ერნესტ ჰემინგუეი: გინორთი გინოჯინეფს შქას

ვიკიპედიაშე
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ჭ.რ. r2.7.2) (ბოტის წაშლა: diq:Ernest Hemingway
ჭ.რ. r2.7.2) (ბოტის დამატება: kk:Эрнест Миллер Хемингуэй
ღოზი 180: ღოზი 180:
[[jv:Ernest Hemingway]]
[[jv:Ernest Hemingway]]
[[ka:ერნესტ ჰემინგუეი]]
[[ka:ერნესტ ჰემინგუეი]]
[[kk:Эрнест Миллер Хемингуэй]]
[[ko:어니스트 헤밍웨이]]
[[ko:어니스트 헤밍웨이]]
[[ku:Ernest Hemingway]]
[[ku:Ernest Hemingway]]

20:50, 12 ფურთუთა 2013-იშ ვერსია

ერნესტ ჰემინგუეი

ერნესტ ჰემინგუეი, 1923

დაბადებაშ თარიღი: 21 კვირკვე, 1899
დაბადებაშ აბანი: ოუქ პარკი,
ილინოისი, ააშ
ღურაშ თარიღი: 2 კვირკვე, 1961
ღურაშ აბანი: ქეთჩამი, აიდაჰო,
ააშ
ერუანობა: ამერიკალი
საქვარუა: ჭარუ
პერიოდი 1917-1961
Magnum Opus: "რჩინუ დო ზუღა"
ჟანრი თხობელუეფი,
რომანეფი
ჰემინგუეიშ ჸუდე კი ვესტის, ფლორიდა, სოდეთ პაულინწკჷმა ართო ოხრანდჷნ. თაქ ჭარჷ თიქ ნაწარმონები "ღვენა დო ვარ უღვენობა".

ერნესტ მილერ ჰემინგუეი (ინგლ. Ernest Miller Hemingway; დ. 21 კვირკვე, 1899 - ღ. 2 კვირკვე, 1961), ამერიკალი ჭარუ, რომანისტი დო ჟურნალისტი. თიში გჷშაგორილი ჭარუაშ სტილი იხასიათებუ კონწარი მინიმალიზმით დო თიქ დიდი გოლინა იღვენუ მაეჩა ოშწანურაშ ლიტერატურაშ გოვითარაფაშა. ჰემინგუეიშ პროტაგონისტეფი, მუჭოთ წესინ, სტოიციზმით გჷშმეგორუნა, დო მერჩქინელიე, ნამდა თინეფი დუდო ავტორიშ დორხველი ხასიათიშ გჷმნახანტა ოკო რდასჷნ - თიში გერგეზეფი რე ქომოლკათა, ნამუეფქჷთ "გენჭირას ოსქვებურო ოკო გურზანი". თიშ ნახანდეფიშ უმენტაშობა თეჟამო ამერიკული ლიტერატურაშ კლასიკათ მირჩქინუაფუ.

1916 წანას თიქ სასკოლე ჟურნალც ბეშტუ ობაღანე თხობელუა "მანიტუშ სასამართო", სოდეთ ეჭარილი რდჷ ოორუეშ ეგზოტიკა დო ინდიარეფიშ ფოლკლორი. გეჸვენჯი ნომერც თიქ ბეშტუ თხობელუა "ირფელი კანიშ ფერსიე", სოდეთ თიქ ეჭარუ ლიკვით რკინებაშ უწუნდურ განეფი. 1916 წანაშ ზარხულც სკოლაშ თებაშ უკული თიქ გჷნოჭყვადჷ, მასქერეფშე ზოხორინელო ოორუე მიჩიგანშა ულა ოშარალუშა, მუში მაჸალეეფწკჷმა ართო.

ჰემინგუეი ნორთი რდჷ 1920-ამ წანეფიშ პარიზიშ ურცხოარ ჭარუეფიშ პლეადაშ "დინაფილი მოითჷრი", ტერმინი, ნამუთ მაართანო გჷმირინუ დო პოპულარულო გჷნაშკვჷ გერტრუდ შტაინქ. თის მონკა სოციალურ რინა უღუდჷ, ოთხშა იჩილჷ, ოდო რინაშ განწხანც მიარე ოჸოროფული მაჸალუა უღუდუ.

ჰემინგუეის ეჭოფილი აფუ პულიცერიშ პრემია (1953) დო ნობელიშ პრემია ლიტერატურას (1954) ნახინდიშე "რჩინუ დო ზუღა". 1961 წანას, 61 წანაშ ხანც თიქ შურდგჷმა დუდიშჸვილუათ გასურჷ.

ბიოგრაფია

ორდოიანი წანეფი

ჰემინგუეიშ ფანიაშ ფოტო, 1905 წ. კვარჩხანშე: მარსელინა, სანი, კლარენსი, გრეისი, ურსულა დო ერნესტი

ერნესტ მილერ ჰემინგუეიქ დებადჷ 1899 წანაშ 21 კვირკვეს, ჩიკაგოშ ართ–ართი გალენ საგანოს ოკ–პარკის, ილინოისიშ შტატის[1] მუამუში - კლარენს ედმონდს ჰემინგუეი - რდჷ ფსიქიატრი, ოდო დიამუში - გრეის ჰოლ–ჰემინგუეი - მუსიკოსი. ჟირხოლო ორდეს ჯგირაშო განათებულეფი დო დასაბაღას პატიოჩამალი პიჯეფი ოკ–პარკიშ კონსერვატიულ ჯარალუას.[2] მუჟამცჷთ კლარენსიქ დო გრეისიქ ფანიათ აკიშქვესჷნ 1896 წანას, გჷნილეს ოხორინალო გრეისიშ მუმაშ, ერნესტ ჰოლიშ ჸუდეშა,[3] მიდგაშ პატიოჩამალოთ გიოდვეს მუნეფიშ მაართა სქუას ჯოხო.[მერჩქინუა 1] ჰემინგუეი რაგადანდჷ, ნამდა ვა მოწონდჷ მუში ჯოხო თიშენ, ნამდა თინა არსხუაფუდჷ ოსკარ უაილდიშ ჩვირჩვალი, ბორო პერსონაჟის დოდგუმილშე "რდჷ ერნესტიშ შანულობა".[4] ფანიაშ შქვითთოლამი ჸუდეშა, პატიოჩამუ სამეძობლოს, მიშმეშჷ გრეისიშ მუსიკალური სტუდია დო კლარენსიშ მედიცინური ოფისი.[5]

ჰემინგუეი გილეშჷ ოკ–პარკ დო რივერ–ფორესტიშ სკოლაშა 1913 წანაშე 1917 წანაშახ, სოდეთ ქარინჯენდჷ შხვადოშხვა სპორტის: ბოქსი, თხიამეფი, კუჩხბურთი, წყარბურთი. უღუდჷ ჯგირი შანეფი ინგლისურც.[6] ერნესტი დო მუში და, მარსელინა, ჟირი წანაშ განწხანც მითმიოგანდეს სკოლაშ ორკესტრის [7] უკულაში ხანერ რდჷ თეშ გურაფულენდჷ ჟურნალისტიკას, ოგურუანდჷ ფენი ბიგსი. კლასიშ საუჯგუშო ჭარუეფც მეშქაშალა უღუდეს გეგმუბჟინუაფუდესკონ დორხველი ნახანდი სკოლაშ გაზეთის The Trapeze. ერნესტის დო მარსელინას აფუდეს გჷმობჟინაფილი მუნეფიშ სტატიეფი თე გაზეთის; ჰემინგუეიშ მაართა სტატია, გჷმობჟინაფილი 1916 წანაშ ღურთუთას, ოწაწჷდჷ ჩიკაგოშ სიმფონიური ორკესტრიშ აბანობურ შერსულებას.[8] თიქ გაგჷნძორჷ თიაშ მიშაღალა თე საქვარშა დო ქჷდიჭყჷ მუჭოთ Trapeze–ს, თაშნეშე Tabula–შ (სკოლაშ გაზეთიშ დო ირწანური წინგი) რედაქტირაფა. მარკ ტვენიშ, სტივენ კრეინიშ, თეოდორ დრაიზერიშ დო სინკლერ ლიუისიშ მანგურო, ჰემინგუეით გოხოლუდეს ჟურნალისტი სოიშახ მეუდირთუდჷ ნოველფიშ ჭარუასჷნ. სკოლაშ თებაშ უკული, თიქ დიჭყჷ რეპორტიორო მუშობა The Kansas City Star–ს[9] თიშ უმკუჯინუო, ნამდა თინა ხვალე ამშვი თუთას მუშენდჷ თე გაზეთისჷნ, თინა უკულნეშისჷთ ირინუანდჷ Star–იშ ჭარუაშ სტანდარტის: "გჷმირინე კუნტა ზიტყვასქვილეფი. მაართა პარაგრაფი ოკო ორდას კუნტა. გჷმირინე ენერგიული ინგლისური. რდა პოზიტიური, დო ვართ ნეგატიური."[10]

მაართა საგებიო ლჷმა

ჰემინგუეი, ნოღა მილანი, 1918

ოგურაფუშ თებაშ უკული ჰემინგუეი ართ ხანც აბანობურ გაზეთის წოროხანდენდჷ, ოდო უკული ევროპაშა მიდეშარჷ. თექ თიწკჷმა მაართა საგებიო ლჷმა რდჷ გორჩქინელი დო ახალნორდი ჭარუქ გეგნოჭყვადჷ ჩხუპეფც ქოხოლაფუდუკონ. დუდშენოშე უვარეს ლჷმაშა ჯღონუა, რახან ლიკვით რკინებაშ გოკვათილც თოლი სერიოზულო დაღამაკებუდჷ. ბოლოს იშენით ქჷმიხუჯუ ნებაშ ეჭოფუა დო 1918 წანაშ აფუნც ჭითა ჯვრიშ ავტოკოლონას ქენირცხჷ, ნამუთ იტალიაშა მიშარუაფუდჷ. მალასჷნე ქაშქვეს იტალია -ავსტრიაშ ფრონტიშა, დო ჟირი თუთა ხოლო ვარდჷ მუკულირინ თეშ, დაჩხირიშ ღოზის ქჷმოხვადჷ დო ტომბას დიჭკირჷ. ყუმბარაშ აკნაცჷმეფც გვალო დოუცხირუდჷ, ჟიროშშე უმოსი ნაჭკირა უღუდჷ. დიდი ტრავმაშ უმკუჯინუო, იშენით ქჷმიხუჯუ ნჭყოლირი იტალიარი ჯარიშკოჩი უშქურანჯი არდგილშა გეგნუჸუნაფუდუკონ. თიწკჷმაშენო მილანშა გეგნიჸუნეს დო ჟიდოჟი მუსხირენი ოპერაცია ქუღოლის. თენა ირფელი დახე აიწორო რე ეჭარილი რომანც "ჯგირო ორდა, ანჯარი!". ჰემინგუეის ცხენენდურ ქომოლობაშენ ჟირშა მეჩეს იტალიური ორდენეფი.

ჰოსპიტალს ოსქილიდაფარო რინელს ამერიკალ მედდაქ ქეჸოროფჷ. ვითი წანაშ უკული თე ოჸოროფულ ამბექ, თაშნეშე ცხენენდურ გომორსაფილობაქ გიადჷ ოსხირო თიშ ჩინებულ რომანც ”ჯგირო ორდა, ანჯარი!”

ოჭარუე წჷმოძინა

ოუკ-პარკის ლჷმაშ გერგეზო დორთელქ თი დუნასქვიშა ქჷმერთჷ, ნამდა თიშ ოდაბადურ აკანც რინა ობაღინაფალო ფირტვალი რდჷ დო ჩიკაგოური ჟურნალიშ რედაქციას მინწყუ მამუშებელო. წორას თექ გეჩინებაფუ ჭარუ შერვუდ ანდერსონი, ნამუქჷთ დარწუმჷ, ამერიკული ბჟადალუშ ”უშურობას” დათხიებუდუკო დო ევროპაშა მიდაშერედუკონ. 1921 წანას, ჰედლი რიჩარდსონიშ ჩილო მოჸონაფაშ უკული, ჰემინგუეიქ ევროპაშა მიდეშარჷ.

