ნიგერია: გინორთი გინოჯინეფს შქას

ვიკიპედიაშე
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე
ღოზი 54: ღოზი 54:
|სქოლიო=
|სქოლიო=
}}
}}

'''ნიგერია''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]]<span contenteditable="false"> </span><span lang="en" contenteditable="false">Nigeria</span>), '''ნიგერიაშ ფედერაციული რესპუბლიკა''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]]<span contenteditable="false"> </span><span lang="en" contenteditable="false">Federal Republic of Nigeria</span>) — სახელმწიფო ბჟადალ აფრიკას. ნიგერიაშ თანჯეფი გოჸუნსჷ: ბჟადალშე — ბენინის, ოორუეშე — ნიგერს, ოორუე-ბჟაეიოლშე — ჩადის დო ბჟაეიოლშე — კამერუნს. მახორობათ მაართა დო დიხაშ ფართობით მა-14 ადგილი უკინრბჷ აფრიკაშ კონტინენტის. ნანანოღა რე — აბუჯა. თიში ზუღაპიჯი გოჸუნსჷ [[ატლანტიშ ოკიანე|ატლანტის ოკიანეს]] , ნამუთ გვინეაშ ჸუჯით რე წჷმორჩქინელი.
'''ნიგერია''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]]<span contenteditable="false"> </span><span lang="en" contenteditable="false">Nigeria</span>), '''ნიგერიაშ ფედერაციული რესპუბლიკა''' ([[ინგლისური ნინა|ინგლ.]]<span contenteditable="false"> </span><span lang="en" contenteditable="false">Federal Republic of Nigeria</span>) — სახელმწიფო ბჟადალ აფრიკას. ნიგერიაშ თანჯეფი გოჸუნსჷ: ბჟადალშე — ბენინის, ოორუეშე — ნიგერს, ოორუე-ბჟაეიოლშე — ჩადის დო ბჟაეიოლშე — კამერუნს. მახორობათ მაართა დო დიხაშ ფართობით მა-14 ადგილი უკინრბჷ აფრიკაშ კონტინენტის. ნანანოღა რე — აბუჯა. თიში ზუღაპიჯი გოჸუნსჷ [[ატლანტიშ ოკიანე|ატლანტის ოკიანეს]] , ნამუთ გვინეაშ ჸუჯით რე წჷმორჩქინელი.



09:43, 19 გჷმათუთა 2015-იშ ვერსია

თარგი:ინფოდაფა ქვეყანა

ნიგერია (ინგლ. Nigeria), ნიგერიაშ ფედერაციული რესპუბლიკა (ინგლ. Federal Republic of Nigeria) — სახელმწიფო ბჟადალ აფრიკას. ნიგერიაშ თანჯეფი გოჸუნსჷ: ბჟადალშე — ბენინის, ოორუეშე — ნიგერს, ოორუე-ბჟაეიოლშე — ჩადის დო ბჟაეიოლშე — კამერუნს. მახორობათ მაართა დო დიხაშ ფართობით მა-14 ადგილი უკინრბჷ აფრიკაშ კონტინენტის. ნანანოღა რე — აბუჯა. თიში ზუღაპიჯი გოჸუნსჷ ატლანტის ოკიანეს , ნამუთ გვინეაშ ჸუჯით რე წჷმორჩქინელი.

ჯოხოდვალა

  • ოფიციალური: ნიგერიაშ ფედერაციული რესპუბლიკა.
  • ინგლისური: Federal Republic of Nigeria.
  • ეტიმოლოგია: წყარმალუ ნიგერიშ მეჯინათ. თაქიანეფიშ ნინაშა Ni Gir, “წყარმალუ გირი”. გჷშარჩქინალიე, მუჭო Niger ლათინურო “უჩას” ნიშნენსჷ.
  • ქვეყნის კოდი: NG.

გეოგრაფია

ქიანა იდვალუაფუ ბჟადალ აფრიკას. მახურგე ქიანეფი რე: ნიგერი, ჩადი, კამერუნი, ბენინი.

  • ფართობი: 924.000 კვ.კმ.
  • ბუნება: უმაღალაში კონკა - ფოგელ-პიკი 2.042; წყარმალუეფი (კმ) – ნიგერი 1.170 (ართო 4.184), ბენუე 800 (ართო 1.400 კმ); ტობა (კვ.კმ) - ჩადი 3.800 (ართო 16.300); კლიმატი - ეკვატორული, ტროპიკული.
  • ბუნებრივი რესურსეფი: ბუნებრივი აირი, ნავთობი, კალა, რკინაშ მადანი, ქვანახშირი, კირქვა, ტყვია, თუთია.

სახენწჷფო

  • სახენწჷფო სისტემა: ფედერაციული რესპუბლიკა.
  • სახენწჷფოშ მანჯღვერი: პრეზიდენტი Olusegun OBASANJO (1999).
  • ოკანონდუმადვალე  ორგანო: ჟირპალატიანი პარლამენტი (107+346 მაკათური).
  • ადმინისტრაციული დორთუალა: ქიანა ირთჷ ადმინისტრაციულ-ტერიტორიულო - 36 შტატი (state) დო ფედერალური ნანანოღა (federal capital territory).

დემოგრაფია

  • მახორობა: 133,9 მლნ (2003), თინეფ შკას 21% იორუბა, 29% ჰაუსა დო ფულანი, 18% იგბო, 12% ფულბე.
  • ნინეფი: ინგლისური, ჰაუსა, იორუბა, იგბო, ფულანი.
  • რელიგია: ისლამი 46%, ქირსიანობა 32%, ანიმიზმი 20%.
  • ნოღეფი (ათ.) : აბუჯა (400), ლაგოსი (8.350; აგლომ. 9.530), კანო (3.330; აგლომ. 3.617), იბადანი (3.140; აგლომ. 3.755), კადუნა (1.510), პორტ-ჰარკურტი (1.093), ბენინი (1.082).

ეკონომიკა

  • ერუანული პროდუქტი: მოცულობა - 33 მლრდ $; 1 ადამიერშა - 280 $; სტრუქტურა (%) - ოფუტეშ მეურნეობა 33, მრეწველობა 42, მომსახურება 25.
  • ექსპორტი: ნავთობი, კაკაო, პალმაშ ზეთი,კაუჩუკი, ბამბე.
  • ბიუჯეტი: 3,400 მლნ $.
  • ვალუტა: ნაირა (NGN).

ისტორია

1914 წანას გეგნირთჷ ბრიტანეთიშ კოლონიათ. 1960 წანას გაგმაცხადჷ დუდიშჷლობა, ნამუს მაჸუნჷ კონფლიქტეფქ შხვადოშხვა ეთნიკურ ბუნეფს შკას. 1967-70 ანეფს ქიანაშ ბჟაეიოლ ნაწილქ დუდი გაგმაცხადჷ ბიაფრის რესპუბლიკათ. ასე ქიანას მართენსჷ მართავს სამხედრო ხელისუფლება.

მონძალა

სუკურის კულტურული პეიზაჟეფი.

რესურსეფი ინტერნეტის