მოსოფელიშ მონძალა: გინორთი გინოჯინეფს შქას

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა

← უწოხოლენი თირუეფი უახალაში თირუა →

დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ

ვიზუალურივიკიტექსტი

ღოზური

23:10, 11 ქირსეთუთა 2011-იშ ვერსია

იუნესკოშ საგებიო მონძეობაშ კომიტეტიშ ლოგო

საგებიო მონძეობა (ინგლ. World Heritage, ფრანგ. Patrimoine Mondial, ესპ. Patrimonio Mundial) — ორთაშური ვარა ადამიერიშ გოჭყაფილი ობიექტეფი, ნამუეფიშ გჷშაკერძაფილი ისტორიული ვარა ეკოლოგიური ფასეულობაშ გურიშენ, პრიორიტეტული კანდრახეფო თინეფიშ ჩუალა დო პოპულარიზაცია იკოროცხუ.

კრიტერიუმეფი

საგებიო მონძეობაშ ერკებულს ხვადუნა ხვალე თი ქილინჯეფი, ნამუეფსუთ კომისიაშ რსიმათ უნივერსალური მენორსი უღუნა ისტორიაშ, ხელობუაში დო მენცარეფიშ თოლარზით. გიშაგორუაშ გინოჭყვადუაწკუმა გოთოლწონაფილი იჸუაფუ ქილინჯიშ ორიგინალურობა, აუთენტურობა (ისტორიული თახმობუა) დო თიში ართიანალა. თეშ გალე ქილინჯი ოკო ობაღინუანდას იუნესკოშ ართ ვარა მუსხირენ კრიტერიუმს ვითიშე. 2005 წანაშ დოჭყაფუშახ კულტურული დო ორთაშ ქილინჯეფიშო კრიტერიუმეფი ზოხო–ზოხო რდჷ, 2005 წანაშ უკული არძა ქილინჯიშო ომიშური კრიტერიუმეფქ აკომუშაფილქ იჸუ . თეშ გურშენიე, ნამუდა გიშაგორილი ქილინჯეფიშ უმენტაშობა ობაღინუანს ხვალე ვარა მაართა 6 კრიტერიუმს (i –vi) ვარა ხვალე ეკონია ოთხის (vii–x). მარა, 26 ქილინჯი რე თიცალი (აკოწყორილი ტიპიშ), ნამუთ ობაღინუანს კრიტერიუმეფს ჟირხოლო ნორთიშე.

კულტურული კრიტერიუმეფი

,

i - ობიექტი წჷმმარინუანს კოჩიშ ქიმერონული გენიაშ შედევრის.
ii -
iii - ქილინჯი წჷმმარინუანს არსებული ვარა გინოლაფირი კულტურაშ ორიგინალური ვარა მინიმუმი გიშაკერძაფილი ართმურთის.
iv - ქილინჯი წჷმმარინუანს ნოდგჷმეფიშ გარკვეული ტიპიშ, არქიტექტურული ვარა ტექნოლოგიური ანსამბლიშ ვარა ლანდშაფტიშ უგნმაჟირაფუ, არძაშე უჯგუში ართმურთის, ნამუთ კოჩიშობაშ ისტორიაშ ართი ვარა მუსხირენი მენორსამი ისტორიული მოლინას არცხუაფჷ
v - ქილინჯი წჷმმარინუანს ადამიერიშ დოოხორინიშ გარკვეული ტიპიშ, დიხაშ ვარა ზუღაშ გიმორინაფაშ გჷშაკერძაფილი, არძაშე უჯგუში ართმურთის, ნამუთ ართი ვარა მუსხირენი ჩინებული კულტურეფიშო ტიპურიე. ვარა კოჩიში დო გარემოშ ურთიართქმედალას, გჷშაკერძაფილო თი შემთხვევას მუჟამცჷთ უგუჩერებუ თირაფეფიშ გურიშენ ქილინჯის დინაფა ომუქრუ.
vi - ქილინჯი უოშკარეთ რე მერცხილი მოლინეფწკუმა ვარა ტრადიციული რინაშ წესიწკუმა, იდეეფწკუმა ვარა რელიგიური რწუმეფწკუმა, ხელობუა დო ლიტერატურული ნაწარმონებეფწკუმა, ნამუეფსუთ გშაკერძაფილი, უნივერსალური მენორსი უღუნა (კომიტეტი იპიჯანს, ნამუდა თე კრიტერიუმი მოქმედენს ხვალე თიწკუმა, მუჟამცჷთ ქილინჯი შხვა ნამდგარენი კრიტერიუმს ხოლო ობაღინუანს).

ორთაშური კრიტერიუმეფი

vii - ობიექტი წჷმმარინუანს ორთაშ მერეთის, ვარა ტერიტორიას, ნამუთ უღუ გჷშაგორილი სისკვამე დო ესთეტიური მენორსი.
viii - ობიექტი წჷმმარინუანს საგებიოშ ისტორიაშ თარი ეტაპიშ გიშაგორილი მაგალითის, თინეფ შკას ულირიშ ქილინჯეფი, ნამუეფუთ წჷმმარინუანა სიმბოლოს გეოლოგიური პროცესეფიში დო რელიეფიშ გოვითარაფაშ ვარა გეომორფოლოგიური დო ფიზიოგეოგრაფიული მუშობურალას.
ix - ობიექტი წჷმმარინუანს სქირონაშ, ლიგე წყარიშ, ჸუჯეფიში დო ზუღეფიშ ეკოსისტემას, თაშნეშიშე ფლორაში დო ფაუნაშ გოვითარაფაშ დო ევოლუციაშ გიშაგორილი დო მენორსამი მაგალითის გარკვეული ეკოლოგიური დო ბიოლოგიური პროცესეფს.
x - ობიექტი წჷმმარინუანს საგებიოს ჸოფილი მენორსამი ტიპური ოხორინალი ტერიტორიას, თინეფ შკას თიცალეფს, ნამუეფუთ იკათუანა გინოლაფაშ პიჯის რინელი სახეობეფს, ნამუთ მენცარულ ოსხირეფიშ დო თინეფიშ შენარჩუნებაშ უციოობაშ გურიშენი ძვირფასეფი რენა.

სტატისტიკა

ედომუშამო 911 საგებიო მონძეობაშ ქილინჯიე 148 ქიანას. თავრეშე: 704 კულტურულიე, 181 ორთაშური, ოდო 26 აკოწყორილი ტიპიშ. საგებიო მონძეობა გორთილიე ხუთი გეოგრაფიული ზონათ: აფრიკა, არაბეთიშ ქიანეფი (წჷმმორინაფილი ოორუე აფრიკა დო შქა ელახი), აზია-ოკიანია (წჷმმორენაფილი ავსტრალია დო ოკიანია), ევროპა & ოორუე ამერიკა, დო ლათინური ამერიკა & კარიბეფი.

რუსეთი დო კავკაცია იკლასიფიცირებუ მუჭოთ ევროპა, თიწკუმა მუჟამცჷთ მექსიკა მიშმურს ლათინური ამერიკაში დო კარიბიშ ზონაშა. თუდო მოჸონაფილი რცხუ წჷმმარინუანს ზონეფით დო კლასიფიკაციეფით გორთილი სქემას: Stats

ზონა	ორთაშური	კულტურული	აკოწყორილი	გვალო
აფრიკა	33	42	3	78
არაბული ქიანეფი	4	61	1	66
აზია-ოკიანია	52	138	9	199
ევროპა & ოორუე ამერიკა	57	377	10	444
ლათინური ამერიკა & კარიბეფი	35	86	3	124
გვალო	181	704	26	911

საგებიო მონძეობაშ ერკებული

@@ ღოზი 1: / ღოზი 1: @@
 [[File:Welterbe.svg|thumb|[[იუნესკოშ საგებიო მონძეობაშ კომიტეტი]]შ [[ლოგო]] ]]
-[[ფაილი:Gizeh Cheops BW 1.jpg|200px|thumb|ძეგლი #86: ეგვიპტეშ პირამიდეფი]]
+[[ფაილი:Gizeh Cheops BW 1.jpg|200px|thumb|ქილინჯი #86: ეგვიპტეშ პირამიდეფი]]
-[[ფაილი:Uffizi Gallery, Florence.jpg|200px|thumb|ძეგლი #174: [[ფლორენცია|ფლორენციაშ]] ისტორიული ცენტრი ([[იტალია]])]]
+[[ფაილი:Uffizi Gallery, Florence.jpg|200px|thumb|ქილინჯი #174: [[ფლორენცია|ფლორენციაშ]] ისტორიული ცენტრი ([[იტალია]])]]
-[[ფაილი:Chichen-Itza-Castillo-Seen-From-East.JPG|200px|thumb|ილინჯი #483: [[ჩიჩენ-იცა]] ([[მექსიკა]]).]]
+[[ფაილი:Chichen-Itza-Castillo-Seen-From-East.JPG|200px|thumb|ქილინჯი #483: [[ჩიჩენ-იცა]] ([[მექსიკა]]).]]
 [[ფაილი:Borobudur-Nothwest-view.jpg|200px|thumb|ძეგლი #592: [[ბორობუდური]] ([[ინდონეზია]]).]]
 '''საგებიო მონძეობა''' ({{lang-en|World Heritage}}, {{lang-fr|Patrimoine Mondial}}, {{lang-es|Patrimonio Mundial}}) — ორთაშური ვარა ადამიერიშ  გოჭყაფილი ობიექტეფი, ნამუეფიშ გჷშაკერძაფილი ისტორიული ვარა ეკოლოგიური ფასეულობაშ გურიშენ, პრიორიტეტული კანდრახეფო თინეფიშ ჩუალა დო პოპულარიზაცია იკოროცხუ.