ბელიზი: გინორთი გინოჯინეფს შქას

ვიკიპედიაშე
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ათე აანი მუ რე. :D
ღოზი 53: ღოზი 53:
== გეოგრაფია ==
== გეოგრაფია ==


ქიანაშ ტერიტორიაშ უმენტაშ ნორთის აბან-აბანი ჭყენჭყამი რზენეფს იკენს, მიარე ტობათი დო ლაგუნათ. ობჟათეთ იფაჩუ [[მაია (გვალეფი)|მაიაშ]] გვალეფი, ნამუშ სიმაღალე 1122 მ.-შა რე. თე აბანი, ბელიზიშ არძაშე მერკეთ დოხორინელი აბანი რე.
ქიანაშ ტერიტორიაშ უმენტაშ ნორთის აბან-აბანო ჭყენჭყამი რზენეფს იკენს, მიარე ტობათი დო ლაგუნათ. ობჟათეთ იფაჩუ [[მაია (გვალეფი)|მაიაშ]] გვალეფი, ნამუშ სიმაღალა 1122 მ.-შა რე. თე აბანი, ბელიზიშ არძაშე მერკეთ დოხორინელი აბანი რე.


ბელიზიშ კლიმატი — ტროპიკული პასატური. თუთაშ ოშქაშე ტემპერატურა დოხოლაფირო 26°-შა რე. ჭვემეფიშ სეზონი მესიშე კვირკვეშა იგინძარებუ, გოლოფა პერიოდი ღურთუთაშე მესიშა. კარიბიშ ზუღაშე ქარბორიეფს, გემანტირე ჭვემეფი დო წყარალეფი გეჸუნსი, ქიანაშო სერიოზული უბედრობა მოუღუ.
ბელიზიშ კლიმატი — ტროპიკული პასატური. თუთაშ ოშქაშე ტემპერატურა დოხოლაფირო 26°-შა რე. ჭვემეფიშ სეზონი მესიშე კვირკვეშა იგინძარებუ, გოლოფა პერიოდი ღურთუთაშე მესიშა. კარიბიშ ზუღაშე ქარბორიეფს, გემანტირე ჭვემეფი დო წყარალეფი გეჸუნს, ქიანაშო სერიოზული უბადობა მოუღუ.


ქიანაშ დოხოლაფირო გვერდი ტერიტორია ლამე ტროპიკულ ტერიტორიეფს უკინებუ. ბელიზიშ ობჟათე-ბჟადალი ფართოფურცელამი დო წიწუამი ტყალეფი იდვალუაფუ. ქიანაშ კარიბიშ ზუღაშ წყარპიჯი ღოზის მანგოშ ჩანარეფი ეთმურსი. ქიანაშ ტყალეფი დიდარიე ფასეული ჯიშიამი ჯალეფით, ნამუშეთ არძაშე უმოსი ფართოდ იხვარებუაფუ [[მაკაგონი]] დო [[ფიჭვი]].
ქიანაშ დოხოლაფირო გვერდი ტერიტორია ლამე ტროპიკულ ტერიტორიეფს უკინებუ. ბელიზიშ ობჟათე-ბჟადალი ფართოფურცელამი დო წიწუამი ტყალეფი იდვალუაფუ. ქიანაშ კარიბიშ ზუღაშ წყარპიჯი ღოზის მანგოშ ჩანარეფი ჩანს. ქიანაშ ტყალეფი დიდარიე ფასეული ჯიშიანი ჯალეფით, ნამუშეთ არძაშე უმოსი ფართოთ იხვარებუ [[მაკაგონი]] დო [[ფიჭვი]].


ბელიზიშ ჩქოლარაშ ორენი ძალამი მიარეფერუამიე. ფართასიე გოფაჩილი [[ფართოჩხვინდამი მაიმუნი]], [[იაგუარი]], [[ჯავშანამი]], დიდი [[იგუანა]] დო შხვა ჩქოლარეფი. ძალამ ბრელიე მაფურინჯეეფი, თენეფს შქას თუთიყუშეფი დო [[კოლიბრი]]. ქიანაშ წყარპიჯიშ ზუღაშ წყარეფი დიდარიე ჩხომეფით, კიბოიაშნერეფით დო კუეფით.
ბელიზიშ ჩხოლარაშ ორენი ძალამი მიარეფერუამიე. ფართასიე გოფაჩილი [[ფართოჩხვინდამი მაიმუნი]], [[იაგუარი]], კაჟანამეფი, დიდი [[იგუანა]] დო შხვა ჩხოლარეფი. ძალამი ბრელიე მაფურინჯეეფი, თენეფს შქას თუთიყუშეფი დო [[კოლიბრი]]. ქიანაშ წყარპიჯიშ ზუღაშ წყარეფი დიდარიე ჩხომეფით, კიბოიაშნერეფით დო კუეფით.


[[ფაილი:Chalilo Dam, Cayo District, Belize.jpg|200px|დამბა [[კაიო (აანი)|კაიოშ აანს]]]]
[[ფაილი:Chalilo Dam, Cayo District, Belize.jpg|200px|დამბა [[კაიო (აანი)|კაიოშ აკანს]]]]


== ადმინისტრაციული დორთუალა დო ნოღეფი ==
== ადმინისტრაციული დორთუალა დო ნოღეფი ==
[[ფაილი:Provincias de Belice.png|centre|150px|ბელიზიშ აანეფი]]
[[ფაილი:Provincias de Belice.png|centre|150px|ბელიზიშ აანეფი]]


ბელიზიშ ტერიტორია ადმინისტრაციულო 6 აანო ირთუ:
ბელიზიშ ტერიტორია ადმინისტრაციულო 6 აკანო ირთუ:
# [[ბელიზი (ააანი)|ბელიზი]]
# [[ბელიზი (ააანი)|ბელიზი]]
# [[კაიო (რაიონი)|კაიო]]
# [[კაიო (რაიონი)|კაიო]]
ღოზი 74: ღოზი 74:
# [[ტოლედო (აანი)|ტოლედო]]
# [[ტოლედო (აანი)|ტოლედო]]


აანეფი უკუნი 31 ოგიშაგორუე აანო ირთუ.
აკანეფი უკუნი 31 ოგიშაგორუე აკანო ირთუ.




ღოზი 96: ღოზი 96:
* შხვეფი (ჩეკანამეფი, ინდოარეფი, ჩინარეფი დო შხვ.) — 9,7 %
* შხვეფი (ჩეკანამეფი, ინდოარეფი, ჩინარეფი დო შხვ.) — 9,7 %


'''რელიგიეფი:''' კათოლიკეფი 49,6 %, პროტესტანტეფი 27 % ([[ღორონთიშ ანსამბლეა]]შე ჟარნეჩდოვითიანარეფი 7,4 %, ანგლიკანეფი 5,3 %, მაშკვითა დღაშ ადვენტისტეფი 5,2 %, მენონიტეფი 4,1 %, მეთოდისტეფი 3,5 %, იეღოვაშ მაწამეეფი 1,5 %), შხვეფი 14 %, ათეისტეფი 9,4 % (2000 წანაშ ეჭარუათ). 2011 წანაშ სტატისტიკათ [[იეღოვაშ მაწამეეფი]] მახორობაშ 2,7 %-ს ეკადგინუანს.
'''რელიგიეფი:''' კათოლიკეფი 49,6 %, პროტესტანტეფი 27 % ([[ღორონთიშ ანსამბლეა]]შე ჟარნეჩდოვითიანარეფი 7,4 %, ანგლიკანეფი 5,3 %, მაშკვითა დღაშ ადვენტისტეფი 5,2 %, მენონიტეფი 4,1 %, მეთოდისტეფი 3,5 %, იეჰოვაშ მოწამეეფი 1,5 %), შხვეფი 14 %, ათეისტეფი 9,4 % (2000 წანაშ ეჭარუათ). 2011 წანაშ სტატისტიკათ [[იეჰოვაშ მოწამეეფი]] მახორობაშ 2,7 %-ს აკმადგინანს.




==რესურსეფი ინტერნეტის==
==რესურსეფი ინტერნეტის==
* [http://www.belize.gov.bz ბელიზიშ თავრობაშ ოფიციალური ვებ-ხასჷლა]
* [http://www.belize.gov.bz ბელიზიშ თარობაშ ოფიციალური ვებ-ხასჷლა]
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bh.html ბელიზი] — CIA World Factbook-შე
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bh.html ბელიზი] — CIA World Factbook-შე
* [http://zyalt.livejournal.com/696928.html ბელიზი, ბრიტანეთიშ ჰონდურასი. ფოტორეპორტაჟი]
* [http://zyalt.livejournal.com/696928.html ბელიზი, ბრიტანეთიშ ჰონდურასი. ფოტორეპორტაჟი]
* [https://www.constituteproject.org/constitution/Belize_2001.pdf ბელიზიშ კონსტიტუცია (1981)][[ინგლისური ნინა|ინგლისურო]]
* [https://www.constituteproject.org/constitution/Belize_2001.pdf ბელიზიშ კონსტიტუცია (1981)] {{ინგ}}


[[კატეგორია:ბელიზი]]
[[კატეგორია:ბელიზი]]

12:51, 28 კვირკვე 2014-იშ ვერსია

ბელიზი
Belize
{{{link alias-s}}}
დევიზი:  "Sub Umbra Floreo" „ოროშ თუდო გითმობპეულანქ“
ჰიმნი: Land of the Free„დუდიშალაშ დიხა“


{{{link alias-s}}} ორენი
ნანანოღაბელმოპანი
ოფიციალური ნინა(ეფი) ინგლისური
თარობა უნიტარული, ოპარლამენტე, კონსტიტუციური მონარქიაშ სახენწჷფო
 -  მონარქი მაფა ელისაბედ II
 -  გენერალ-გუბერნატორი კოლვილ იანგი
 -  პრემიერ-მინისტრი დინ ბაროუ
ფართობი
 -  გვალო 8,867 კმ2 (150-ა)
 -  წყარი (%) 0.7
მახორობა
 -  2013 ფასებათ 338,597 
 -   census 322,453 
 -  მეჭედალა 14.5 ად/კმ2 (212-ა)
ედპ (ჸუპ) 2012 ფასებათ
 -  გვალო $2.999 მილიარდი 
 -  ართ მახორუშე $8,753 
აგი (2011) 0.702 (ოშქაშე) (96-ა)
ვალუტა ბელიზური დოლარი (BZD)
ბორჯიშ ორტყაფუ (UTC-6)
ქიანაშ კოდი BZ
Internet TLD .bz
ოტელეფონე კოდი +501

ბელიზი (ინგლ. - Belize), ედომუშამი ოფიციალური ჯოხოდვალა — ბელიზისახენწჷფო ცენტრალურ ამერიკას. 1973 წანაშე ქიანას ჯოხოდუ ბრიტანეთიშ ჰონდურასი.

ქიანას ოორუეშე მექსიკა დო ბჟადალშე - გვატემალა უხურგანს. ბელიზის ბჟაეიოლშე კარიბიშ ზუღა ომძღჷ.

ქიანაშ ფართობი — 22 966 კმ², მახორობაშ მუდანობა — 338,597 ვითოში ადამიერი (2013).

გეოგრაფია

ქიანაშ ტერიტორიაშ უმენტაშ ნორთის აბან-აბანო ჭყენჭყამი რზენეფს იკენს, მიარე ტობათი დო ლაგუნათ. ობჟათეთ იფაჩუ მაიაშ გვალეფი, ნამუშ სიმაღალა 1122 მ.-შა რე. თე აბანი, ბელიზიშ არძაშე მერკეთ დოხორინელი აბანი რე.

ბელიზიშ კლიმატი — ტროპიკული პასატური. თუთაშ ოშქაშე ტემპერატურა დოხოლაფირო 26°-შა რე. ჭვემეფიშ სეზონი მესიშე კვირკვეშა იგინძარებუ, გოლოფა პერიოდი ღურთუთაშე მესიშა. კარიბიშ ზუღაშე ქარბორიეფს, გემანტირე ჭვემეფი დო წყარალეფი გეჸუნს, ქიანაშო სერიოზული უბადობა მოუღუ.

ქიანაშ დოხოლაფირო გვერდი ტერიტორია ლამე ტროპიკულ ტერიტორიეფს უკინებუ. ბელიზიშ ობჟათე-ბჟადალი ფართოფურცელამი დო წიწუამი ტყალეფი იდვალუაფუ. ქიანაშ კარიბიშ ზუღაშ წყარპიჯი ღოზის მანგოშ ჩანარეფი ჩანს. ქიანაშ ტყალეფი დიდარიე ფასეული ჯიშიანი ჯალეფით, ნამუშეთ არძაშე უმოსი ფართოთ იხვარებუ მაკაგონი დო ფიჭვი.

ბელიზიშ ჩხოლარაშ ორენი ძალამი მიარეფერუამიე. ფართასიე გოფაჩილი ფართოჩხვინდამი მაიმუნი, იაგუარი, კაჟანამეფი, დიდი იგუანა დო შხვა ჩხოლარეფი. ძალამი ბრელიე მაფურინჯეეფი, თენეფს შქას თუთიყუშეფი დო კოლიბრი. ქიანაშ წყარპიჯიშ ზუღაშ წყარეფი დიდარიე ჩხომეფით, კიბოიაშნერეფით დო კუეფით.

დამბა კაიოშ აკანს

ადმინისტრაციული დორთუალა დო ნოღეფი

ბელიზიშ აანეფი
ბელიზიშ აანეფი

ბელიზიშ ტერიტორია ადმინისტრაციულო 6 აკანო ირთუ:

  1. ბელიზი
  2. კაიო
  3. კოროსალი
  4. ორინჯ-უოლკი
  5. სტან-კრიკი
  6. ტოლედო

აკანეფი უკუნი 31 ოგიშაგორუე აკანო ირთუ.


მახორობა

მახორობაშ მუდანობა — 338 597 ვითო. (2010 წანაშ ფასებათ).

ონოღე ძინა — 2,1 %

მახორბაშ თელარაშ ოშქაშე მუდანობა — 68 წანა

ნოღაშ მახორობა — 52 % (2008 წანას)

იმუნოდეფიციტური ვირუსით დალახება (აივ) — 2,1 % (2007 წანაშ ფასებათ).

ეთნო-რასობური ეკოდგინალუა (2000 წანაშ ეჭარუათ):

  • მეტისი (ესპანურ-ინდიარი გამნარყი) — 48,7 %,
  • კრეოლი (ანგლო-აფრიკული გამნარყი) — 24,9 %,
  • ინდიარი მაია — 10,6 %,
  • გარიფუნა (აფრიკულ-ინდიარი გამნარყი) — 6,1 %,
  • შხვეფი (ჩეკანამეფი, ინდოარეფი, ჩინარეფი დო შხვ.) — 9,7 %

რელიგიეფი: კათოლიკეფი 49,6 %, პროტესტანტეფი 27 % (ღორონთიშ ანსამბლეაშე ჟარნეჩდოვითიანარეფი 7,4 %, ანგლიკანეფი 5,3 %, მაშკვითა დღაშ ადვენტისტეფი 5,2 %, მენონიტეფი 4,1 %, მეთოდისტეფი 3,5 %, იეჰოვაშ მოწამეეფი 1,5 %), შხვეფი 14 %, ათეისტეფი 9,4 % (2000 წანაშ ეჭარუათ). 2011 წანაშ სტატისტიკათ იეჰოვაშ მოწამეეფი მახორობაშ 2,7 %-ს აკმადგინანს.


რესურსეფი ინტერნეტის