 — ღ. 10 მელახი, 1872) — იტალიარი პოლიტიკოსი დო ჟურნალისტი, იტალიაშ გოართოიანაფაშ (რისორჯიმენტო) აქტივისტი, იტალიაშ რევოლუციური ჸარაფიშ ართ-ართი ლიდერი.
ბიოგრაფია
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ჯუზეპე მაძინიქ დებადჷ გენუას, უნივერსიტეტიშ პროფესორიშ ფანიას. გურაფლენდჷ იურისპრუდენციას გენუაშ უნივერსიტეტის, ნამუთ 1826 წანას გათუ. ართი წანაშ უკულ, მაძინიქ მიდართჷ ტოსკანაშა, სოდეთ კარბონარეფიშ მაკათურო გინირთჷ. 1827 წანაშ 31 გჷმათუთას მაძინი ოჭოფეს დო ჯიხას ქუდახუნეს. ჯიხაშე გადუდიშულებაშ უკულ, ოცხოვრებშა ჟენევაშა გეგნორთჷ. 1831 წანაშე მაძინი მარსელს ცხოვრენდჷ, 1833 წანაშე - შვეიცარიას.
1831 წანას მაძინიქ დარსხუ პოლიტიკური ჸარაფი ახალნორდი იტალია, ნამუშ ღანკი იტალიაშ გოართოიანაფა რდჷ. ორგანიზაციაშ მაკათურეფიშ აზრით ოკო დირსხუკო "ართი, დუდიშული, ზოხორინელი, რესპუბლიკური სახენწჷფოქ". მაძინის ჯერდჷ ნამდა იტალიაშ გოართოიანაფა შილებედჷ ხვალე პოპულარული რევოლუციათ. მაძინიშ პოლიტიკური საქავარუაქ მიპალუ შანულამი წჷმოძინეფი ტოსკანას, აბრუცოს, სიცილიას, პიემონტის, ლიგურიას. 1833 წანაშო ახალნორდი იტალიას ჸუნდჷ დოხოლაფირო 60,000 მოხუჯე. თაშნეშე, ორგანიზაციას უღუდჷ ფილიალეფი გენუას დო იტალიაშ შხვადოშხვა ნოღეფს. თე წანას მაძინი ოცადუდჷ მანწყუკო არყება, ნამუთ გიფაჩუდჷ შამბერიშე (მიშმეშჷ სარდინიაშ ომაფეშ აკოდგინალუაშა), ალესანდრიაშე, ტურინიშე დო გენუაშე. მარა დოჭყაფაშახ, სავოიარეფიშ თარობაქ, ნამუსჷთ ოწმახუშე უჩქუდჷ არყებაშ მაკათურეფიშ გეგმეფი, აკოჭოფჷ რევოლუციონერეფი დო კონწარო დასაჯჷ. 12 კოჩის ღურა ქიმუსაჯეს. ართი წანაშ უკულ მაძინიქ წიმიჭყჷ ახალი არყება. გეგმათ, რევოლუციონერეფს ოკო მიშურთუმდესკო შვეიცარიაშ ტერიტორიაშე პიემონტიშა, თექ გუფაჩუდესკო ოკო რევოლუციური ჸარაფი, უკულ ჯუზეპე გარიბალდის ოკო დუჭყაფუდკო მოქმენდალა გენუაშე. მარა მაძინიშ ჸათე ცადებეფი დამარცხჷ პიემონტიშ ჯარქ. 1834 წანაშ 28 მესის, მაძინი ოჭოფეს ზოლოთურნის დო შვეიცარიაშე გეგნახორეს. უკულ თიქ დიო პარიზიშა მიდართჷ დო უკულ ლონდონშა.
ჯუზეპე მაძინი აქტიურო მონაწილენდჷ იტალიაშ 1848-1849 წანეფიშ რევოლუციას. 1848 წანაშ 7 პირელს, მაძინიქ ქიმერთჷ მილანშა. ჸათე ბორჯიშო მილანარეფი ეფექტურო ოლიმუდეს ავსტრიაშ ჯარეფს დო დუდშე გომორძგუეფს მიოჭირინეს. მარა უკულ მილანიშ რევოლუციაქ დემარცხჷ, მაძინიქ მილანი ქიდიტუ დო გარიბალდიშ რაზმეფს ქაკათჷ. გარიბალდიქ დო მაძინიქ შვეიცარიაშა გეგნორთეს.
1849 წანაშ 9 ფურთუთას, რომს დირსხუ რესპუბლიკაქ. რომიშ პაპიქ პიუს IX-ქ გაეტაშა ინტუ. მაძინიქ რომიშა მიდართჷ დო გინირთჷ რესპუბლიკაშ ართ-ართი ტრიუმვირო, აურელიო საფი დო კარლო არმელინიწკჷმა ართო. რომიშ პაპიქ ალარინა ქოთხუ ფრანგეფს. ფრანგული არმიაქ გემშეჭკირჷ დო ქუდახუ რომიშ რესპუბლიკა. 1849 წანაშ 12 კვირკვეს მაძინიქ მარსელიშა მიდართჷ. უკულ კინ შვეიცარიაშა გინილჷ.
უკულიანი პერიოდეფს იტალიაშ გოართოიანაფაშ პროცესის ეფექტურო ხემანჯღვერენდეს სავოიარი მონარქი ვიტორიო ემანუელე II დო პრემიერ მინისტრი კამილო კავური. წჷმოძინელი რისორჯიმენტოშ შედეგო, 1861 წანას გიჭყჷ ახალი იტალიაშ ომაფექ, ნამუშ აკოდგინალუაშა მიშელჷ იტალიური დიხეფიშ უმენტაშობაქ. 1866 წანას იტალიაქ ვენეტო დირთინუ დო 1870 წანას რომი.
ჯუზეპე მაძინიქ ღურუ პლევრიტით, 1872 წანაშ 10 მელახის, 66 წანერქ.
ქოძირით თაშნეშე
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- Mack Smith, Denis (1994). Mazzini. Yale University Press., a standard scholarly biography.