ავღანეთი: გინორთი გინოჯინეფს შქას
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
ვა რე რედაქტირაფაშ რეზიუმე |
||
| ღოზი 1: | ღოზი 1: | ||
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" style="margin-left:1em; background:#f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" style="margin-left:1em; background:#f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;" |
||
|---- |
|---- |
||
! colspan="2" bgcolor="#e3e3e3" | ''' |
! colspan="2" bgcolor="#e3e3e3" | '''ავღანეთიშ ისლამური რესპუბლიკა''' |
||
|---- bgcolor="#e3e3e3" |
|---- bgcolor="#e3e3e3" |
||
| align="center" | [[Image:Flag of Afghanistan.svg|150px|thumb|შილა]] |
| align="center" | [[Image:Flag of Afghanistan.svg|150px|thumb|შილა]] |
||
| ღოზი 39: | ღოზი 39: | ||
| align="center" style="background:#e3e3e3;" colspan="2" style="border-bottom:3px solid gray;" | |
| align="center" style="background:#e3e3e3;" colspan="2" style="border-bottom:3px solid gray;" | |
||
|} |
|} |
||
'''ავღანეთი''' (ედომშამი ჯოხოდვალა — ''' |
'''ავღანეთი''' (ედომშამი ჯოხოდვალა — '''ავღანეთიშ ისლამური რესპუბლიკა''') — [[სახენწჷფო]] [[ხოლო ბჟაეიოლი|ხოლო ბჟაეიოლს]], ვაუღუ ზოღაშა გიშაულარი. [[საგებიო|საგებიოს]] ართართი ღარიბი ქიანა რე. ბოლო 34 წანას გარგვალებურს, 1978 წანაშე, ქიანას [[ავღანეთიში ომენოღალე ლჷმა]] მეჷურს. ქიანა ოთანჯჷ [[ირანი|ირანს]] ბჟადალშე, [[პაკისტანი|პაკისტანს]] — ობჟათეშე დო ბჟაეიოლშე, [[თურქმენეთი|თურქმენეთი]]ს, [[უზბეკეთი|უზბეკეთის]] დო [[ტაჯიკეთი|ტაჯიკეთის]] — ოორუეშე, [[ჩინეთი]]ს — [[ვახანიში კორიდორი|ქიანაშ არძაშ უმოს ბჟაეიოლ ნორთიშე]]. |
||
ავღანეთი მილარე საგებიოშ ბჟაეიოლ დო ბჟადალ ორთუს შქას, დო ვაჭრუაში დო მიგრაციაში ჯვეში ცენტრი რე. |
ავღანეთი მილარე საგებიოშ ბჟაეიოლ დო ბჟადალ ორთუს შქას, დო ვაჭრუაში დო მიგრაციაში ჯვეში ცენტრი რე. |
||
| ღოზი 77: | ღოზი 77: | ||
* [http://president.gov.af/en Office of the President ''თარობაშ ოფიციალური ვებ–ხასჷლა''] |
* [http://president.gov.af/en Office of the President ''თარობაშ ოფიციალური ვებ–ხასჷლა''] |
||
* [http://www.panoramio.com/map/#lt%3D33.939110%26ln%3D67.709953%26z%3D12%26k%3D2%26a%3D1%26tab%3D1 ავღანეთიშ რუქა] |
* [http://www.panoramio.com/map/#lt%3D33.939110%26ln%3D67.709953%26z%3D12%26k%3D2%26a%3D1%26tab%3D1 ავღანეთიშ რუქა] |
||
[[კატეგორი:აზიაშ ქიანეფი]] |
|||
[[af:Afghanistan]] |
|||
[[als:Afghanistan]] |
|||
[[am:አፍጋኒስታን]] |
|||
[[an:Afganistán]] |
|||
[[ang:Afghanistan]] |
|||
[[ar:أفغانستان]] |
|||
[[arc:ܐܦܓܐܢܣܛܐܢ]] |
|||
[[arz:افغانستان]] |
|||
[[as:আফগানিস্তান]] |
|||
[[ast:Afganistán]] |
|||
[[az:Əfqanıstan]] |
|||
[[bar:Afghanistan]] |
|||
[[bat-smg:Afganėstans]] |
|||
[[bcl:Apganistan]] |
|||
[[be:Афганістан]] |
|||
[[be-x-old:Аўганістан]] |
|||
[[bg:Афганистан]] |
|||
[[bn:আফগানিস্তান]] |
|||
[[bo:ཨ་ཧྥུའུ་རྒན་སི་ཐན།]] |
|||
[[bpy:আফগানিস্তান]] |
|||
[[br:Afghanistan]] |
|||
[[bs:Afganistan]] |
|||
[[bug:Afghanistan]] |
|||
[[ca:Afganistan]] |
|||
[[cbk-zam:Afghanistan]] |
|||
[[ce:АфгIанистан]] |
|||
[[ceb:Afghanistan]] |
|||
[[ckb:ئەفغانستان]] |
|||
[[co:Afghanistan]] |
|||
[[crh:Afğanistan]] |
|||
[[cs:Afghánistán]] |
|||
[[csb:Afganistón]] |
|||
[[cv:Афганистан]] |
|||
[[cy:Afghanistan]] |
|||
[[da:Afghanistan]] |
|||
[[de:Afghanistan]] |
|||
[[diq:Efğanıstan]] |
|||
[[dsb:Afghanistan]] |
|||
[[dv:އަފްޣާނިސްތާން]] |
|||
[[dz:ཨཕ་ག་ནིསི་ཏཱན་]] |
|||
[[el:Αφγανιστάν]] |
|||
[[en:Afghanistan]] |
|||
[[eo:Afganujo]] |
|||
[[es:Afganistán]] |
|||
[[et:Afganistan]] |
|||
[[eu:Afganistan]] |
|||
[[ext:Afganistán]] |
|||
[[fa:افغانستان]] |
|||
[[fi:Afganistan]] |
|||
[[fiu-vro:Afganistan]] |
|||
[[fo:Afghanistan]] |
|||
[[fr:Afghanistan]] |
|||
[[frp:Afganistan]] |
|||
[[fur:Afghanistan]] |
|||
[[fy:Afganistan]] |
|||
[[ga:An Afganastáin]] |
|||
[[gag:Afganistan]] |
|||
[[gd:Afganastan]] |
|||
[[gl:Afganistán - افغانستان]] |
|||
[[got:𐌰𐍆𐌲𐌰𐌽𐌹𐍃𐍄𐌰𐌽]] |
|||
[[gu:અફઘાનિસ્તાન]] |
|||
[[gv:Yn Afghanistaan]] |
|||
[[hak:Â-fu-hon]] |
|||
[[haw:‘Apekanikana]] |
|||
[[he:אפגניסטן]] |
|||
[[hi:अफ़्गानिस्तान]] |
|||
[[hif:Afghanistan]] |
|||
[[hr:Afganistan]] |
|||
[[hsb:Afghanistan]] |
|||
[[ht:Afganistan]] |
|||
[[hu:Afganisztán]] |
|||
[[hy:Աֆղանստան]] |
|||
[[ia:Afghanistan]] |
|||
[[id:Afganistan]] |
|||
[[ie:Afghanistan]] |
|||
[[ilo:Apganistán]] |
|||
[[io:Afganistan]] |
|||
[[is:Afganistan]] |
|||
[[it:Afghanistan]] |
|||
[[ja:アフガニスタン]] |
|||
[[jbo:afyganisTAN]] |
|||
[[jv:Afganistan]] |
|||
[[ka:ავღანეთი]] |
|||
[[kaa:Afg'anstan]] |
|||
[[kbd:Афганистэн]] |
|||
[[kk:Ауғанстан]] |
|||
[[kl:Afghanistan]] |
|||
[[km:សាធារណរដ្ឋឥស្លាមអាហ្វហ្កានីស្ថាន]] |
|||
[[kn:ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ]] |
|||
[[ko:아프가니스탄]] |
|||
[[krc:Афганистан]] |
|||
[[ksh:Afghanistan]] |
|||
[[ku:Afxanistan]] |
|||
[[kw:Afghanistan]] |
|||
[[ky:Афганистан]] |
|||
[[la:Afgania]] |
|||
[[lb:Afghanistan]] |
|||
[[li:Afghanistan]] |
|||
[[lij:Afghanistan]] |
|||
[[lmo:Afghanistan]] |
|||
[[ln:Afganistáni]] |
|||
[[lt:Afganistanas]] |
|||
[[lv:Afganistāna]] |
|||
[[mdf:Афганистан]] |
|||
[[mg:Afganistana]] |
|||
[[mhr:Афганистан]] |
|||
[[mi:Āwhekenetāna]] |
|||
[[mk:Авганистан]] |
|||
[[ml:അഫ്ഗാനിസ്താൻ]] |
|||
[[mn:Афганистан]] |
|||
[[mr:अफगाणिस्तान]] |
|||
[[ms:Afghanistan]] |
|||
[[mt:Afganistan]] |
|||
[[my:အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ]] |
|||
[[na:Apeganitan]] |
|||
[[nah:Afganistan]] |
|||
[[nds:Afghanistan]] |
|||
[[nds-nl:Afghanistan]] |
|||
[[ne:अफगानिस्तान]] |
|||
[[new:अफगानिस्तान]] |
|||
[[nl:Afghanistan]] |
|||
[[nn:Afghanistan]] |
|||
[[no:Afghanistan]] |
|||
[[nov:Afganistan]] |
|||
[[oc:Afganistan]] |
|||
[[or:ଆଫଗାନିସ୍ତାନ]] |