მუსხირენი თხობელუაშ გჷმობჟინაფაშ უკული ჯარალუაქ ჰემინგუეიშ თოჸუჯი ქჷმკიჭოფჷ. თიში ორიგინალური ჭარუაშ მანერაქ დო თხობელუაშ სტილქ მაკითხირალშა შოკური ეფექტი მახვამილუ. თეს ქჷგიაძინჷ ჰემინგუეიშ, მუჭოთ ინტერესუანი პიჯიშ მეხჷ გჷმორჩქინელი თოჸუჯიქ. თით უმოსო, ნამდა მუ ხოლო აქტიურო ოცადუდჷ, ”ქომოლი გერგეზიშ” სახე დუკვირდებუდუკონი. ჯარალუაშ თოჸუჯიშ ცენტრის მოხვამილაფირქ ბრელი ისოფუ, ნამდა დიო აკუქიმინუდუკო, ოდო უკული არძოშ თოლც გუნძალიერებუდუკო შთაბეჭდილება მუში დუდიშენ, მუჭოთ ჯარიშკოჩიშ დო ცხენენდურ კორესპონდენტშე, ქომოლი ადამიერშე, მით ირო მინჭუაფუ დუს გინაუალარეფშა, ლიკვით რკინებაშ, ჯინუაშ, ჩხომუაშ დო ხოჯეფიშ ბურსაფიშ მოჸოროფულ ადამიერშენ.

1930-ამ წანეფც, მუჭოთ თიში ბიოგრაფები რაგადანან, ”მურიცხიერ ლახალაქ” ქჷმკიჭოფჷ დო ჭარუაშე უმოსო მუში დუდიშ გჷმორჩქინათ რდჷ დაკებული.

დორხველი რინა

ჰემინგუეიშ დო ჰედლიშ ქორწილი, 1921

ჰემინგუეი ოთხშა რდჷ ნაჩილი დო თე ქორწინებაშე სუმი ბოშიქ დასქიდჷ. მაართა მუსხირენი წანა, ნამუთ მაართა ჩილი ჰედლი რიჩარდსონწკჷმა მუკორთუნ, დახე იდეალური რდჷ. თინეფიშ ქორწინებაქ აკოცუ, მუჟამც თიქ სქვამი პოლინ პფეიფერი გეჩინებაფუნ. ჰედლიწკჷმა დათხიას ჰემინგუეი რინაშ ლიაშახ მუში რინაშ ”უდიდაშ ცოდას” უძახუდჷ.

პოლინწკჷმა ვითოჟირი წანას ოხორანდჷ, უკული რდჷ მარტა, მით ესპანეთის გეჩინებაფუნ. მალას დეხოლეს, მარა მალასჷნე დეთხიის ართიანც.

ჰემინგუეიშ მაანთხა ჩილი, მერი უელში, ითამ მუში დოკვათუათ რდჷ გორჩქინელი. მათვინე, სქვამი, ჰემინგუეიშე ჩხორო წანათ უკულაში, ქომონც მოჭიჭაფათ ორყუდჷ დო გართუუდჷ. ჰემინგუეი თის ”ჯიბეშ რუბენსიშ ნახანტის” უძახჷდჷ. ჰემინგუეიშ თელარაშ ლიაშახ თინეფი ართო ოხორანდეს თიშ ჭყოლოფათ, ნამდა მერი მუში ქომონჯიშ ბრელი ერთიშე წკურუნდჷ თოლეფც.

ჭარუაშ სტილი

ჰემინგუეი ხანდაშ ბორჯის, 1939

მაართა მუშობურობა ჰემინგუეიშ სტილიშ, თენა რე გჷმმასახალ მეშქაშალეფიშ უდიდაშ კუბაკალათ ხვარება. თინა ოცადჷ განჩით გაჩინებაფუას მაკითხირალც თენა დო ვარ თი სიტუაცია, უოშქარეთ ქაძირას თის გერგეზი. ვამითხობელანა მუში გერგეზეფიშ დუს გინნახვამილეფსჷნ, ვარინ მოძირანა, დო ირინერი სხუნუაშე დო ვარ ავტორიშულ რემარკეფშე დუც ეთმიჩილითუანც. თინა მაკითხირალიშ აქტიურ მიშაკათინს გურხონარენც, მიქჷთ მუში თოლიშ წჷმორინაფათ ოკო აკინწყუას თინა, მუთ ავტორქ გარძახ გიშეტუნი - გერგეზიშ დო ვარ მონახვამილაშ დოხასიათაფა, თიში ბიოგრაფია დო ვარ მუმალი. მა ბძირი მარლინეფიშ დიარაშ გრანდიოზული ოძირაფუობა, აიწორო გებჩინებაფე მეჩხომეეფიშ რინაშ ირი დეტალი, მუთ მუ რაგადი ოკო ძალამი ინტერესუანი რე, მარა "რჩინუ დო ზუღას" ენეფი გვალო გეგშიბტე, რახან თეშით იგინაფუაფუ თენა, მუჟამც თხობელუას კითხულენთჷნ. მუჟამც გიჩქუ დო თეშ გიშეტალენქჷნ, მუთუნი ვადინუ, მაკითხირალი იშენით გინაფულენც თი გჷშატებულც დო მუში თოლც აწორინაფათ ეკინწყუნც თის მუ თვითან, ოდო მუჟამც ურჩქენდობაშ გეშა გეგშიტალენც მუდგაინც ჭარუნ, მუჟამც თიშენ გჷშეტენც, ნამდა ვაუჩქუნ, თენათ ხეთეშე ოგინაფალო გჷნირთუ დო არძოშე დიდი უბედურობა ხოლო თენა რე[11].ე. ჰემინგუეი

ჰემინგუეი აისბერგის ალმუზიმუანც ლიტერატურას: ხვალე ნარუონ ნორთი რჩქჷ აისბერგიშ წყარც ჟილე, დოსქილადირი წყარს რე, ენოფორილი; ლიტერატურასჷთ თაშ ოკო, ნარუონ ნორთიქ ოკო იჭარას თიში, მუთ ჭარუს უჩქჷნ დო მუთ ნაწარმონებუს მიაზჷრებაფუაფუნ. ჰემინგუეი ოცადჷ, ნამთინი ოხვილური ვა რენ ფერი ფრაზა ვე ხვარასჷნ, მარა, მანგიორი, აკოგორას თიშნერი ზიტყვა, მუთ კონდაკი სითინუეთ დო სიმართეთ გჷმოხანტუნც დო აკმოქიმინუნც ოხვილურ გენწყუაფას. ეჩიდოვითოჩხოროშა ბჭარი რომანიშ "ჯგირო ორდა, ანჯარი!" დათებუვა, თქუ ჰემინგუეიქ, დო მუჟამც კითხეს, იშენი ვა გეგეძნელუაონ, თიქ უგამუ: ოსქვებურ ზიტყვას ბგორუნდია.

ხანტილური პროზა თენა რე არქიტექტურა დო ვართ დეკორატორიშ ხელუანობა... მუჟამცჷთ რომანიშ ავტორი მუში ხელუანურო გჷშაძერწილ გერგეზეფც პიჯის დორხველი გაღაშ ნაჭყილიტა აზჷრეფც მილმაკასანცჷნ, - მუთ ბრელაშო უმოსი მომგებიანიე, ვინდარო კჷნე თე აზჷრეფიშ ზოხო ნანაკვერათ ბეშტუა, - თენა უკვე ლიტარატურა ვა რე".ე. ჰემინგუეი

