მოსოფელიშ მონძალა: გინორთი გინოჯინეფს შქას
დინორექ დილასჷ დინორექ ქეგიაძონუ
ჭ.რ. ბოტის დამატება: pa:ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਟਿਕਾਣਾ |
ჭ.რ. Bot: Migrating 100 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q9259 (translate me) |
||
| ღოზი 103: | ღოზი 103: | ||
[[კატეგორია:იუნესკო| ]] |
[[კატეგორია:იუნესკო| ]] |
||
[[af:Wêrelderfenisgebied]] |
|||
[[als:UNESCO-Weltkulturerbe]] |
|||
[[ar:مواقع التراث العالمي]] |
|||
[[ast:Patrimoniu de la Humanidá]] |
|||
[[az:Ümumdünya irsi]] |
|||
[[bar:UNESCO-Wödeabe]] |
|||
[[be:Сусветная спадчына]] |
|||
[[be-x-old:Сусьветная спадчына ЮНЭСКО]] |
|||
[[bg:Списък на световното културно и природно наследство на ЮНЕСКО]] |
|||
[[bn:বিশ্ব ঐতিহ্যবাহী স্থান]] |
|||
[[br:Glad bedel]] |
|||
[[bs:Svjetska baština]] |
|||
[[ca:Patrimoni de la Humanitat]] |
|||
[[ckb:میراتی جیھانیی یوونێسکۆ]] |
|||
[[cs:Světové dědictví]] |
|||
[[cv:Пĕтĕм тĕнче кăнарлăхĕ]] |
|||
[[cy:Safle Treftadaeth y Byd]] |
|||
[[da:UNESCOs Verdensarvsliste]] |
|||
[[de:UNESCO-Welterbe]] |
|||
[[el:Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς]] |
|||
[[en:World Heritage Site]] |
|||
[[eo:Monda heredaĵo de Unesko]] |
|||
[[es:Patrimonio de la Humanidad]] |
|||
[[et:UNESCO maailmapärandi nimistu]] |
|||
[[eu:Gizateriaren ondare]] |
|||
[[ext:Patrimoñu la Umaniá]] |
|||
[[fa:میراث جهانی یونسکو]] |
|||
[[fi:Maailmanperintöluettelo]] |
|||
[[fo:World Heritage Sites]] |
|||
[[fr:Patrimoine mondial]] |
|||
[[ga:Suíomh Oidhreachta Domhanda]] |
|||
[[gd:Làrach Dhualchas na Cruinne]] |
|||
[[gl:Patrimonio da Humanidade]] |
|||
[[gn:Tembiejakue Yvypóra rekogui]] |
|||
[[he:אתר מורשת עולמית]] |
|||
[[hi:विश्व धरोहर]] |
|||
[[hr:Svjetska baština]] |
|||
[[hu:Világörökség]] |
|||
[[hy:Համաշխարհային ժառանգություն]] |
|||
[[id:Situs Warisan Dunia UNESCO]] |
|||
[[is:Heimsminjaskrá UNESCO]] |
|||
[[it:Patrimonio dell'umanità]] |
|||
[[ja:世界遺産]] |
|||
[[jv:Situs warisan donya]] |
|||
[[ka:მსოფლიო მემკვიდრეობა]] |
|||
[[kk:Әлемдік мұра]] |
|||
[[kn:ವಿಶ್ವ ಪರಂಪರೆಯ ತಾಣ]] |
|||
[[ko:세계유산]] |
|||
[[ku:Kelepora Cîhanê]] |
|||
[[la:UNESCO Mundi Hereditas]] |
|||
[[lad:Erensia de la Umanitad]] |
|||
[[lb:Weltierfschaft]] |
|||
[[lt:Pasaulio paveldo sąrašas]] |
|||
[[lv:UNESCO Pasaules mantojuma objekts]] |
|||
[[mk:Светско наследство на УНЕСКО]] |
|||
[[ml:ലോകപൈതൃകസ്ഥാനം]] |
|||
[[mn:Дэлхийн өв]] |
|||
[[mr:जागतिक वारसा स्थान]] |
|||
[[ms:Tapak Warisan Dunia]] |
|||
[[nap:Patrimmonio 'e ll'umanità]] |
|||
[[nds:List vun dat Weltarv]] |
|||
[[nds-nl:Wealdarfgoodlieste]] |
|||
[[ne:युनेस्को विश्व सम्पदा क्षेत्र]] |
|||
[[nl:Werelderfgoedlijst]] |
|||
[[nn:Verdsarv]] |
|||
[[no:Verdensarven]] |
|||
[[oc:Patrimòni Mondial de l'Umanitat]] |
|||
[[pa:ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਟਿਕਾਣਾ]] |
|||
[[pl:Lista światowego dziedzictwa UNESCO]] |
|||
[[pt:Património Mundial]] |
|||
[[qu:Tukuy runakunap qhapaq kaynin]] |
|||
[[ro:Locuri din Patrimoniul Mondial UNESCO]] |
|||
[[ru:Всемирное наследие]] |
|||
[[sa:विश्वपरम्परास्थानानि]] |
|||
[[sah:Аан дойду Утума]] |
|||
[[sc:Patrimonios de s'Umanidade]] |
|||
[[scn:Patrimoniu di l'Umanitati]] |
|||
[[sh:Svetska baština]] |
|||
[[simple:World Heritage Site]] |
|||
[[sk:Svetové dedičstvo UNESCO]] |
|||
[[sl:Unescova svetovna dediščina]] |
|||
[[sr:Светска баштина]] |
|||
[[stq:UNESCO-Waareldäärwe]] |
|||
[[sv:Världsarv]] |
|||
[[sw:Urithi wa Dunia]] |
|||
[[ta:உலகப் பாரம்பரியக் களம்]] |
|||
[[te:ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశం]] |
|||
[[th:มรดกโลก]] |
|||
[[tl:Pandaigdigang Pamanang Pook]] |
|||
[[tr:Dünya Mirasları]] |
|||
[[uk:Світова спадщина ЮНЕСКО]] |
|||
[[ur:یونیسکو عالمی ثقافتی ورثہ]] |
|||
[[vec:Patrimonio de l'umanità]] |
|||
[[vi:Di sản thế giới]] |
|||
[[vls:UNESCO weirelderfgoed]] |
|||
[[war:Kamumutangan hin Pamana ha Kalibotan]] |
|||
[[yi:וועלט ירושה ארט]] |
|||
[[yo:Ibi Ọ̀ṣọ́ Àgbáyé]] |
|||
[[zh:世界遗产]] |
|||
[[zh-min-nan:UNESCO Sè-kài Ûi-sán]] |
|||
16:59, 11 მელახი 2013-იშ ვერსია
საგებიო მონძეობა (ინგლ. World Heritage, ფრანგ. Patrimoine Mondial, ესპ. Patrimonio Mundial) — ორთაშობური ვარა ადამიერიშ გოჭყაფილი ობიექტეფი, ნამუეფიშ გჷშაკერძაფილი ისტორიული ვარა ეკოლოგიური ფასეულობაშ გურიშენ, პრიორიტეტული კანდრახეფო თინეფიშ ჩუალა დო პოპულარიზაცია იკოროცხუ.
კრიტერიუმეფი
საგებიო მონძეობაშ ერკებულს ხვადუნა ხვალე თი ქილინჯეფი, ნამუეფსუთ კომისიაშ აზჷრით უნივერსალური შანულობა უღუნა ისტორიაშ, ხელობუაში დო მენცარეფიშ თოლარზით. გიშაგორუაშ გინოჭყვადუაწკუმა გოთოლწონაფილი იჸუაფუ ქილინჯიშ ორიგინალურობა, აუთენტურობა (ისტორიული თახმობუა) დო თიში ართიანალა. თეშ გალე ქილინჯი ოკო ობაღინუანდას იუნესკოშ ართ ვარა მუსხირენ კრიტერიუმს ვითიშე. 2005 წანაშ დოჭყაფუშახ კულტურული დო ორთაშ ქილინჯეფიშო კრიტერიუმეფი ზოხო–ზოხო რდჷ, 2005 წანაშ უკული არძა ქილინჯიშო ოართე კრიტერიუმეფქ აკომუშაფილქ იჸუ . თეშ გურშენიე, ნამუდა გიშაგორილი ქილინჯეფიშ უმენტაშობა ობაღინუანს ხვალე ვარა მაართა 6 კრიტერიუმს (i –vi) ვარა ხვალე ეკონია ოთხის (vii–x). მარა, 26 ქილინჯი რე თიცალი (აკოწყორილი ტიპიშ), ნამუთ ობაღინუანს კრიტერიუმეფს ჟირხოლო ნორთიშე.
კულტურული კრიტერიუმეფი
- i - ობიექტი წჷმმარინუანს კოჩიშ ქიმერონული გენიაშ შედევრის.
- ii -
- iii - ქილინჯი წჷმმარინუანს არსებული ვარა გინოლაფირი კულტურაშ ორიგინალური ვარა მინიმუმი გიშაკერძაფილი ართმურთის.
- iv - ქილინჯი წჷმმარინუანს ნოდგჷმეფიშ გარკვეული ტიპიშ, არქიტექტურული ვარა ტექნოლოგიური ანსამბლიშ ვარა ლანდშაფტიშ უგნმაჟირაფუ, არძაშე უჯგუში ართმურთის, ნამუთ კოჩიშობაშ ისტორიაშ ართი ვარა მუსხირენი შანულამი ისტორიული მოლინას არცხუაფჷ
- v - ქილინჯი წჷმმარინუანს ადამიერიშ დოოხორინიშ გარკვეული ტიპიშ, დიხაშ ვარა ზუღაშ გიმორინაფაშ გჷშაკერძაფილი, არძაშე უჯგუში ართმურთის, ნამუთ ართი ვარა მუსხირენი ჩინებული კულტურეფიშო ტიპურიე. ვარა კოჩიში დო გარემოშ ურთიართქმედალას, გჷშაკერძაფილო თი შემთხვევას მუჟამცჷთ უგუჩერებუ თირაფეფიშ გურიშენ ქილინჯის დინაფა ომუქრუ.
- vi - ქილინჯი უოშკარეთ რე მერცხილი მოლინეფწკუმა ვარა ტრადიციული რინაშ წესიწკუმა, იდეეფწკუმა ვარა რელიგიური რწუმეფწკუმა, ხელობუა დო ლიტერატურული ნაწარმონებეფწკუმა, ნამუეფსუთ გშაკერძაფილი, უნივერსალური შანულობა უღუნა (კომიტეტი იპიჯანს, ნამუდა თე კრიტერიუმი მოქმედენს ხვალე თიწკუმა, მუჟამცჷთ ქილინჯი შხვა ნამდგარენი კრიტერიუმს ხოლო ობაღინუანს).
ორთაშობური კრიტერიუმეფი
- vii - ობიექტი წჷმმარინუანს ორთაშ მერეთის, ვარა ტერიტორიას, ნამუთ უღუ გჷშაგორილი სისკვამე დო ესთეტიური შანულობა.
- viii - ობიექტი წჷმმარინუანს საგებიოშ ისტორიაშ თარი ეტაპიშ გიშაგორილი მაგალითის, თინეფ შქას ულირიშ ქილინჯეფი, ნამუეფუთ წჷმმარინუანა სიმბოლოს გეოლოგიური პროცესეფიში დო რელიეფიშ გოვითარაფაშ ვარა გეომორფოლოგიური დო ფიზიოგეოგრაფიული მუშობურალას.
- ix - ობიექტი წჷმმარინუანს სქირონაშ, ლიგე წყარიშ, ჸუჯეფიში დო ზუღეფიშ ეკოსისტემას, თაშნეშიშე ფლორაში დო ფაუნაშ გოვითარაფაშ დო ევოლუციაშ გიშაგორილი დო შანულამი მაგალითის გარკვეული ეკოლოგიური დო ბიოლოგიური პროცესეფს.