|||
[[os:Афгъанистан]] |
|||
[[pa:ਅਫਗਾਨੀਸਤਾਨ]] |
|||
[[pag:Afghanistan]] |
|||
[[pam:Afghanistan]] |
|||
[[pap:Afganistán]] |
|||
[[pdc:Afganischtaan]] |
|||
[[pih:Afganistaan]] |
|||
[[pl:Afganistan]] |
|||
[[pms:Afgànistan]] |
|||
[[pnb:افغانستان]] |
|||
[[ps:افغانستان]] |
|||
[[pt:Afeganistão]] |
|||
[[qu:Afgansuyu]] |
|||
[[rm:Afganistan]] |
|||
[[ro:Afganistan]] |
|||
[[roa-rup:Afganistan]] |
|||
[[roa-tara:Afghanistan]] |
|||
[[ru:Афганистан]] |
|||
[[rue:Афґаністан]] |
|||
[[rw:Afuganisitani]] |
|||
[[sa:अफगानस्थान]] |
|||
[[sah:Афганистаан]] |
|||
[[scn:Afganistàn]] |
|||
[[sco:Afghanistan]] |
|||
[[sd:افغانستان]] |
|||
[[se:Afganistána]] |
|||
[[sh:Afganistan]] |
|||
[[si:ඇෆ්ගනිස්ථානය]] |
|||
[[simple:Afghanistan]] |
|||
[[sk:Afganistan]] |
|||
[[sl:Afganistan]] |
|||
[[so:Afgaanistan]] |
|||
[[sq:Afganistani]] |
|||
[[sr:Авганистан]] |
|||
[[ss:I-Afugani]] |
|||
[[stq:Afghanistan]] |
|||
[[su:Apganistan]] |
|||
[[sv:Afghanistan]] |
|||
[[sw:Afghanistan]] |
|||
[[szl:Afgańistan]] |
|||
[[ta:ஆப்கானித்தான்]] |
|||
[[te:ఆఫ్ఘనిస్తాన్]] |
|||
[[tet:Afeganistaun]] |
|||
[[tg:Афғонистон]] |
|||
[[th:ประเทศอัฟกานิสถาน]] |
|||
[[tk:Owganystan]] |
|||
[[tl:Apganistan]] |
|||
[[tr:Afganistan]] |
|||
[[tt:Әфганстан]] |
|||
[[udm:Афганистан]] |
|||
[[ug:ئافغانىستان]] |
|||
[[uk:Афганістан]] |
|||
[[ur:افغانستان]] |
|||
[[uz:Afgʻoniston]] |
|||
[[vec:Afganistan]] |
|||
[[vi:Afghanistan]] |
|||
[[vo:Lafganistän]] |
|||
[[war:Afganistan]] |
|||
[[wo:Afganistaan]] |
|||
[[wuu:阿富汗]] |
|||
[[xal:Сарта Апганмудин Орн]] |
|||
[[yi:אפגאניסטאן]] |
|||
[[yo:Afghanístàn]] |
|||
[[zea:Afghanistan]] |
|||
[[zh:阿富汗]] |
|||
[[zh-classical:阿富汗]] |
|||
[[zh-min-nan:Afghanistan]] |
|||
[[zh-yue:阿富汗]] |
|||
16:06, 6 ფურთუთა 2012-იშ ვერსია
| ავღანეთიშ ისლამური რესპუბლიკა | |
|---|---|
.svg) |
.svg) |
.svg)
| |
| ნანანოღა | ქაბული |
| უდიდაში ნოღა | ქაბული |
| ოფიციალური ნინეფი | პუშტუ, დარი |
| თარობა | ოპრეზიდენტე, ისლამური რესპუბლიკა |
| პრეზიდენტი | ჰამიდ კარზაი |
| მაართა ვიცე–პრემიერი | მოჰამად ფახიმი |
| მაჟია ვიცე–პრემიერი | კარიმ ჰალილი |
| სახენწჷფო რელიგია | ისლამი, (სუნიტურ ნოჷელაშ) |
| ფართობი | 647 500 კმ²(41-ა) |
| მახორობა | 28,150,000 (37–ა) |
| ვალუტა | ავღანი |
| ქიანაშ კოდი | AFG |
| ოინტერნეტე კოდი | .af |
| ოტელეფონე კოდი | +93 |
ავღანეთი (ედომშამი ჯოხოდვალა — ავღანეთიშ ისლამური რესპუბლიკა) — სახენწჷფო ხოლო ბჟაეიოლს, ვაუღუ ზოღაშა გიშაულარი. საგებიოს ართართი ღარიბი ქიანა რე. ბოლო 34 წანას გარგვალებურს, 1978 წანაშე, ქიანას ავღანეთიში ომენოღალე ლჷმა მეჷურს. ქიანა ოთანჯჷ ირანს ბჟადალშე, პაკისტანს — ობჟათეშე დო ბჟაეიოლშე, თურქმენეთის, უზბეკეთის დო ტაჯიკეთის — ოორუეშე, ჩინეთის — ქიანაშ არძაშ უმოს ბჟაეიოლ ნორთიშე. ავღანეთი მილარე საგებიოშ ბჟაეიოლ დო ბჟადალ ორთუს შქას, დო ვაჭრუაში დო მიგრაციაში ჯვეში ცენტრი რე.