ნახანდეფი

  • "In Our Time" - ჩქინი ბორჯის(1925);
  • "The Sun Also Rises - Fiesta" - გელუურს ბჟა-ფიესტა (1926);
  • "Farewell, To Arms!" - ჯგირო ორდა, ანჯარი! (1929);
  • "Men Without Women" - ქომოლკათა უოსურეთ (1927);
  • "Green Mountains of Africa" - აფრიკაშ წვანე ქჷნდჷრეფი (1935);
  • "The Snow of Kilimanjaro" - კილიმანჯაროშ თირამი გვალა (1936);
  • "To Have and Have Not" - ღვენა დო ვარი უღვენობა (1937);
  • "The Fifth Column" - მახუთა კოლონა (1938);
  • "For Whom The Bell Tolls" - მიდგაშოთ რეკჷნც ზარი (1940);
  • "The Old Man and the Sea" - რჩინუ დო ზუღა (1952);
  • "A Moveable Feast" - უჩურცხებუ დღახუ (1960).

ბიბლიოგრაფია ქორთულ ნინაშა

  • ჰემინგუეი, ერნესტ "ჯგირო ორდა ანჯარი!. ბჟა ხოლო გელუურს (ფიესტა)", ნათანგა. ინგლ. ვახტანგ ჭელიძეშ, ქართი, "სხუნუეფიშ საქორთუო, 1960 წ.
  • ჰემინგუეი, ერნესტ "ჰარი მორგანი. ღვენა დო ვარი უღვენობა", თხობელუეფი. მათანგალი ვ. ჭელიძე - ქართი ,ლიტერატურა დო ხელუანობა, 1964 წ.
  • ჰემინგუეი, ერნესტ, აკნაძინეფი 4 ტომო, ლიტერატურა დო ხელუანობა, 1965 წ.
  • ენტონი ბერჯესი - "ერნესტ ჰემინგუეი დო თიში ქიანა". ინგლ. თანგჷ ირაკლი კენჭოშვილქ, "მერანი", ქართი, 1987 წ.
  • ჰემინგუეი, ერნესტ "ჯგირო ორდა, ანჯარი!" თხობელუეფი, ინგლ. თანგჷ ვახტანგ ჭელიძექ - ქართი, 1992 წ.
  • ჰემინგუეი, ერნესტ "უჩურცხებუ დღახუ", ინგლ. თანგჷ ვახტანგ ჭელიძექ - ქართი. საქორთუო, 1996 წ.
  • ჰემინგუეი, ერნესტ "ბადიდი დო ზუღა", ინგლ. თანგჷ ნანა ღამბაშიძექ- ქართი, უნ-ტის გამ-ბა, 2000 წ.
  • ჰემინგუეი, ერნესტ "კილიმანჯაროშ თირამი გვალა ; რჩინუ და ზუღა ; ჯგირო ორდა, ანჯარი!" ინგლ. თანგეს ვახტანგ ჭელიძექ, ანა რატიანქ, ქართი, ნაკადული, 2005 წ.
  • ბორის გრიბანოვი - "ერნესტ ჰემინგუეი", გჷმორჩქინელ ადამიერეფიშ რინა.
  • ჰემინგუეი, ერნესტ "კილიმანჯაროშ თირამი გვალა"; თხობელუეფი, სერია: საგებიოშ გჷშნაგორა თხობელუეფი; ქართი, პალიტრა L, 2011

ლიტერატურა

  • ერნესტ ჰემინგუეი – კილიმანჯაროშ თირამი გვალა; "პალიტრა L", ქართი, 2011
  • ჟურნალი რეიტინგი; 2011 წ.
  • ერნესტ ჰემინგუეი - ტომი IV, "ლიტერატურა დო ხელუანობა", ქართი, 1965, 342-343 ხს.

სქოლიო

რესურსები იტნერნეტში



ციტირაფაშ ჩილათა ჯგუფი „მერჩქინუა“ არსებული ტეგებისათვის <ref> ვერ მოიძებნა შესაბამისი ტეგი <references group="მერჩქინუა"/>, ან გამოტოვებულია დამხურავი ტეგი </ref>