- x - ობიექტი წჷმმარინუანს საგებიოს ჸოფილი შანულამი ტიპური ოხორინალი ტერიტორიას, თინეფ შქას თიცალეფს, ნამუეფუთ იკათუანა გინოლაფაშ პიჯის რინელი სახეობეფს, ნამუთ მენცარულ ოსხირეფიშ დო თინეფიშ შენარჩუნებაშ უციოობაშ გურიშენი ძვირფასეფი რენა.
სტატისტიკა
ედომუშამო 911 საგებიო მონძეობაშ ქილინჯიე 148 ქიანას. თავრეშე: 704 კულტურულიე, 181 ორთაშობური, ოდო 26 აკოწყორილი ტიპიშ. საგებიო მონძეობა გორთილიე ხუთი გეოგრაფიული ზონათ: აფრიკა, არაბეთიშ ქიანეფი (წჷმმორინაფილი ოორუე აფრიკა დო შქა ელახი), აზია-ოკიანია (წჷმმორენაფილი ავსტრალია დო ოკიანია), ევროპა & ოორუე ამერიკა, დო ლათინური ამერიკა & კარიბეფი.
რუსეთი დო კავკაცია იკლასიფიცირებუ მუჭოთ ევროპა, თიწკუმა მუჟამცჷთ მექსიკა მიშმურს ლათინური ამერიკაში დო კარიბიშ ზონაშა. თუდო მოჸონაფილი რცხუ წჷმმარინუანს ზონეფით დო კლასიფიკაციეფით გორთილი სქემას: Stats
| ზონა | ორთაშობური | კულტურული | აკოწყორილი | გვალო |
|---|---|---|---|---|
| აფრიკა | 33 | 42 | 3 | 78 |
| არაბული ქიანეფი | 4 | 61 | 1 | 66 |
| აზია-ოკიანია | 52 | 138 | 9 | 199 |
| ევროპა & ოორუე ამერიკა | 57 | 377 | 10 | 444 |
| ლათინური ამერიკა & კარიბეფი | 35 | 86 | 3 | 124 |
| გვალო | 181 | 704 | 26 | 911 |
საგებიო მონძეობაშ ერკებული
- საგებიო მონძეობაშ ქილინჯეფიშ ერკებული აფრიკას
- საგებიო მონძეობაშ ქილინჯეფიშ ერკებული ამერიკას
- საგებიო მონძეობაშ ქილინჯეფიშ ერკებული არაბული ქიანეფს
- საგებიო მონძეობაშ ქილინჯეფიშ ერკებული აზიასი დო ოკიანეთის
- საგებიო მონძეობაშ ქილინჯეფიშ ერკებული ევროპას
- საგებიო მონძეობაშ ქილინჯეფი საფრთხეშ თუდო
- საგებიო მონძეობაშ ჸოფილი ქილინჯეფიშ ერკებული
- საგებიო მონძეობაშ ქილინჯეფიშ ერკებული ქიანეფიშ მიკოჯინათ
რესურსეფი ინტერნეტის
- UNESCO World Heritage portal — Official website (ინგლ.) and (ფრანგული)
- The World Heritage List — Official searchable list of all Inscribed Properties
- KML file of the World Heritage List — Official KML version of the list for Google Earth and NASA Worldwind
- Official overview of the World Heritage Forest Program
- Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage — Official 1972 Convention Text in 7 languages
- The 1972 Convention at Law-Ref.org — Fully indexed and crosslinked with other documents
- World Heritage Site – Smithsonian Ocean Portal
- TIME magazine. The Oscars of the Environment – UNESCO World Heritage Site
- World Heritage Institute of Training and Research – UNESCO category 2 institute devoting to World Heritage in Asia-Pacific region
- Patrimonium-mundi.org — World Heritage sites in panophotographies – immersive and interactive spherical images
- WorldHeritageProject.org — Photography, film, music and other artistic expressions.
- Friends of World Heritage — An non-profit organization that works with UNESCO to identify projects that support local tourism enterprises that can help alleviate poverty and conserve World Heritage sites.
- Organization of World Heritage Cities — UNESCO-affiliated organization dealing with urban sites only
- VRheritage.org — Documentation of World Heritage Sites (inactive since 2002)
- A-Z of Areas of Biodiversity Importance: World Heritage Sites