გეოგრაფია
რელიეფი
ავღანეთიშ ტერიტორია მილარე ირანიშ ლაკადაშ ოორუე–ბჟაეიოლ ნორთის. ქიანაშ უმენტაში ნორთი რე გვალამი, დო თე გვალეფს შქას მილარე ჭიე-ჭიე რზენეფი.
ქიანაშ ოორუეს მილარე ბაკტირიაში რზენი, ნამუშ ტერიტორიას გეძჷ ქვიშამ–ტკილამი ტიოზი. ობჟათეშე დო ბჟაეიოლშე ელ–მოლს გვალეფიშ სისტემეფი რე: პარპამიზი, ნამუთ ჟირ ქჷნდჷრშე აკმოდჷრთუ — საფედკოხი (ჩე გვალეფი) დო სიახკოხი (უჩა გვალეფი), დო ხოლო ქჷნდჷრ გინდუკუშიშე.
ქიანაშ არძაშ უმოს უმაღალაში კონკა რე — გვალა ნოშაკი, 7492 მ. სიმაღალათ (პაკისტანიშ თანჯაწკჷუმა).
კლიმატი
ავღანეთიში კლიმატი სუბტროპიკულ კონტინენტალური რე, ჸინჩი ზოთონჯეფით დო სქირე, ჩხე ზარხულეფით.
გეოლოგიური ენწყუ
ავღანეთიშ ტერიტორია იდვალუაფუ ალპურ–ჰიმალაიურ ღვარკალა ორტყაფუშ გალე, ბაკტირიაშ რზენიშ მოხ, ნამუთ თურანიშ პლატფორმაშ ობჟათე აკანს ორხველჷ.
წყარმალუეფი დო წყაროჩუაშეფი
ქიანაშ არძა წყარმალუ, წყარმალუ ქაბულიშ მოხ, ნამუთ დინმაკათუ წყარმალუ ინდის, ვარე მახურჩინე (ვადინმაკათუნა ნამუთინ წყარმალუს). თინეფშე არძაშე უმოს დიდ წყარმალუ რე — ამუდარია, ნამუთ ავღანეთიშ ოორუე თანჯას მეხჷრჩინჷნს, წყარმალუეფი გერირუდი დო გილმენდი დინმაკათუნა წყარმალუეფ ფერახ–რუდის, ხაშ–რუდის დო ხარუთ–რუდის, ნამუეფით ართო დინმიხვარჩალჷნა ბეჩოლა სისტანს დო დჷთმარსხუანა ჯიმუამ ტობეფიშ ბუნას, ჰამუნს. ქიანაშ წყარმალუეფი ირდუნა ჭვემაშ წყარეფით დო უგურყელეფიშ ნდღულაფათ. ქიანაშ რზენეფს წყარმალუეფი აფუნს წყარალას იქჷნა, ზარხულს – ეშმასქირუნა. ავღანეთიშ გვალაშ წყარმალუეფს დიდი ჰიდროენეგოშელებუა უღუნა. ქიანაშ უმენტაშ რაიონეფიშ ართართი წყაროხაზირე რე დიხაშთუდონი წყარეფი.
ორთაშური რესურსეფი
ავღანეთიშ დიხა დიდარი რე ორთაშური რესურსეფით. თაქ მიპალუაფუ ქუანოშქერიშ დო ძვირფას მეტალეფიშ მადანი, ბერილიუმიში მადენი, წურწუფა, ჯიმუ, მარმარილო, ლაპის–ლაზური, ბარიტი დო შხვ. თაქ ხოლო რე ნავთობიშ, ორთაშური გაზიში დო გიფსიში საბადო. მეგორაფილი რე ლინჯიშ, რკინაშ, მარგანეციშ მადანეფი.
ლინჯიშ მადანი აინაკი, ნამუთ ქაბულწკჷმა ხოლოს რე, ევრაზიას არძაშ უმოს დიდ მადანო იკოროცხუ. ქაბულშე ვართფერ შორს რე ხიჯიგეკიშ რკინაშ მადანი, ნამუთ ობჟათეაზიურ რეგიონიშ არძაშ უმოს დიდ რკინაშ მადანო იკოროცხუ.