ვაჰაბიზმი: გინორთი გინოჯინეფს შქას
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე იარლიყეფი: რედაქტირაფა მობილურით რედაქტირაფა ვებ-ხასჷლაშ მობილური ვერსიათ გაუჯგუშაფილი მობილური რედაქტირაფა |
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე იარლიყეფი: რედაქტირაფა მობილურით რედაქტირაფა ვებ-ხასჷლაშ მობილური ვერსიათ გაუჯგუშაფილი მობილური რედაქტირაფა |
||
| ღოზი 1: | ღოზი 1: | ||
{{ისლამიშ თემეფი}} |
{{ისლამიშ თემეფი}} |
||
'''ვაჰაბიზმი''' — [[სუნიზმი|სუნიტური]] [[ისლამი]]შ ართ-ართი გემაჸვენჯალა. თინა [[XVIII ოშწანურა]]შ შქა პერიოდის ასეიანი [[საუდიშ არაბეთი]]შ ტერიტორიას მოღალე თეოლოგიქ, [[მუჰამედ იბნ აბდ-ალ-ვაჰაბი|მუჰამედ იბნ აბდ-ალ-ვაჰაბიქ]] გაჭყჷ. თიქ დო თიშ გემაჸვენჯეეფქ უკიდაშობაშა გავითარეს XIV ოშწანურაშ რელიგიური მოღალეშ, [[იბნ ტეიმი]]შ იდეეფი ისლამიშ გიშახალიწუაშ დო რეტროგრადული გოახალაფაშ გეშა. მუთუნნერი წიმინდე აბანეფი დო წიმინდანეფი, რიტუალეფიშ მაქსიმალური გაუბრალება დო ჯვეში ([[მუჰამედი]]შ ბორჯიშიანკ) ისლამური „უმა-თემიშ“ წესეფით რინა — თენა რდჷ თარი ოსხირეფი აბდ ალ-ვაჰაბიშ ქადაგუაში, ნამუშ გემაჸვენჯეეფს მუნეფიშ დუდშა შუროთ ვა უჯოხოდეს „ვაჰაბიტეფი“, უმოსო ემეთ მუსლიმეფს, რწუმათ გოართოიანაფილეფს („ალ-მუვაჰიდენ“). |
'''ვაჰაბიზმი''' — [[სუნიზმი|სუნიტური]] [[ისლამი]]შ ართ-ართი გემაჸვენჯალა. თინა [[XVIII ოშწანურა]]შ შქა პერიოდის ასეიანი [[საუდიშ არაბეთი]]შ ტერიტორიას მოღალე თეოლოგიქ, [[მუჰამედ იბნ აბდ-ალ-ვაჰაბი|მუჰამედ იბნ აბდ-ალ-ვაჰაბიქ]] გაჭყჷ. თიქ დო თიშ გემაჸვენჯეეფქ უკიდაშობაშა გავითარეს XIV ოშწანურაშ რელიგიური მოღალეშ, [[იბნ ტეიმი]]შ იდეეფი ისლამიშ გიშახალიწუაშ დო რეტროგრადული გოახალაფაშ გეშა. მუთუნნერი წიმინდე აბანეფი დო წიმინდანეფი, რიტუალეფიშ მაქსიმალური გაუბრალება დო ჯვეში ([[მუჰამედი]]შ ბორჯიშიანკ) ისლამური „უმა-თემიშ“ წესეფით რინა — თენა რდჷ თარი ოსხირეფი აბდ ალ-ვაჰაბიშ ქადაგუაში, ნამუშ გემაჸვენჯეეფს მუნეფიშ დუდშა შუროთ ვა უჯოხოდეს „ვაჰაბიტეფი“, უმოსო ემეთ მუსლიმეფს, რწუმათ გოართოიანაფილეფს („ალ-მუვაჰიდენ“). |
||
ვაჰაბიტური იდეოლოგიაშ თარ ჩინებას წჷმარინუანს პრინციპი ართმორწუმუაშ გეშა. ხვალე [[ალაჰი]] რე ღირსი პატიცემაში დო, თაურეშე გიშნაველი, ვა რე მუთუნნერი წიმინდე აბანეფი დო წიმინდანეფი - ანტკიცდნა ვაჰაბიტეფი. [[ყურანი]] ოკო რდას არძა მუსლიმიშო ეშმაულარი ჭურჭული. თაშნეშე ვარებული რე [[მუჰამედი]]შ კულტი, თიშენ, ნამჷ-და კათას დო ღორონთს შქას მუთინნერი შქამალი ვა რდას ოკო. მანგიორო ვაჰაბიზმი აღიარენს ხვალე ართღორონთალას (ანუ „ტავხიდ“-ის), ნამუშ მეჯინათ ხვალე ალაჰი რე დუდიშ დოჩანაფაძ სიმბოლო. „ტავხიდიშ“ ოსხირი რე ჩინება „ლა ილაჰა ილლალლაჰი”, ანუ მითინ ვა რე ღირსი დუდიშ დოჩანაფაში ალაჰიშ მოხ. ვაჰაბიტური ართ-ართი სალიტერატურე-ოხემანჯღვერუე წყუშ მეჯინათ, ნამუქჷთ გიფაჩუ [[ოორუე კავკაცია]]ს დო წჷმარინუანდჷ ათე რელიგიური გემაჸვენჯალაშო ოხვილურ კონსპექტის, ბონას რე აღიარაფილი გეჸვენჯი: „..მუსლიმქ ოკო მიღას ისლამიშ დოგურაფა, ნამუთ მოჸონაფილი რე წიმინდე ყურანს — ალაჰიშ ზიტყვას დო [[სუნა]]ს — უწმოხმორაგადე მუჰამედიშ გჷმნარაგადებს. ისლამი არძა თექიანურ დო თიქიანურ ოკითხირეეფს გამას არზენს. უჟინაში ალაჰი ვემიღენს აკა შხვა რელიგიას დო შხვა კონსტიტუციას [[შარიათი]]შ მოხ. თინჩალა დო თის, ვინც მისდევს ჭეშმარიტ გზას და მისდევს წინასწარმეტყველის ქადაგებებს. თითოეული მუსლიმანი ვალდებულია თავის ცხოვრება ააწყოს ყურანისა და სუნის მიხედვით. ისლამი მოუწოდეებს თავის მქადაგებლებს მიიღონ ცოდნა და განათლება. ისლამი სცნობს სამართლიანი გზით მოპოვებულ სიმდიდრეს. ისლამი სამართლიანობის [[რელიგია]]ა. ალაჰს უყვარს სამართლიანი ხალხი. ისლამი [[ჯიჰადი]]ს და ცხოვრების რელიგიაა. ისლამი მოუწოდებს ყველა მის მიმდევარს არ დაინანოს თავისი ქონება, ძალისხმევა და სიცოცხელც კი ისლამის გამარჯვებისათვის. ისლამი უარყოფს პრაგმატიზმს და იმ იდეების შემოტანას, რომლებიც ამახინჯებენ სიწმინდესა და სილამაზეს, კერძოდ სხვადასხვა სახის სიახლეებს და ცრუწმენებს.“ |
|||
ამ მხრივ, ვაჰაბიტები ეყრდნობიან მუჰამედის შემდეგ სიტყვებს: „ყოველი, ვინც შემოიტანს ჩვენში რაღაც ახალს და ჩვენთვის მიუღებელს, განდეგილ იქნება ჩვენგან“ (ალ-ბუხარ მუსლიმის ხადისი). ვაჰაბიზმის მიმდევრები მიიჩნევენ, რომ მუნაფიკიები დიდ ზიანს აყენებენ ისლამს, რადგანაც მათ მიიჩნევენ ჭეშმარიტ მუსლიმანებად, თუმცა სინამდცილეში არიან ამ რელიგიის მტრები. ისინი გამოხატავენ მტრულ განწყობას ისლამის მიმართ სხვადასხვა ფორმებით, ხოლო არაკეთილსინდისიერი მუსლიმები აღნიშნულ ფორმებს იღებენ ცოდნისა და რეფორმების სახით. მუნაფიკიის 6 სახე არსებობს: |
|||
23:18, 18 გჷმათუთა 2021-იშ ვერსია
ვაჰაბიზმი — სუნიტური ისლამიშ ართ-ართი გემაჸვენჯალა. თინა XVIII ოშწანურაშ შქა პერიოდის ასეიანი საუდიშ არაბეთიშ ტერიტორიას მოღალე თეოლოგიქ, მუჰამედ იბნ აბდ-ალ-ვაჰაბიქ გაჭყჷ. თიქ დო თიშ გემაჸვენჯეეფქ უკიდაშობაშა გავითარეს XIV ოშწანურაშ რელიგიური მოღალეშ, იბნ ტეიმიშ იდეეფი ისლამიშ გიშახალიწუაშ დო რეტროგრადული გოახალაფაშ გეშა. მუთუნნერი წიმინდე აბანეფი დო წიმინდანეფი, რიტუალეფიშ მაქსიმალური გაუბრალება დო ჯვეში (მუჰამედიშ ბორჯიშიანკ) ისლამური „უმა-თემიშ“ წესეფით რინა — თენა რდჷ თარი ოსხირეფი აბდ ალ-ვაჰაბიშ ქადაგუაში, ნამუშ გემაჸვენჯეეფს მუნეფიშ დუდშა შუროთ ვა უჯოხოდეს „ვაჰაბიტეფი“, უმოსო ემეთ მუსლიმეფს, რწუმათ გოართოიანაფილეფს („ალ-მუვაჰიდენ“).
