ჰინდი ნინა: გინორთი გინოჯინეფს შქას

დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ

ღოზური

18:20, 30 ღურთუთა 2015-იშ ვერსია

ჰინდი हिन्दी
გოფაჩილი რე	ინდოეთი პაკისტანი ფიჯი (ჰინდუსტანი) რეგიონეფი: უტარ-პრადეში, მადჰია-პრადეში, ჰარიანა ბიჰარი რაჯასტანი დელი
მორაგადეეფიშ მუდანობა	ოდბადური ნინა: ~ 490 მლნ. (2008)^[1] მაჟირა ნინა: 120—225 მლნ. (1999)^[2]
ოფიციალური სტატუსი	ინდოეთი ფიჯი
ლინგვისტური კლასიფიკაცია	ინდოევროპული ფანია ინდოირანული ნინეფი ინდოარიული ბუნა ცენტრალური გიმენბუნა
ჭარალუაშ სისტემა	დევანაგარი
ნინაშ კოდეფი	ISO 639-1: hi ISO 639-2: hin ISO 639-3: hin
რუკა

ვიკიოფირჩა
ვიკიოფირჩას რე ჰინდიმი ვიკიპედია

ჰინდი (დევ. हिन्दी) — ინდოარიული ნინაშ ჯოხოდვალა, ვარდა ნინეფიშ დიალექტური კონტინუუმი, გოფაჩილიე ინდოეთიშ ოორუე დო ცენტრალურ რეგიონეფს^[3].

ორაგადუე დონეს ნინეფი ჰინდი დო ურდუ პრაქტიკულო ვეშხვეებუაფჷნა^[4] (ქძ. ჰინდუსტანი). ნინა ურდუ თით გინშხვავებუ ჰინდიშე ნამდა, ურდუს ბრელი მუდანობათ არაბული დო სპარსული ნოსისხებუ ზიტყვეფი დო არაბული ანბანი უღუნჷ, მუჟანსჷთ ტრადიციულ ოჭარალე ჰინდის — დევანაგარიშ ანბანი.

ჩინებეფი

მორაგადეეფიშ მუდანიბა: >490 მლნ
ნინაშ კოდი: hi
ჯოხოდვალა: hi - Hindî; en - Hindi; eo - Hinda
ჭარალუა: დევანაგარი

ჰინდი (ფართო გაგებათ) აკმიკათუანს ბრელ შხვა ალაზჷმაფათ მორჩილ ნინას დო დიალექტის ინდოეთის დო პაკისტანს: სანსი, კაბუტრა, ბუნდელი (600 ვითოშიშე მუსხირენ მილიონშახ), ბრაჯი, ჰარიანი, კანაუჯი, ბჰაია, ჩამარი დო შხვა.

სტატუსი

ოფიციალური ნინა:

ინდოეთი - შხვა 15 ნინაწკჷმა ართო.
ფიჯი - ინგლისურ დო ფიჯიურწკჷმა ართო.

გოფაჩუაშ არეალი:

ინდოეთი (შტატეფი: უტარ-პრადეში, მადჰია-პრადეში, ჰარიანა, ბიჰარი, რაჯასტჰანი, ჰიმაჩალ-პრადეში, დელი), ნეპალი, ფიჯი ...

ანბანი

ჰინდი გჷმირინუანს ანბანს, ნამუთ წჷმარინუანს სანსკრიტული ანბანიშ დევანაგარიშ გოფაჩილ ფორმას (გეძინელიე 8 ფონემა). ანბანს 54 სრულფასუანი ასო-შანიე. არსებენს მიარე დუმახვარაფალი დო დიაკრიტიკული შანი დო ლიგატურა.

სანსკრიტული დევანაგარი წჷმარინუანს თ.გ. ლაწკარამ ჭარალუას. ირ წორხონარამიშ ემაშანალი ფონემა (გჷშაკერძაფილი შანეფიშ მოხ) თხილერი წესიშობურო იკითხირუაფჷ გეჸვენჯი მერკე ხონარამიშ अ a–იშ ელაჸუნაფათ. ალმახანურ ჰინდიშ ჭარალუას თე თხილერ წესის თარო ორხველჷ (თიან ხოლო ნორთობური) ხვალე სანსკრიტიშე ნოსისხირი ზიტყვეფი. დო კინე მუ ჰინდი–ჭარალუას საართო უნივერსალური წესიშ მეჯინათ წორხონარამი ლაწკარიშ დო ზიტყვაშ ბოლოს (ირნერი დიაკრიტიკული შანიშ უმუშო) თე მერკე अ a–შ უმუშო გჷმირაგადუაფუ. თენა ნორთობურო ართულენს გოთინილ (ლაწკარამ) კითხირს, მუშენ-და მიარეფონემიან ზიტყვეფს ლაწკარეფიშ ზუსტი გოთანჯუა შხირას ნინაშ მუჭოთ ოდაბადეშ ნინაშ რჩქინას ითოლიწონენს დო დჷმაგურაფალშო ტრანსკრიფციაშ საჭირებას ქიმინჷნს. თაჸურეშე გიშულირი, ალმახანური ჰინდი–ჭარალუაქ ხვალე პიჯალურო შილებე ლაწკარამ ჭარალუათ იკოროცხუასინჷ.

