ვახუშტი ბატონიშვილი

ქართიშ გეგმაშ ვახუშტიშური მანგი

ვახუშტი ბატონიშვილი (ბაგრატიონი; დ. 1696, ქართი — ღ. 1757, მოსკოვი), ქორთუ გეოგრაფი, ისტორიკოსი დო კარტოგრაფი. ვახუშტი რდჷ ქართლიშ მაფაშ, ვახტანგ VI-შ სქუა. ფრანგი მეშარეშ, შარლ პეისონელიშ ჩინებათ, მუშ ნანა ჭკორი ყაზახიშ სქუა ჸოფე.

ვახუშტის ქორთულწკჷმა ართო უჩქჷდჷ ფრანგული, ლათინური, თურქული, ბერძნული, რუსული, სომხური ნინეფი. 1717 წანას ვახუშტიქ ჩილო ქიმიჸონჷ მარიამ აბაშიძე. ვახუშტი აქტიური პოლიტიკოსი რდჷ ქართლიშ ომაფეს. 1722 წანას, ვახტანგ VI-შ განჯას რინაშ ბორჯის, ქართლიშ ომაფეშ მანჯღვერო რდჷ დოტებული. 1724 წანას ვახტანგ VI-ს ქაჸუნჷ რუსეთშა. თაქ გათუ მუშ ისტორიოგრაფიული ნახანდი „აღწერა სამეფოსა საქართველოსა“(„ეჭარუა ომაფეშ საქორთუოშ“), ნამუთ საქორთუოშ გობუნელი ისტორია რე უჯვეშაშ ბორჯიშე XVIII ოშწანურაშ მაართა გვერდშა. ვახუშტი საქორთუოშ პრობლემეფს ურცხუანს საგებიოშ პრობლემეფს. ნახანდის გჷშაკერძაფილი აბანი უკჷნებჷ საქორთუოშ პოლიტიკური დო ეთნიკური ართამობაშ იდეას. ვახუშტი ბატონიშვილიშ ისტორიაშ მაართა პერიოდიშ წყუ რე „ქართლის ცხოვრება“ („ქართლიშ რინა), მაჟია წყუ უმოსო ორიგინალური რე.

ვახუშტი ბაგრატიონიშ აკოდგინელი ევროპაშ რუქა, 1752

ვახუშტიშ გჷმორკვიებაშ ართ-ართი თარი საგანი რდჷ გეოგრაფია. მუქ მუჩეს საქორთუოშ ისტორიული ტერიტორიაშ მაართა დეტალური ეჭარილობა დო გეოგრაფიული ატლასეფი. ვახუშტი ბატონიშვილიშ რუკეფს ავტორი შურდგმილი რდჷნ თეშ მაღალ შეფასება მეჩეს ევროპარ კარტოგრაფეფქ. თინეფქ გინოთანგილქ იჸუ ფრანგული დო რუსული ნინეფშა, გიმირინეს XVIII ოშწანურას აკოდგინელი ბრელი ევროპაშ რუკეფშო. 1752 წანას ვახუშტიქ რუსულშე ქორთულშა გინოთანგჷ „კუნტაპოლიტიკური გეოგრაფია“ 27-რუკამ საგებიოშ ატლასწკჷმა ართო, ნამუშათ მიშაღალირი რე თი ბორჯის ჩინებული არძა ქიანა.

ვახუშტი ბატონიშვილიშ ჯოხოქ მიაჩ საქორთუოშ მენცარობეფიშ აკადემიაშ გეოგრაფიაშ ინსტიტუტის, კონკას შონეშ კავკაციონს დო კარსტულ ფოქვის ბერჭილიშ ქჷნდჷრს. დასაფულებური რე მოსკოვიშ დონიშ მონასტერს.

გჷმორინაფილი ლიტერატურა

• ბარამიძე არჩ. მარუაშვილი ლ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 4, გვ. 339, თბ., 1979 წელი.
• ჯავახიშვილი ივ., ძველი ქართული საისტორიო მწერლობა/ თხზულებანი 12 ტომად, VIII, თბილისი, 1945;
• ბარამიძე ა., ძველი საქართველოს ქრონოლოგიის საკითხები XIX საუკუნის ქართულ ისტორიოგრაფიაში, «მაცნე» 1964, №4;
• გაბაშვილი ვ., ვახუშტი ბაგრატიონი, თბ., 1969;
• მარუაშვილი ლ., საქართველოს გეოგრაფიული შესწავლის ფუძემდებელი ვახუშტი ბაგრატიონი, თბ., 1956;
• ჯავახიშვილი ა., ვახუშტი ბაგრატიონი — გამოჩენილი ქართველი გეოგრაფი, «ვახუშტის სახელობის გეოგრაფიის ინსტიტუტის შრომები», 1947, ტ 1.

რესურსეფი ინტერნეტის

• ვახუშტი ბატონიშვილიშ გეშა
• ვახუშტიშ „აღწერა სამეფოსა საქართველოსა“, ნოჭყვედი
• ვახუშტი ბატონიშვილი - დიდი საბჭოთა ენციკლოპედია
• ვახუშტი - მართლმადიდებლური ენციკლოპედია

ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ.