ჰინდი ნინა: გინორთი გინოჯინეფს შქას

ვიკიპედიაშე
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
გადამისამართება ჰინდი-ზე
 
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ღოზი 1: ღოზი 1:
{{ინფოდაფა ნინა
#Redirect [[ჰინდი]]
| ჯოხო = ჰინდი
| მუშითჯოხოდვალა = {{unicode|हिन्दी}}
| მუდანობა = ოდბადური ნინა: ~ 490 მლნ. (2008)<ref>258 млн носителей «не Урду кхари-боли» и 400 млн хинди по данным переписи 2001 года, плюс 11 млн Урду в 1993 году в Пакистане, пересчитанное с учётом роста населения на 2008 год</ref> <br /> მაჟირა ნინა: 120—225 მლნ. (1999)<ref>говорящие на стандартном хинди и урду в качестве второго языка по данным SIL Ethnologue.</ref>
| ქიანეფი =[[ინდოეთი]]<br />[[პაკისტანი]]<br />[[ფიჯი]] ([[ჰინდუსტანი]])<br />'''რეგიონეფი''':<br />[[უტარ-პრადეში]],<br />[[მადჰია-პრადეში]],<br />[[ჰარიანა]]<br />[[ბიჰარი]]<br />[[რაჯასტანი]]<br />[[დელი]]
| კლასიფიკაცია =[[ინდოევროპული ნინეფი|ინდოევროპული ფანია]]
: [[ინდოირანული ნინეფი]]
:: [[ინდოარიული ნინეფი|ინდოარიული ბუნა]]
::: '''ცენტრალური გიმენბუნა'''
| ჭარალუა = [[დევანაგარი]]
| სტატუსი ={{შილა|ინდოეთი}} <br />{{შილა|ფიჯი}}
| კოდეფი = ISO 639-1: hi<br />ISO 639-2: hin<br />ISO 639-3: hin
| რუკა =Hindispeakers.png|thumb|right|280px|ჰინდიშ ვარიანტეფიშ დო დიალექტეფიშ გოფაჩუაშ რუქა
| ზჷმა = 300პქ
| ეჭარუა =
| კოდი =hi
}}
'''ჰინდი''' ([[დევანაგარი|დევ.]] हिन्दी) — [[ინდოარიული ნინეფი|ინდოარიული ნინაშ]] ჯოხოდვალა, ვარდა ნინეფიშ [[დიალექტური კონტინუუმი]], გოფაჩილიე [[ინდოეთი]]შ ოორუე დო ცენტრალურ რეგიონეფს<ref>Shapiro (2003), [http://books.google.com/books?id=jPR2OlbTbdkC&pg=PA251&vq=%22not+insignificant+numbers+of+speakers%22&dq=hindi+uttar+pradesh&as_brr=3&sig=u5CAclp7Je0ntylfM04B2YgYboc p. 251]</ref>.

ორაგადუე დონეს ნინეფი ჰინდი დო [[ურდუ]] პრაქტიკულო ვენშხვავებუაფჷნა<ref>cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/619612/Urdu-language|title=Urdu language&nbsp;— Britannica Online Encyclopedia|publisher=Britannica.com|date=|accessdate=2011-12-18|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HT0MG4WI|archivedate=2013-06-18</ref> (ქძ. [[ჰინდუსტანი]]). ნინა ურდუ თით გინშხვავებუ ჰინდიშე ნამდა, ურდუს ბრელი მუდანობათ არაბული დო სპარსული ნოსისხებუ ზიტყვეფი დო [[არაბული ანბანი]] უღუნჷ, მუჟანსჷთ ტრადიციულ ოჭარალე ჰინდის — [[დევანაგარი]]შ ანბანი.

== ცნობეფი ==

* '''მორაგადეეფიშ მუდანიბა''': >490 მლნ
* '''ნინაშ კოდი''': hi
* '''ჯოხოდვალა''': hi - Hindî; en - Hindi; eo - Hinda
* '''ჭარალუა''': [[დევანაგარი]]

ჰინდი (ფართო გაგებათ) აკმიკათუანს ბრელ შხვა ელაზჷმაფათ მორჩილ ნინას დო დიალექტის [[ინდოეთი]]ს დო [[პაკისტანი|პაკისტანს]]: სანსი, კაბუტრა, ბუნდელი (600 ვითოშიშე მუსხირენ მილიონშახ), ბრაჯი, ჰარიანი, კანაუჯი, ბჰაია, ჩამარი დო შხვა.

== სტატუსი ==

'''ოფიციალური ნინა: '''

* [[ინდოეთი]] - შხვა 15 ნინაწკჷმა ართო.
* [[ფიჯი]] - ინგლისური დო ფიჯიურწკჷმა ართო.

'''გოფაჩუაშ არეალი''':

[[ინდოეთი]] (შტატეფი: [[უტარ-პრადეში]], [[მადჰია-პრადეში]], [[ჰარიანა]], [[ბიჰარი]], [[რაჯასტჰანი]], [[ჰიმაჩალ-პრადეში]], [[დელი]]), [[ნეპალი]], [[ფიჯი]] ...

== ანბანი ==

ჰინდი გჷმირინუანს ანბანს, ნამუთ წჷმარინუანს სანსკრიტული ანბანიშ [[დევანაგარი]]შ გოფაჩილ ფორმას (გეძინელიე 8 ფონემა). ანბანს 54 სრულფასოვანი ასო-შანიე. არსებენს მიარე დუმახვარაფალი დო დიაკრიტიკული შანი დო ლიგატურა.

[[სანსკრიტი|სანსკრიტული]] დევანაგარი წჷმარინუანს თ.გ. ბწკარამ ჭარალუას. ირ წორხონარამიშ ემაშინალი ფონემა (გჷშაკერძაფილი შანეფიშ მოხ) თხილერი წესიშობურო იკითხირუაფჷ გეჸვენჯი მერკე ხონარამიშ अ ''a''–იშ ელაჸუნაფათ. ალმახანურ ჰინდიშ ჭარალუას თე თხილერ წესის თარო ორხველჷ (თიან ხოლო ნორთობური) ხვალე სანსკრიტიშე ნოსისხირი ზიტყვებფი. დო კინე მუ ჰინდი–ჭარალუას საართო უნივერსალური წესიშ მეჯინათ წორხონარამი ბწკარიშ დო ზიტყვაშ ბოლოს (ირნერი დიაკრიტიკული შანიშ უმუშო) თე მერკე अ ''a''–შ უმუშო გჷმირაგადუაფუ. თენა ნორთობურო ართულენს გოთინილ (ბწკარებამ) კითხირს, მუშენ-და მიარეფონემიან ზიტყვეფს ბწკარეფიშ ზუსტი გოთანჯუა შხირას ნინაშ მუჭოთ ოდაბადეშ ნინაშ რჩქინას ითოლისწორენს დო დჷმაგურაფალიშო ტრანსკრიფციაშ საჭირებას ქჷმინუნს. თაურეშე გიშულირი, ალმახანური ჰინდი–ჭარალუა ხვალე პირობითო შილებე ბწკარებამ ჭარალუათ იკოროცხუასინჷ.

<big>'''წორხონარამეფი'''</big>

(ასოეფიშ წოროგეჸვენჯობა უჟვეშაშ ინდოარ ფილოლოგეფიშენი აკოხანდილი გორკვეული წესიშ დო რანწკიშ (არტიკულაციაშ პრინციპეფიშ) მეჯინათიე აკოქიმინელი, კანკალეს მარგალური ომანგე ფონემა აფჷ ეკოუნელი უმოსი ნათელი აღქმაშო):

क ''ka'' ख ''kha'' (ქ) ग ''ga'' घ ''gha'' ङ ''ṅa'' च ''ca'' छ ''cha'' ज ''ja'' (ჯ) झ ''jha'' (ჯ<sup>ჰ</sup>) ञ ''ña'' ट ''ṭa'' ठ ''ṭha'' ड ''ḍa'' ढ ''ḍha'' ण ''ṇa'' त ''ta'' (ტ) थ ''tha'' (თ) द ''da'' ध ''dha'' न ''na'' प ''pa'' फ ''pha'' (ფ) ब ''ba'' भ ''bha'' म ''ma'' य ''ya'' र ''ra'' ल ''la'' व ''va'' श ''śa'' ष ''ṣa'' स ''sa'' ह ''ha''.

ჭურჭულიშ მოხვარათ გოფაჩილი <big>'''გეძინელი ასოეფი'''</big>, ნამუთ ჰინდიშ ორხველურჷ სასაშიერ ფონემეფს ასახენს:

ड़ ''ṛa'' ढ़ ''ṛha''.

თაშნეშე ჭურჭულიშ მოხვარათ გოფაჩილი <big>'''გეძინელი ასოეფი'''</big>, ნამუთ სპარსულ–არაბულიშე ნოსისხერ ფონემეფს გჷმოხანტუნსჷნ:

क़ ''qa'' (ყ) ख़ ''Kha'' (ხ) ग़ ''ġa'' (ღ) ज़ ''za'' फ़ ''fa'' (ალმახანურ ჰინდის ჭურჭულს უმენტაშო ვახვარენა თი ტენდენციათ, ნამდა მოჩამილი ნოსისხერი ფონემეფი ჰინდიშო დაჷმახასიათაფალი ხვალამა ასო–ბგერეფო წჷმირაგადუაფუ: क ''ka'' ख ''kha'' (ქ) ग ''ga'' ज ''ja'' (ჯ) फ ''pha'' (ფ)).

<big>'''ხონარამეფი'''</big>

მერკე ხონარამეფი:

अ ''a'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ვეჭარუაფუ, მარა იგურიშხმებუ) इ ''i'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას - ि) उ ''u'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ु) ए ''e''(წორხონარამწკჷმა პოზიციას – े).

გრჷძე ხონარამეფი:

आ ''ā'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ा) ई ''ī'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ी) ऊ ''ū'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ू) ओ ''o'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ो).

<big>'''დიფტონგეფი'''</big>:

ऐ ''ai'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ै) औ ''au'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ौ).

'''<big>გვერდოხონარამეფი</big>''' (ხვალე სანსკრიტიშე ნოსისხერ ზიტყვეფს):

ऋ ''ṛ'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ृ) ॠ ''ṝ'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ॄ, ჟირხოლო პრაქტიკულო გჷმირაგადუ მუჭოთ ''რი'') ऌ ''ḷ'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ॢ) ॡ ''ḹ'' (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ॣ, ჟირხოლო პრაქტიკულო გჷმირაგადუ მუჭოთ ''ლი'').

თეშ მოხ, ჰინდის რე '''<big>გეძინელი</big>''' (თაშ ფთქუათ: დიაკრიტიკული) <big>'''შანეფი'''</big>:

ხონარამიშ უკული ფონემეფი ङ ''ṅa'' ञ ''ña'' ण ''ṇa'' न ''na'' დო म ''ma'' შხირას გჷმიხანტუ შანეფით ँ ვარდა ं, სანსკრიტიშე ნოსისხერ კანკალე ზიტყვას წორხონარამს ह ''ha'' ურჷ ფორმა ः .

გჷშაკერძაფილი შანი ् – წორხონარამს "უფაჩუნს" თიშ ბწკარებამ ხონარამს अ ''a''.

ინგლისური ნინაშე ნოსისხერ ზიტყვეფს ხონარამიშ [ɒ] გჷშახანტუაფალო არსებენს შანი ॅ, სამანგ. डॉक्टर ''ḍôkṭar'' (doctor).

თაშნეშე არსენებს აუარებელი <big>'''ლიგატურა'''</big>, ანუ წორხონარამეფიშ ართიანშა გჷნობუნაფაშ შედეგო მეღებული ასო–შანეფიშ ფორმა. არძაშე შხირიე სუმი თინეფშეხ:

त्र ''tra'' क्ष ''kṣa'' ज्ञ ''jña''.

