ბორია

ცირკულაციური პროცესეფ, ნამუეფსით მაჸუნუ ბორიეფიშ წუმოქიმინუა

ბორია - ჰავაშ ყარაფი ატმოსფეროს დიხაუჩაშ ჟინპიჯიშ დახე პარარელურო. ძაკო, ბორიას გურიშხონარენა ათე ყარაფიშ ჰორიზონტალურ დჷმადგინალს, მინშა - ვერტიკალურსით. უმოსო ვერტიკალურ მალობაშ ჰავაშ მასეფიშ ყარაფიშ სიჩქარეშა ჰორიზონტალურშე მერკე რე დო ხვალე გჷშაკერძაფილ შვანს ოჭირინანს შანულამ სიდიდას: მუნაფეფს ძალამო გოვითარაფილ კონვექციაშ ბორჯის ვარდა გვალაშ კართეფს ჰავაშ დოშქუმალას.

ბორია წჷმიქიმინუ ატმოსფეროშ წნევაშ ცაგანა ჰორიზონტალურ გორთაფაშ გეშა. ჰავაშ ყარაფის ქიმინჯენს კირიოლისიშ ჭყანა, ხორხაფიშ ჭყანა, ღულა-ხაზამ ტრაექტორიაშ ბორჯის - ცენტრიდანულ ჭყანა.

ხორხაფიშ ჭყანაშ გოლინა შანულამი რე ხვალე ატმოსფეროშ გიმენ ფას, თ.გ. ხორხაფიშ ფას (1000-1500 მ სიმაღალაშახ). ხორხაფიშ ფაშ ჟილე, დუდიშულ ატმოსფეროს, ბორია დახე გეოსტროფულ ბორიას წჷმარინუანს.

ბორიას ახასიათენს მალობა დო სიჩქარე. მალობათ იკოროცხუ ჰორიზონტიშ კუნთხუ, სოვრეშეთ თინა უმბარს (გჷმოსახუნა აზიმუტით ვარდა რუმბეფით); სიჩქარე გჷმისახუ მ/წმ, კმ/სთ, ნასქუეფით დო ბალეფით, ბოფორტიშ სკალაშ მეჯინათ. დიხაუჩაშ ჟინპიჯწკჷმა ბორიას ოკვირჷნა ანემომეტრათ, ანემოგრაფათ, ფლუგერით დო შხვა; დუდიშულ ატმოსფეროს - ბურთ-პილოტით.

ბორიაშ სიჩქარეს დო მალობას სქირონაშ ჟინპიჯის უღჷ თახმო გიმოხანტილი დღასერულ ულა; სერით ბორიაშ სიჩქარე მინიმუმშა ირკენს, ონდღეს - მაქსიმუმს.

ზუღას დღასერულ ულა ვემკიხვილუაფჷ. ბორიშ სიჩქარეშ წანმოწანურურ ულა არსებლო მერსხილი რე ატმოსფეროშ ზოგადი ცირკულაციაშ მუშობურობეფწკჷმა. დიხაუჩაშ კანკალე აკანს უჩქჷ აკანურ ბორიეფი (ბორა, ბრიზი, სიროკო, ფიონი, ხორშაკი დო შხვა.), ნამუთ მერსხუილი რე ატმოსფერულ აკანიშ ცირკულაციაწკჷმა, აკანიშ რელიეფწკჷმა დო შხვა.

ლიტერატურა

• ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 10, ხს. 489, ქართი, 1986 წანა.