წორხონარამეფი

(ასოეფიშ წოროგეჸვენჯობა უჯვეშაშ ინდოარ ფილოლოგეფიშენი აკომუშებული გორკვეული წესიშ დო რანწკიშ (არტიკულაციაშ პრინციპეფიშ) მეჯინათიე აკოქიმინელი, კანკალეს მარგალური ომანგე ფონემა აფჷ ეკოუნელი უმოსი ნათელი აღქმაშო):

क ka ख kha (ქ) ग ga घ gha ङ ṅa च ca छ cha ज ja (ჯ) झ jha (ჯ^ჰ) ञ ña ट ṭa ठ ṭha ड ḍa ढ ḍha ण ṇa त ta (ტ) थ tha (თ) द da ध dha न na प pa फ pha (ფ) ब ba भ bha म ma य ya र ra ल la व va श śa ष ṣa स sa ह ha.

ჭურჭულიშ მოხვარათ გოფაჩილი გეძინელი ასოეფი, ნამუთ ჰინდიშ ორხველურჷ სასაშიერ ფონემეფს ასახენს:

ड़ ṛa ढ़ ṛha.

თაშნეშე ჭურჭულიშ მოხვარათ გოფაჩილი გეძინელი ასოეფი, ნამუთ სპარსულ–არაბულშე ნოსისხერ ფონემეფს გჷმოხანტუნსჷნ:

क़ qa (ყ) ख़ Kha (ხ) ग़ ġa (ღ) ज़ za फ़ fa (ალმახანურ ჰინდის ჭურჭულს უმენტაშო ვახვარენა თი ტენდენციათ, ნამდა მოჩამილი ნოსისხერი ფონემეფი ჰინდიშო დაჷმახასიათაფალი ხვალამა ასო–ბგერეფო წჷმირაგადუაფუ: क ka ख kha (ქ) ग ga ज ja (ჯ) फ pha (ფ)).

ხონარამეფი

მერკე ხონარამეფი:

अ a (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ვეჭარუაფუ, მარა იგურიშხმებუ) इ i (წორხონარამწკჷმა პოზიციას - ि) उ u (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ु) ए e(წორხონარამწკჷმა პოზიციას – े).

გრჷძე ხონარამეფი:

आ ā (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ा) ई ī (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ी) ऊ ū (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ू) ओ o (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ो).

დიფტონგეფი:

ऐ ai (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ै) औ au (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ौ).

გვერდოხონარამეფი (ხვალე სანსკრიტიშე ნოსისხერ ზიტყვეფს):

ऋ ṛ (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ृ) ॠ ṝ (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ॄ, ჟირხოლო პრაქტიკულო გჷმირაგადუ მუჭოთ რი) ऌ ḷ (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ॢ) ॡ ḹ (წორხონარამწკჷმა პოზიციას – ॣ, ჟირხოლო პრაქტიკულო გჷმირაგადუ მუჭოთ ლი).

თეშ მოხ, ჰინდის რე გეძინელი (თაშ ფთქუათ: დიაკრიტიკული) შანეფი:

ხონარამიშ უკული ფონემეფი ङ ṅa ञ ña ण ṇa न na დო म ma შხირას გჷმიხანტუ შანეფით ँ ვარდა ं, სანსკრიტიშე ნოსისხერ კანკალე ზიტყვას წორხონარამს ह ha ურჷ ფორმა ः .

გჷშაკერძაფილი შანი ् – წორხონარამს "უფაჩუნს" თიშ ლაწკარამ ხონარამს अ a.

ინგლისური ნინაშე ნოსისხერ ზიტყვეფს ხონარამიშ [ɒ] გჷშახანტუაფალო არსებენს შანი ॅ, სამანგ. डॉक्टर ḍôkṭar (doctor).

თაშნეშე არსენებს მიარე ლიგატურა, ანუ წორხონარამეფიშ ართიანშა გჷნობუნაფაშ შედეგო მეღებული ასო–შანეფიშ ფორმა. არძაშე შხირიე სუმი თინეფშე:

त्र tra क्ष kṣa ज्ञ jña.

ოშურიელე შანეფი:

। "ჭურჭული" დო ॥ "აბზაციშ, ტექსტიშ თებაშ შანი". ევროპულ ნინეფიშ გოლინათ გჷმირინუაფუ დახე არძა შხვა ოშურიელე შანი ხოლო.

რიცხუეფი

०	१	२	३	४	५	६	७	८	९
0	1	2	3	4	5	6	7	8	9

გრამატიკა

ნინაშ ნორთეფი

ჰინდის რე 10 ნინაშ ნორთი: (ტერმინოლოგია, მუშო ოკო რაგადი, სანსკრიტული ნინაშე რე ნოსისხერი, თეშ, მუჭოთ ბრელ ევროპულ ნინას – ლათნურიშე)

არსებითი ჯოხო — संज्ञा saṁjñā
ჟილართი ჯოხო — विशेषण viśeṣaṇa
მანგიორჯოხო — सर्वनाम sarvanāma
ზჷნა — क्रिया kriyā
ზჷნაშჟი — क्रियाविशेषण kriyāviśeṣaṇa
რიცხვითი ჯოხო — संख्या saṁkhyā
წოროდვალირი — परसर्ग parasarga (ჰინდის ზიტყვასქვილეფი ძალამ მორჩილო რე, ქართულიშობურო წოროდვალუეფიე)
მარსხუალი — संयोजक saṁyojaka
ნოწილაკე — निपात nipāta
შორიშდვალირი — विस्मयादिबोधक vismayādibodhaka

ლექსიკა

ფრაზეფი დო ზიტყვეფი

გომორძგუა - Namasté; Namaskaar
ბედინერ ორდას თქვანი მოზოჯუა/ბედინერ ორდას თქვანი კუჩხი - Swaagatam
მარდი - Shukriya
ქო / ვარი - Haan; Ji haan / Nahin; Ji nahi
ქორთხინთ - Merhabani karke
ჯგირო/ჯგირო ორდათ/ძირაფაშა - Phir milenge; Namasté; Alvida

რიცხვეფი

1 - ek, 2 - do, 3 - ti:n, 4 - cha:r, 5 - pa:nch, 6 - chhe, 7 - sa:t, 8 - a:th, 9 - nau, 10 - das

ლექსიკონები

მერი ასათიანი: ალმახანური სალიტერატურო ჰინდიშ ლექსიკოლოგიაშ საკითხეფი / გ. წერეთლიშ ჯოხ. ბჟაეიოლმარჩქინჯობაშ ინ-ტი - ქ. : მეცნიერება, 1980

სქოლიო

↑ 258 млн носителей «не Урду кхари-боли» и 400 млн хинди по данным переписи 2001 года, плюс 11 млн Урду в 1993 году в Пакистане, пересчитанное с учётом роста населения на 2008 год
↑ говорящие на стандартном хинди и урду в качестве второго языка по данным SIL Ethnologue.
↑ Shapiro (2003), p. 251
↑ cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/619612/Urdu-language%7Ctitle=Urdu language — Britannica Online Encyclopedia|publisher=Britannica.com|date=|accessdate=2011-12-18|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HT0MG4WI%7Carchivedate=2013-06-18

რესურსეფი ინტერნეტის

ვიკიპედია

ვიკიპედია იკათუანს გჷნართას
ნინაშა ჰინდი ნინა
मुखपृष्ठ

[1] 258 млн носителей «не Урду кхари-боли» и 400 млн хинди по данным переписи 2001 года, плюс 11 млн Урду в 1993 году в Пакистане, пересчитанное с учётом роста населения на 2008 год

[2] говорящие на стандартном хинди и урду в качестве второго языка по данным SIL Ethnologue.

[3] Shapiro (2003), p. 251

[4] te web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/619612/Urdu-language%7Ctitle=Urdu language — Britannica Online Encyclopedia|publisher=Britannica.com|date=|accessdate=2011-12-18|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HT0MG4WI%7Carchivedate=2013-06-18

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ ღოზი 18: / ღოზი 18: @@
 '''ჰინდი''' ([[დევანაგარი|დევ.]] हिन्दी) — [[ინდოარიული ნინეფი|ინდოარიული ნინაშ]] ჯოხოდვალა, ვარდა ნინეფიშ [[დიალექტური კონტინუუმი]], გოფაჩილიე [[ინდოეთი]]შ ოორუე დო ცენტრალურ რეგიონეფს<ref>Shapiro (2003), [http://books.google.com/books?id=jPR2OlbTbdkC&pg=PA251&vq=%22not+insignificant+numbers+of+speakers%22&dq=hindi+uttar+pradesh&as_brr=3&sig=u5CAclp7Je0ntylfM04B2YgYboc p. 251]</ref>.
-ორაგადუე დონეს ნინეფი ჰინდი დო [[ურდუ]] პრაქტიკულო ვენშხვავებუაფჷნა<ref>cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/619612/Urdu-language|title=Urdu language&nbsp;— Britannica Online Encyclopedia|publisher=Britannica.com|date=|accessdate=2011-12-18|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HT0MG4WI|archivedate=2013-06-18</ref> (ქძ. [[ჰინდუსტანი]]). ნინა ურდუ თით გინშხვავებუ ჰინდიშე ნამდა, ურდუს ბრელი მუდანობათ არაბული დო სპარსული ნოსისხებუ ზიტყვეფი დო [[არაბული ანბანი]] უღუნჷ, მუჟანსჷთ ტრადიციულ ოჭარალე ჰინდის — [[დევანაგარი]]შ ანბანი.
+ორაგადუე დონეს ნინეფი ჰინდი დო [[ურდუ]] პრაქტიკულო ვეშხვეებუაფჷნა<ref>cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/619612/Urdu-language|title=Urdu language&nbsp;— Britannica Online Encyclopedia|publisher=Britannica.com|date=|accessdate=2011-12-18|archiveurl=http://www.webcitation.org/6HT0MG4WI|archivedate=2013-06-18</ref> (ქძ. [[ჰინდუსტანი]]). ნინა ურდუ თით გინშხვავებუ ჰინდიშე ნამდა, ურდუს ბრელი მუდანობათ არაბული დო სპარსული ნოსისხებუ ზიტყვეფი დო [[არაბული ანბანი]] უღუნჷ, მუჟანსჷთ ტრადიციულ ოჭარალე ჰინდის — [[დევანაგარი]]შ ანბანი.
+== ჩინებეფი ==
-== ცნობეფი ==
 * '''მორაგადეეფიშ მუდანიბა''': >490 მლნ
@@ ღოზი 27: / ღოზი 27: @@
 * '''ჭარალუა''': [[დევანაგარი]]
-ჰინდი (ფართო გაგებათ) აკმიკათუანს ბრელ შხვა ელაზჷმაფათ მორჩილ ნინას დო დიალექტის [[ინდოეთი]]ს დო [[პაკისტანი|პაკისტანს]]: სანსი, კაბუტრა, ბუნდელი (600 ვითოშიშე მუსხირენ მილიონშახ), ბრაჯი, ჰარიანი, კანაუჯი, ბჰაია, ჩამარი დო შხვა.
+ჰინდი (ფართო გაგებათ) აკმიკათუანს ბრელ შხვა ალაზჷმაფათ მორჩილ ნინას დო დიალექტის [[ინდოეთი]]ს დო [[პაკისტანი|პაკისტანს]]: სანსი, კაბუტრა, ბუნდელი (600 ვითოშიშე მუსხირენ მილიონშახ), ბრაჯი, ჰარიანი, კანაუჯი, ბჰაია, ჩამარი დო შხვა.
 == სტატუსი ==
@@ ღოზი 34: / ღოზი 34: @@
 * [[ინდოეთი]] - შხვა 15 ნინაწკჷმა ართო.
-* [[ფიჯი]] - ინგლისური დო ფიჯიურწკჷმა ართო.
+* [[ფიჯი]] - ინგლისურ დო ფიჯიურწკჷმა ართო.
 '''გოფაჩუაშ არეალი''':
@@ ღოზი 42: / ღოზი 42: @@
 == ანბანი ==
-ჰინდი გჷმირინუანს ანბანს, ნამუთ წჷმარინუანს სანსკრიტული ანბანიშ [[დევანაგარი]]შ გოფაჩილ ფორმას (გეძინელიე 8 ფონემა). ანბანს 54 სრულფასოვანი ასო-შანიე. არსებენს მიარე დუმახვარაფალი დო დიაკრიტიკული შანი დო ლიგატურა.
+ჰინდი გჷმირინუანს ანბანს, ნამუთ წჷმარინუანს სანსკრიტული ანბანიშ [[დევანაგარი]]შ გოფაჩილ ფორმას (გეძინელიე 8 ფონემა). ანბანს 54 სრულფასუანი ასო-შანიე. არსებენს მიარე დუმახვარაფალი დო დიაკრიტიკული შანი დო ლიგატურა.
-[[სანსკრიტი|სანსკრიტული]] დევანაგარი წჷმარინუანს თ.გ. ბწკარამ ჭარალუას. ირ წორხონარამიშ ემაშინალი ფონემა (გჷშაკერძაფილი შანეფიშ მოხ) თხილერი წესიშობურო იკითხირუაფჷ გეჸვენჯი მერკე ხონარამიშ अ ''a''–იშ ელაჸუნაფათ. ალმახანურ ჰინდიშ ჭარალუას თე თხილერ წესის თარო ორხველჷ (თიან ხოლო ნორთობური) ხვალე სანსკრიტიშე ნოსისხირი ზიტყვებფი. დო კინე მუ ჰინდი–ჭარალუას საართო უნივერსალური წესიშ მეჯინათ წორხონარამი ბწკარიშ დო ზიტყვაშ ბოლოს (ირნერი დიაკრიტიკული შანიშ უმუშო) თე მერკე अ ''a''–შ უმუშო გჷმირაგადუაფუ. თენა ნორთობურო ართულენს გოთინილ (ბწკარებამ) კითხირს, მუშენ-და მიარეფონემიან ზიტყვეფს ბწკარეფიშ ზუსტი გოთანჯუა შხირას ნინაშ მუჭოთ ოდაბადეშ ნინაშ რჩქინას ითოლისწორენს დო დჷმაგურაფალიშო ტრანსკრიფციაშ საჭირებას ქჷმინუნს. თაურეშე გიშულირი, ალმახანური ჰინდი–ჭარალუა ხვალე პირობითო შილებე ბწკარებამ ჭარალუათ იკოროცხუასინჷ.
+[[სანსკრიტი|სანსკრიტული]] დევანაგარი წჷმარინუანს თ.გ. ლაწკარამ ჭარალუას. ირ წორხონარამიშ ემაშანალი ფონემა (გჷშაკერძაფილი შანეფიშ მოხ) თხილერი წესიშობურო იკითხირუაფჷ გეჸვენჯი მერკე ხონარამიშ अ ''a''–იშ ელაჸუნაფათ. ალმახანურ ჰინდიშ ჭარალუას თე თხილერ წესის თარო ორხველჷ (თიან ხოლო ნორთობური) ხვალე სანსკრიტიშე ნოსისხირი ზიტყვეფი. დო კინე მუ ჰინდი–ჭარალუას საართო უნივერსალური წესიშ მეჯინათ წორხონარამი ლაწკარიშ დო ზიტყვაშ ბოლოს (ირნერი დიაკრიტიკული შანიშ უმუშო) თე მერკე अ ''a''–შ უმუშო გჷმირაგადუაფუ. თენა ნორთობურო ართულენს გოთინილ (ლაწკარამ) კითხირს, მუშენ-და მიარეფონემიან ზიტყვეფს ლაწკარეფიშ ზუსტი გოთანჯუა შხირას ნინაშ მუჭოთ ოდაბადეშ ნინაშ რჩქინას ითოლიწონენს დო დჷმაგურაფალშო ტრანსკრიფციაშ საჭირებას ქიმინჷნს. თაჸურეშე გიშულირი, ალმახანური ჰინდი–ჭარალუაქ ხვალე პიჯალურო შილებე ლაწკარამ ჭარალუათ იკოროცხუასინჷ.
 <big>'''წორხონარამეფი'''</big>
-(ასოეფიშ წოროგეჸვენჯობა უჟვეშაშ ინდოარ ფილოლოგეფიშენი აკოხანდილი გორკვეული წესიშ დო რანწკიშ (არტიკულაციაშ პრინციპეფიშ) მეჯინათიე აკოქიმინელი, კანკალეს მარგალური ომანგე ფონემა აფჷ ეკოუნელი უმოსი ნათელი აღქმაშო):
+(ასოეფიშ წოროგეჸვენჯობა უჯვეშაშ ინდოარ ფილოლოგეფიშენი აკომუშებული გორკვეული წესიშ დო რანწკიშ (არტიკულაციაშ პრინციპეფიშ) მეჯინათიე აკოქიმინელი, კანკალეს მარგალური ომანგე ფონემა აფჷ ეკოუნელი უმოსი ნათელი აღქმაშო):
 क ''ka'' ख ''kha'' (ქ) ग ''ga'' घ ''gha'' ङ ''ṅa'' च ''ca'' छ ''cha'' ज ''ja'' (ჯ) झ ''jha'' (ჯ<sup>ჰ</sup>) ञ ''ña'' ट ''ṭa'' ठ ''ṭha'' ड ''ḍa'' ढ ''ḍha'' ण ''ṇa'' त ''ta'' (ტ) थ ''tha'' (თ) द ''da'' ध ''dha'' न ''na'' प ''pa'' फ ''pha'' (ფ) ब ''ba'' भ ''bha'' म ''ma'' य ''ya'' र ''ra'' ल ''la'' व ''va'' श ''śa'' ष ''ṣa'' स ''sa'' ह ''ha''.
@@ ღოზი 56: / ღოზი 56: @@
 ड़ ''ṛa'' ढ़ ''ṛha''.
-თაშნეშე ჭურჭულიშ მოხვარათ გოფაჩილი <big>'''გეძინელი ასოეფი'''</big>, ნამუთ სპარსულ–არაბულიშე ნოსისხერ ფონემეფს გჷმოხანტუნსჷნ:
+თაშნეშე ჭურჭულიშ მოხვარათ გოფაჩილი <big>'''გეძინელი ასოეფი'''</big>, ნამუთ სპარსულ–არაბულშე ნოსისხერ ფონემეფს გჷმოხანტუნსჷნ:
 क़ ''qa'' (ყ) ख़ ''Kha'' (ხ) ग़ ''ġa'' (ღ) ज़ ''za'' फ़ ''fa'' (ალმახანურ ჰინდის ჭურჭულს უმენტაშო ვახვარენა თი ტენდენციათ, ნამდა მოჩამილი ნოსისხერი ფონემეფი ჰინდიშო დაჷმახასიათაფალი ხვალამა ასო–ბგერეფო წჷმირაგადუაფუ: क ''ka'' ख ''kha'' (ქ) ग ''ga'' ज ''ja'' (ჯ) फ ''pha'' (ფ)).
@@ ღოზი 82: / ღოზი 82: @@
 ხონარამიშ უკული ფონემეფი ङ ''ṅa'' ञ ''ña'' ण ''ṇa'' न ''na'' დო म ''ma'' შხირას გჷმიხანტუ შანეფით ँ ვარდა ं, სანსკრიტიშე ნოსისხერ კანკალე ზიტყვას წორხონარამს ह ''ha'' ურჷ ფორმა ः .
-გჷშაკერძაფილი შანი ् – წორხონარამს "უფაჩუნს" თიშ ბწკარებამ ხონარამს अ ''a''.
+გჷშაკერძაფილი შანი ् – წორხონარამს "უფაჩუნს" თიშ ლაწკარამ ხონარამს अ ''a''.
 ინგლისური ნინაშე ნოსისხერ ზიტყვეფს ხონარამიშ [ɒ] გჷშახანტუაფალო არსებენს შანი ॅ, სამანგ. डॉक्टर ''ḍôkṭar'' (doctor).
-თაშნეშე არსენებს აუარებელი <big>'''ლიგატურა'''</big>, ანუ წორხონარამეფიშ ართიანშა გჷნობუნაფაშ შედეგო მეღებული ასო–შანეფიშ ფორმა. არძაშე შხირიე სუმი თინეფშეხ:
+თაშნეშე არსენებს მიარე <big>'''ლიგატურა'''</big>, ანუ წორხონარამეფიშ ართიანშა გჷნობუნაფაშ შედეგო მეღებული ასო–შანეფიშ ფორმა. არძაშე შხირიე სუმი თინეფშე:
 त्र ''tra'' क्ष ''kṣa'' ज्ञ ''jña''.
@@ ღოზი 94: / ღოზი 94: @@
 । "ჭურჭული" დო ॥ "აბზაციშ, ტექსტიშ თებაშ შანი". ევროპულ ნინეფიშ გოლინათ გჷმირინუაფუ დახე არძა შხვა ოშურიელე შანი ხოლო.
-=== რიცხვეფი ===
+=== რიცხუეფი ===
 {| class="standard" cellpadding=4