'''<big>ოშურიელე შანეფი</big>''':

। "ჭურჭული" დო ॥ "აბზაციშ, ტექსტიშ თებაშ შანი". ევროპულ ნინეფიშ გოლინათ გჷმირინუაფუ დახე არძა შხვა ოშურიელე შანი ხოლო.

=== რიცხვეფი ===

{| class="standard" cellpadding=4
|- class="shadow" align="center" style="font-size: smoll"
| ० || १ || २ || ३ || ४ || ५ || ६ || ७ || ८ || ९
|- align="center"
| 0 || 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 7 || 8 || 9
|}

== გრამატიკა ==
=== ნინაშ ნორთეფი ===
ჰინდის რე 10 [[ნინაშ ნორთეფი|ნინაშ ნორთი]]:
(ტერმინოლოგია, მუშო ოკო რაგადი, სანსკრიტული ნინაშე რე ნოსისხერი, თეშ, მუჭოთ ბრელ ევროპულ ნინას – ლათნურიშე)
# [[არსებითი ჯოხო]] — संज्ञा ''saṁjñā''
# [[ჟილართი ჯოხო]] — विशेषण ''viśeṣaṇa''
# [[მანგიორჯოხო]] — सर्वनाम ''sarvanāma''
# [[ზჷნა]] — क्रिया ''kriyā''
# [[ზჷნაშჟი]] — क्रियाविशेषण ''kriyāviśeṣaṇa''
# [[რიცხვითი ჯოხო]] — संख्या ''saṁkhyā''
# [[წოროდვალირი]] — परसर्ग ''parasarga'' (ჰინდის ზიტყვასქვილეფი ძალამ მორჩილო რე, ქართულიშობურო წოროდვალუეფიე)
# [[მარსხუალი]] — संयोजक ''saṁyojaka''
# [[ნოწილაკე]] — निपात ''nipāta''
# [[შორიშდვალირი]] — विस्मयादिबोधक ''vismayādibodhaka''

== ლექსიკა ==

'''ფრაზეფი დო ზიტყვეფი'''

* გომორძგუა - Namasté; Namaskaar
* ბედინერ ორდას თქვანი მოზოჯუა/ბედინერ ორდას თქვანი კუჩხი - Swaagatam
* მარდი - Shukriya
* ქო / ვარი - Haan; Ji haan / Nahin; Ji nahi
* ქორთხინთ - Merhabani karke
* ჯგირო/ჯგირო ორდათ/ძირაფაშა - Phir milenge; Namasté; Alvida

'''რიცხვეფი'''

* 1 - ek, 2 - do, 3 - ti:n, 4 - cha:r, 5 - pa:nch, 6 - chhe, 7 - sa:t, 8 - a:th, 9 - nau, 10 - das

== ლექსიკონები ==

მერი ასათიანი: '''ალმახანური სალიტერატურო ჰინდიშ ლექსიკოლოგიაშ საკითხეფი''' / გ. წერეთლიშ ჯოხ. ბჟაეიოლმარჩქინჯობაშ ინ-ტი - ქ. : მეცნიერება, [[1980]]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

== რესურსეფი ინტერნეტის ==
{{Interwiki|hi|मुखपृष्ठ||ჰინდი ნინა}}
* [http://slovarus.info/hin.php ჰინდი ნინაშ ლექსიკონი]
* [http://www.hindi-rusi.com ონლაინ გჷნმათანგალი ჰინდი — რუსული — ჰინდი.]
* [http://sites.google.com/site/hindispekingtree/Home/ ჰინდიშ ორაგადუე]
* [https://www.facebook.com/sanamline2050 ჰინდი ნინაშ გაკვეთილეფი ჰინდიშა მორაგადეეფწკჷმა (ოხანდე ნინა რე ინგლისური)]



[[კატეგორია:ინდოარიული ნინეფი]]
[[კატეგორია:ჰინდი ნინა|*]]

14:11, 30 ღურთუთა 2015-იშ ვერსია

ჰინდი
हिन्दी
გოფაჩილი რე ინდოეთი
პაკისტანი
ფიჯი (ჰინდუსტანი)
რეგიონეფი:
უტარ-პრადეში,
მადჰია-პრადეში,
ჰარიანა
ბიჰარი
რაჯასტანი
დელი
მორაგადეეფიშ მუდანობა ოდბადური ნინა: ~ 490 მლნ. (2008)[1]
მაჟირა ნინა: 120—225 მლნ. (1999)[2]
ოფიციალური სტატუსი ინდოეთიშ შილა ინდოეთი
ფიჯიშ შილა ფიჯი
ლინგვისტური კლასიფიკაცია ინდოევროპული ფანია
ინდოირანული ნინეფი
ინდოარიული ბუნა
ცენტრალური გიმენბუნა
ჭარალუაშ სისტემა დევანაგარი
ნინაშ კოდეფი ISO 639-1: hi
ISO 639-2: hin
ISO 639-3: hin
რუკა


ვიკიოფირჩა

ვიკიოფირჩას რე ჰინდიმი ვიკიპედია

ჰინდი (დევ. हिन्दी) — ინდოარიული ნინაშ ჯოხოდვალა, ვარდა ნინეფიშ დიალექტური კონტინუუმი, გოფაჩილიე ინდოეთიშ ოორუე დო ცენტრალურ რეგიონეფს[3].

ორაგადუე დონეს ნინეფი ჰინდი დო ურდუ პრაქტიკულო ვენშხვავებუაფჷნა[4] (ქძ. ჰინდუსტანი). ნინა ურდუ თით გინშხვავებუ ჰინდიშე ნამდა, ურდუს ბრელი მუდანობათ არაბული დო სპარსული ნოსისხებუ ზიტყვეფი დო არაბული ანბანი უღუნჷ, მუჟანსჷთ ტრადიციულ ოჭარალე ჰინდის — დევანაგარიშ ანბანი.

ცნობეფი

  • მორაგადეეფიშ მუდანიბა: >490 მლნ
  • ნინაშ კოდი: hi
  • ჯოხოდვალა: hi - Hindî; en - Hindi; eo - Hinda
  • ჭარალუა: დევანაგარი

ჰინდი (ფართო გაგებათ) აკმიკათუანს ბრელ შხვა ელაზჷმაფათ მორჩილ ნინას დო დიალექტის ინდოეთის დო პაკისტანს: სანსი, კაბუტრა, ბუნდელი (600 ვითოშიშე მუსხირენ მილიონშახ), ბრაჯი, ჰარიანი, კანაუჯი, ბჰაია, ჩამარი დო შხვა.

სტატუსი

ოფიციალური ნინა:

  • ინდოეთი - შხვა 15 ნინაწკჷმა ართო.
  • ფიჯი - ინგლისური დო ფიჯიურწკჷმა ართო.

გოფაჩუაშ არეალი:

ინდოეთი (შტატეფი: უტარ-პრადეში, მადჰია-პრადეში, ჰარიანა, ბიჰარი, რაჯასტჰანი, ჰიმაჩალ-პრადეში, დელი), ნეპალი, ფიჯი ...

ანბანი

ჰინდი გჷმირინუანს ანბანს, ნამუთ წჷმარინუანს სანსკრიტული ანბანიშ დევანაგარიშ გოფაჩილ ფორმას (გეძინელიე 8 ფონემა). ანბანს 54 სრულფასოვანი ასო-შანიე. არსებენს მიარე დუმახვარაფალი დო დიაკრიტიკული შანი დო ლიგატურა.

სანსკრიტული დევანაგარი წჷმარინუანს თ.გ. ბწკარამ ჭარალუას. ირ წორხონარამიშ ემაშინალი ფონემა (გჷშაკერძაფილი შანეფიშ მოხ) თხილერი წესიშობურო იკითხირუაფჷ გეჸვენჯი მერკე ხონარამიშ अ a–იშ ელაჸუნაფათ. ალმახანურ ჰინდიშ ჭარალუას თე თხილერ წესის თარო ორხველჷ (თიან ხოლო ნორთობური) ხვალე სანსკრიტიშე ნოსისხირი ზიტყვებფი. დო კინე მუ ჰინდი–ჭარალუას საართო უნივერსალური წესიშ მეჯინათ წორხონარამი ბწკარიშ დო ზიტყვაშ ბოლოს (ირნერი დიაკრიტიკული შანიშ უმუშო) თე მერკე अ a–შ უმუშო გჷმირაგადუაფუ. თენა ნორთობურო ართულენს გოთინილ (ბწკარებამ) კითხირს, მუშენ-და მიარეფონემიან ზიტყვეფს ბწკარეფიშ ზუსტი გოთანჯუა შხირას ნინაშ მუჭოთ ოდაბადეშ ნინაშ რჩქინას ითოლისწორენს დო დჷმაგურაფალიშო ტრანსკრიფციაშ საჭირებას ქჷმინუნს. თაურეშე გიშულირი, ალმახანური ჰინდი–ჭარალუა ხვალე პირობითო შილებე ბწკარებამ ჭარალუათ იკოროცხუასინჷ.

წორხონარამეფი

(ასოეფიშ წოროგეჸვენჯობა უჟვეშაშ ინდოარ ფილოლოგეფიშენი აკოხანდილი გორკვეული წესიშ დო რანწკიშ (არტიკულაციაშ პრინციპეფიშ) მეჯინათიე აკოქიმინელი, კანკალეს მარგალური ომანგე ფონემა აფჷ ეკოუნელი უმოსი ნათელი აღქმაშო):

kakha (ქ) ग gaghaṅacachaja (ჯ) झ jha (ჯ) ञ ñaṭaṭhaḍaḍhaṇata (ტ) थ tha (თ) द dadhanapapha (ფ) ब babhamayaralavaśaṣasaha.

ჭურჭულიშ მოხვარათ გოფაჩილი გეძინელი ასოეფი, ნამუთ ჰინდიშ ორხველურჷ სასაშიერ ფონემეფს ასახენს:

ड़ ṛa ढ़ ṛha.

თაშნეშე ჭურჭულიშ მოხვარათ გოფაჩილი გეძინელი ასოეფი, ნამუთ სპარსულ–არაბულიშე ნოსისხერ ფონემეფს გჷმოხანტუნსჷნ:

क़ qa (ყ) ख़ Kha (ხ) ग़ ġa (ღ) ज़ za फ़ fa (ალმახანურ ჰინდის ჭურჭულს უმენტაშო ვახვარენა თი ტენდენციათ, ნამდა მოჩამილი ნოსისხერი ფონემეფი ჰინდიშო დაჷმახასიათაფალი ხვალამა ასო–ბგერეფო წჷმირაგადუაფუ: क kakha (ქ) ग gaja (ჯ) फ pha (ფ)).

ხონარამეფი

მერკე ხონარამეფი:

a (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ვეჭარუაფუ, მარა იგურიშხმებუ) इ i (წორხონარამწკჷმა პოზიციას - ि) उ u (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ु) ए e(წორხონარამწკჷმა პოზიციას – े).

გრჷძე ხონარამეფი:

ā (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ा) ई ī (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ी) ऊ ū (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ू) ओ o (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ो).

დიფტონგეფი:

ai (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ै) औ au (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ौ).

გვერდოხონარამეფი (ხვალე სანსკრიტიშე ნოსისხერ ზიტყვეფს):

(წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ृ) ॠ (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ॄ, ჟირხოლო პრაქტიკულო გჷმირაგადუ მუჭოთ რი) ऌ (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ॢ) ॡ (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ॣ, ჟირხოლო პრაქტიკულო გჷმირაგადუ მუჭოთ ლი).

თეშ მოხ, ჰინდის რე გეძინელი (თაშ ფთქუათ: დიაკრიტიკული) შანეფი:

ხონარამიშ უკული ფონემეფი ङ ṅañaṇana დო म ma შხირას გჷმიხანტუ შანეფით ँ ვარდა ं, სანსკრიტიშე ნოსისხერ კანკალე ზიტყვას წორხონარამს ह ha ურჷ ფორმა ः .

გჷშაკერძაფილი შანი ् – წორხონარამს "უფაჩუნს" თიშ ბწკარებამ ხონარამს अ a.

ინგლისური ნინაშე ნოსისხერ ზიტყვეფს ხონარამიშ [ɒ] გჷშახანტუაფალო არსებენს შანი ॅ, სამანგ. डॉक्टर ḍôkṭar (doctor).

თაშნეშე არსენებს აუარებელი ლიგატურა, ანუ წორხონარამეფიშ ართიანშა გჷნობუნაფაშ შედეგო მეღებული ასო–შანეფიშ ფორმა. არძაშე შხირიე სუმი თინეფშეხ:

त्र tra क्ष kṣa ज्ञ jña.

ოშურიელე შანეფი:

। "ჭურჭული" დო ॥ "აბზაციშ, ტექსტიშ თებაშ შანი". ევროპულ ნინეფიშ გოლინათ გჷმირინუაფუ დახე არძა შხვა ოშურიელე შანი ხოლო.

რიცხვეფი

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9

გრამატიკა

ნინაშ ნორთეფი

ჰინდის რე 10 ნინაშ ნორთი: (ტერმინოლოგია, მუშო ოკო რაგადი, სანსკრიტული ნინაშე რე ნოსისხერი, თეშ, მუჭოთ ბრელ ევროპულ ნინას – ლათნურიშე)

  1. არსებითი ჯოხო — संज्ञा saṁjñā
  2. ჟილართი ჯოხო — विशेषण viśeṣaṇa
  3. მანგიორჯოხო — सर्वनाम sarvanāma
  4. ზჷნა — क्रिया kriyā
  5. ზჷნაშჟი — क्रियाविशेषण kriyāviśeṣaṇa
  6. რიცხვითი ჯოხო — संख्या saṁkhyā
  7. წოროდვალირი — परसर्ग parasarga (ჰინდის ზიტყვასქვილეფი ძალამ მორჩილო რე, ქართულიშობურო წოროდვალუეფიე)
  8. მარსხუალი — संयोजक saṁyojaka
  9. ნოწილაკე — निपात nipāta
  10. შორიშდვალირი — विस्मयादिबोधक vismayādibodhaka

ლექსიკა

ფრაზეფი დო ზიტყვეფი

  • გომორძგუა - Namasté; Namaskaar
  • ბედინერ ორდას თქვანი მოზოჯუა/ბედინერ ორდას თქვანი კუჩხი - Swaagatam
  • მარდი - Shukriya
  • ქო / ვარი - Haan; Ji haan / Nahin; Ji nahi
  • ქორთხინთ - Merhabani karke
  • ჯგირო/ჯგირო ორდათ/ძირაფაშა - Phir milenge; Namasté; Alvida

რიცხვეფი

  • 1 - ek, 2 - do, 3 - ti:n, 4 - cha:r, 5 - pa:nch, 6 - chhe, 7 - sa:t, 8 - a:th, 9 - nau, 10 - das

ლექსიკონები

მერი ასათიანი: ალმახანური სალიტერატურო ჰინდიშ ლექსიკოლოგიაშ საკითხეფი / გ. წერეთლიშ ჯოხ. ბჟაეიოლმარჩქინჯობაშ ინ-ტი - ქ. : მეცნიერება, 1980

სქოლიო

  1. 258 млн носителей «не Урду кхари-боли» и 400 млн хинди по данным переписи 2001 года, плюс 11 млн Урду в 1993 году в Пакистане, пересчитанное с учётом роста населения на 2008 год
  2. говорящие на стандартном хинди и урду в качестве второго языка по данным SIL Ethnologue.
  3. Shapiro (2003), p. 251
  4. cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/619612/Urdu-language%7Ctitle=Urdu language — Britannica Online Encyclopedia|publisher=Britannica.com|date=|accessdate=2011-12-18|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HT0MG4WI%7Carchivedate=2013-06-18

რესურსეფი ინტერნეტის

ვიკიპედია
ვიკიპედია

ვიკიპედია იკათუანს გჷნართას
ნინაშა ჰინდი ნინა
मुखपृष्ठ