ვაჰაბიტური იდეოლოგიაშ თარ ჩინებას წჷმარინუანს პრინციპი ართმორწუმუაშ გეშა. ხვალე ალაჰი რე ღირსი პატიცემაში დო, თაურეშე გიშნაველი, ვა რე მუთუნნერი წიმინდე აბანეფი დო წიმინდანეფი - ანტკიცდნა ვაჰაბიტეფი. ყურანი ოკო რდას არძა მუსლიმიშო ეშმაულარი ჭურჭული. თაშნეშე ვარებული რე მუჰამედიშ კულტი, თიშენ, ნამჷ-და კათას დო ღორონთს შქას მუთინნერი შქამალი ვა რდას ოკო. მანგიორო ვაჰაბიზმი აღიარენს ხვალე ართღორონთალას (ანუ „ტავხიდ“-ის), ნამუშ მეჯინათ ხვალე ალაჰი რე დუდიშ დოჩანაფაძ სიმბოლო. „ტავხიდიშ“ ოსხირი რე ჩინება „ლა ილაჰა ილლალლაჰი”, ანუ მითინ ვა რე ღირსი დუდიშ დოჩანაფაში ალაჰიშ მოხ. ვაჰაბიტური ართ-ართი სალიტერატურე-ოხემანჯღვერუე წყუშ მეჯინათ, ნამუქჷთ გიფაჩუ ოორუე კავკაციას დო წჷმარინუანდჷ ათე რელიგიური გემაჸვენჯალაშო ოხვილურ კონსპექტის, ბონას რე აღიარაფილი გეჸვენჯი: „..მუსლიმქ ოკო მიღას ისლამიშ დოგურაფა, ნამუთ მოჸონაფილი რე წიმინდე ყურანს — ალაჰიშ ზიტყვას დო სუნას — უწმოხმორაგადე მუჰამედიშ გჷმნარაგადებს. ისლამი არძა თექიანურ დო თიქიანურ ოკითხირეეფს გამას არზენს. უჟინაში ალაჰი ვემიღენს აკა შხვა რელიგიას დო შხვა კონსტიტუციას შარიათიშ მოხ. თინჩალა დო თის, ვინც მისდევს ჭეშმარიტ გზას და მისდევს წინასწარმეტყველის ქადაგებებს. თითოეული მუსლიმანი ვალდებულია თავის ცხოვრება ააწყოს ყურანისა და სუნის მიხედვით. ისლამი მოუწოდეებს თავის მქადაგებლებს მიიღონ ცოდნა და განათლება. ისლამი სცნობს სამართლიანი გზით მოპოვებულ სიმდიდრეს. ისლამი სამართლიანობის რელიგიაა. ალაჰს უყვარს სამართლიანი ხალხი. ისლამი ჯიჰადის და ცხოვრების რელიგიაა. ისლამი მოუწოდებს ყველა მის მიმდევარს არ დაინანოს თავისი ქონება, ძალისხმევა და სიცოცხელც კი ისლამის გამარჯვებისათვის. ისლამი უარყოფს პრაგმატიზმს და იმ იდეების შემოტანას, რომლებიც ამახინჯებენ სიწმინდესა და სილამაზეს, კერძოდ სხვადასხვა სახის სიახლეებს და ცრუწმენებს.“
ამ მხრივ, ვაჰაბიტები ეყრდნობიან მუჰამედის შემდეგ სიტყვებს: „ყოველი, ვინც შემოიტანს ჩვენში რაღაც ახალს და ჩვენთვის მიუღებელს, განდეგილ იქნება ჩვენგან“ (ალ-ბუხარ მუსლიმის ხადისი). ვაჰაბიზმის მიმდევრები მიიჩნევენ, რომ მუნაფიკიები დიდ ზიანს აყენებენ ისლამს, რადგანაც მათ მიიჩნევენ ჭეშმარიტ მუსლიმანებად, თუმცა სინამდცილეში არიან ამ რელიგიის მტრები. ისინი გამოხატავენ მტრულ განწყობას ისლამის მიმართ სხვადასხვა ფორმებით, ხოლო არაკეთილსინდისიერი მუსლიმები აღნიშნულ ფორმებს იღებენ ცოდნისა და რეფორმების სახით. მუნაფიკიის 6 სახე არსებობს: