ქორთუეფიშ ომაფე: გინორთი გინოჯინეფს შქას

ვიკიპედიაშე
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ართული
ღოზი 3: ღოზი 3:
[[File:Tao-Klarjeti.svg|thumb|250px|left|ტაო-კლარჯეთი]]
[[File:Tao-Klarjeti.svg|thumb|250px|left|ტაო-კლარჯეთი]]


'''ქორთუეფიშ ომაფე''' — ფეოდალურ პოლიტიკურ ართაული ობჟათე-ბჟადალ [[საქორთუო]]ს, ნამუშ ტერიტორიულ ბირთვის წჷმარინუანდჷ [[ტაო-კლარჯეთი]]. თარო იკენდჷ ალმახანური ერზურუმიშ, არტაანიშ, ართვინიშ დო ყარსიშ რეგიონეფს.
'''ქორთუეფიშ ომაფე''' — ფეოდალურ პოლიტიკურ ართული ობჟათე-ბჟადალ [[საქორთუო]]ს, ნამუშ ტერიტორიულ ბირთვის წჷმარინუანდჷ [[ტაო-კლარჯეთი]]. თარო იკენდჷ ალმახანური ერზურუმიშ, არტაანიშ, ართვინიშ დო ყარსიშ რეგიონეფს.


ომაფე [[IX ოშწანურა]]შ დაჭყაფუს დარსხუ [[ქართლი|ქართლიშ]] ერიშდუდქ, [[ბაგრატიონეფი|ბაგრატიონეფიშ]] ომაფე დინასტიაშ დუმარსხუაფალქ [[აშოტ I დიდი|აშოტ I-აქ]]. თიქ კინე აკაგჷ ჯიხანოღა [[არტანუჯი]], ნამუქჷთ ომაფეშ ცენტრო გჷნირთჷ. ბაგრატიონეფქ, ნამუშ თარ გიოპონს თიმ ბორჯიშო [[ბიზანტია]] წჷმარინუანდჷ, მალას გაფართინეს მუში ოღვენჯეეფი დო ქიდიჭყეს საქორთუოშ გოდუდიშულაფა [[არაბეფი|არაბეფიშ]] პატჷნალაშე. [[888]] წანას, [[ადარნასე II|ადარნასე II-აქ]] "ქორთუეფიშ მაფაშ" ტიტული მიღჷ, ომაფეს - ჯოხოთ "ქორთუეფიშ ომაფე" გიადჷ. ტაო-კლარჯეთიშ გჷმოქიმინუა-გოვითარაფას ეიოშინალი რე [[გრიგოლ ხანძთელი]]შ ოაკმაგე ხანდა. ზუსტას თიშ ჯოხოს მითმიარსხუ: ხანძთაშ, ოპიზაშ, ნეძვიშ, წყაროსთავიშ, იშხანიშ დო კვირიკეთიშ აკოგაფა. საქორთუოშ გოართოიანაფილ ომაფეშ დორსხუაფაშ თარიღო იკოროცხუ [[978]] წანა, მუჟამსჷთ "ქორთუეფიშ ომაფეშ" (ე.ი. ბჟაეიოლ საქორთუოშ) წორომაღვენჯიქ [[ბაგრატ III (საქორთუოშ მაფა)|ბაგრატ III-აქ]] მიღჷ აფხაზეთიშ ომაფეშ (ბჟადალ საქორთუოშ) ხვისტა. თეშ უკულ ბაგრატი აგჷნძორენდჷ ართობური ომაფეშ გალე დოსქილადირჷ ქორთულ დიხეფიშ აკოშქუმალას: [[1001]] წანას, თიქ [[კლარჯეთი]] ქინკირსხჷ, [[1008]] წანას, მუმაშ, [[გურგენ II|გურგენ II-აშ]] ღურაშ უკულ, - [[ტაო]].
ომაფე [[IX ოშწანურა]]შ დაჭყაფუს დარსხუ [[ქართლი|ქართლიშ]] ერიშდუდქ, [[ბაგრატიონეფი|ბაგრატიონეფიშ]] ომაფე დინასტიაშ დუმარსხუაფალქ [[აშოტ I დიდი|აშოტ I-აქ]]. თიქ კინე აკაგჷ ჯიხანოღა [[არტანუჯი]], ნამუქჷთ ომაფეშ ცენტრო გჷნირთჷ. ბაგრატიონეფქ, ნამუშ თარ გიოპონს თიმ ბორჯიშო [[ბიზანტია]] წჷმარინუანდჷ, მალას გაფართინეს მუში ოღვენჯეეფი დო ქიდიჭყეს საქორთუოშ გოდუდიშულაფა [[არაბეფი|არაბეფიშ]] პატჷნალაშე. [[888]] წანას, [[ადარნასე II|ადარნასე II-აქ]] "ქორთუეფიშ მაფაშ" ტიტული მიღჷ, ომაფეს - ჯოხოთ "ქორთუეფიშ ომაფე" გიადჷ. ტაო-კლარჯეთიშ გჷმოქიმინუა-გოვითარაფას ეიოშინალი რე [[გრიგოლ ხანძთელი]]შ ოაკმაგე ხანდა. ზუსტას თიშ ჯოხოს მითმიარსხუ: ხანძთაშ, ოპიზაშ, ნეძვიშ, წყაროსთავიშ, იშხანიშ დო კვირიკეთიშ აკოგაფა. საქორთუოშ გოართოიანაფილ ომაფეშ დორსხუაფაშ თარიღო იკოროცხუ [[978]] წანა, მუჟამსჷთ "ქორთუეფიშ ომაფეშ" (ე.ი. ბჟაეიოლ საქორთუოშ) წორომაღვენჯიქ [[ბაგრატ III (საქორთუოშ მაფა)|ბაგრატ III-აქ]] მიღჷ აფხაზეთიშ ომაფეშ (ბჟადალ საქორთუოშ) ხვისტა. თეშ უკულ ბაგრატი აგჷნძორენდჷ ართობური ომაფეშ გალე დოსქილადირჷ ქორთულ დიხეფიშ აკოშქუმალას: [[1001]] წანას, თიქ [[კლარჯეთი]] ქინკირსხჷ, [[1008]] წანას, მუმაშ, [[გურგენ II|გურგენ II-აშ]] ღურაშ უკულ, - [[ტაო]].

08:35, 9 კვირკვე 2015-იშ ვერსია

ათე სტატია რე ნორთი სერიაშე საქორთუოშ ისტორია


უჯვეშაში ისტორია
დიაოხიშ ომაფე
კოლხეთიშ ომაფე
იბერიაშ ომაფე
ლაზიკა-ეგრისიშ ომაფე
ჯვეში დო ახალი ისტორიეფი
ტაო-კლარჯეთიშ ომაფე
აფხაზეთიშ ომაფე
ჰერეთიშ ომაფე
ქართლიშ ომაფე
კახეთიშ ომაფე
იმერეთიშ ომაფე
ქართლ-კახეთიშ ომაფე
სამცხე-საათაბაგო
ართოიანი ქორთული სახენწჷფო
რუსეთიშ იმპერიაშ აკოდგინალუას
უახალაში ისტორია
საქორთუოშ დრ
საქორთუოშ სსრ
საქორთუოშ რესპუბლიკა
საქორთუო

საქორთუოშ პორტალი
  •  •  
ტაო-კლარჯეთი

ქორთუეფიშ ომაფე — ფეოდალურ პოლიტიკურ ართული ობჟათე-ბჟადალ საქორთუოს, ნამუშ ტერიტორიულ ბირთვის წჷმარინუანდჷ ტაო-კლარჯეთი. თარო იკენდჷ ალმახანური ერზურუმიშ, არტაანიშ, ართვინიშ დო ყარსიშ რეგიონეფს.

ომაფე IX ოშწანურაშ დაჭყაფუს დარსხუ ქართლიშ ერიშდუდქ, ბაგრატიონეფიშ ომაფე დინასტიაშ დუმარსხუაფალქ აშოტ I-აქ. თიქ კინე აკაგჷ ჯიხანოღა არტანუჯი, ნამუქჷთ ომაფეშ ცენტრო გჷნირთჷ. ბაგრატიონეფქ, ნამუშ თარ გიოპონს თიმ ბორჯიშო ბიზანტია წჷმარინუანდჷ, მალას გაფართინეს მუში ოღვენჯეეფი დო ქიდიჭყეს საქორთუოშ გოდუდიშულაფა არაბეფიშ პატჷნალაშე. 888 წანას, ადარნასე II-აქ "ქორთუეფიშ მაფაშ" ტიტული მიღჷ, ომაფეს - ჯოხოთ "ქორთუეფიშ ომაფე" გიადჷ. ტაო-კლარჯეთიშ გჷმოქიმინუა-გოვითარაფას ეიოშინალი რე გრიგოლ ხანძთელიშ ოაკმაგე ხანდა. ზუსტას თიშ ჯოხოს მითმიარსხუ: ხანძთაშ, ოპიზაშ, ნეძვიშ, წყაროსთავიშ, იშხანიშ დო კვირიკეთიშ აკოგაფა. საქორთუოშ გოართოიანაფილ ომაფეშ დორსხუაფაშ თარიღო იკოროცხუ 978 წანა, მუჟამსჷთ "ქორთუეფიშ ომაფეშ" (ე.ი. ბჟაეიოლ საქორთუოშ) წორომაღვენჯიქ ბაგრატ III-აქ მიღჷ აფხაზეთიშ ომაფეშ (ბჟადალ საქორთუოშ) ხვისტა. თეშ უკულ ბაგრატი აგჷნძორენდჷ ართობური ომაფეშ გალე დოსქილადირჷ ქორთულ დიხეფიშ აკოშქუმალას: 1001 წანას, თიქ კლარჯეთი ქინკირსხჷ, 1008 წანას, მუმაშ, გურგენ II-აშ ღურაშ უკულ, - ტაო.

1551 წანას, ოსმალეფქ ტაო-კლარჯეთი ქინკირსხუეს. რუსეთ-თურქეთიშ მა-10-ა ლჷმაშ უკულ, 1877-78 წანეფს, ტაო-კლარჯეთიშ უდიდაშ ნორთი რუსეთიშ იმპერიაშ ხურგეფს ინორედჷ დო ყარსიშ გუბერნიას იკენდჷ. 1918 წანაშ 22 პირელს ტერიტორიაქ გეგნორთჷ ტრანსკავკაციაშ ფედერაციაშ ხურგეფშა, 1918 წანაშ 26 მესის - თინა საქორთუოშ დემოკრატიულ რესპუბილიკაშ მართუალაშ თუდო რდჷ. ბრესტ-ლიტოვსკიშ აპიჯალაშ ხარჯშა, ნამუქჷთ 1918 წანაშ 27 მარაშინათუთას დიდვალუნჷ, რუსეთიქ საქორთუოშ დემოკრატიულ რესპუბლიკაშ ყაბულუაშ უმუშო უარ თქუ ქორთულ დიხეფშე. 1921 წანაშ 23 გჷმათუთაშ ყარსიშ აპიჯალათ ტაო-კლარჯეთიშ დიდ ნორთი კინე თურქეთიშ აკოდგინალუაშა გენშართჷ, მორჩილ ნორთი - საქორთუოშ სხუნუეფიშ რესპუბლიკაშ ორხველობათ გჷნირთჷ.

ლიტერატურა

რესურსეფი ინტერნეტის

ვიკიოწკარუეს? რე ხასჷლა თემაშენ: