ჰულაგუიანეფიშ სახენწჷფო

	ილხანი ; ایل خانان;
	; ილხანი ყაზან-ყაენიშ მართუალაშ ბორჯის
ნანანოღა	მერაგე (1256-1265); თავრიზი (1265-1306); სოლთანიე (1306-1335)
ნინა	სპარსული (ოფიციალური), მონღოლური, არაბული, თურქული
რელიგია	შამანიზმი, ნესტორიანალობა დო ბუდიზმი (1256-1295); ისლამი (1295-1335)
ფართობი	3,750,000 კმ² (1310-იანი წანეფი)
დუდალაშ ფორმა	მონარქია
დინასტია	ჰულაგუიანეფი
	ხანი
- 1256-1265	ჰულაგუ-ხანი (მაართა)
- 1316-1355	აბუ საიდ ბაჰადურ-ხანი (ეკონია)

ჰულაგუიანეფიშ სახენწჷფო, თაშნეშე ილხანი — სახენწჷფო, ნამუთ დარსხუ ჩინგიზ-ყაენიშ მოთაქ ჰულაგუქ, მონღოლეფიშ იმპერიაშ აკოცჷმაშ უკულ. ილხანიშ აკოდგინალუაშა მიშმეშჷ თეხანური ირანიშ, თურქეთიშ დო აზერბაიჯანიშ ტერიტორიეფი. ტერიტორიული ექსპანსიაშ პიკიშ, ილხანს უკინებუდჷ თეხანური ერაყიშ, სირიაშ, სომხეთიშ, საქორთუოშ, ავღანეთიშ, თურქმენეთიშ, პაკისტანიშ, დაღესტანიშ დო ტაჯიკეთიშ ტერიტორიული ნორთეფი. ჰულაგუიანეფიშ სახენწჷფოშ ოფიციალური ჯოხოდვალა რდჷ ირანიშ დიხა ვარდა ირანი.

ჰულაგუქ 1253 წანას წიმიჭყჷ ოურდუმე კამპანია ირანიშ დაკინებელო, დოხოლაფირო 130 ანთასიანი მონღოლური არმიათ. 1256 წანას თიქ ქუდარსხუ ჰულაგუიანეფიშ დინასტია, 1258 წანას გეჭოფუ ბაღდადი დო რსულას ქიდეკინჷ ირანიშ ტერიტორია. ჰულაგუიანეფქ მიოჭირინეს ხეშუულებაშ კონსოლიდაციას დო ართი მართუალაშ თუდო აკაართიანეს რეგიონი ტერიტორიულო დო პოლიტიკურო. ყაზან-ყაენიშ (მართუნდჷ 1294-1305 წწ.) მართუალაშ ბორჯის სუნიზმიქ გჷმიცხადჷ ოფიციალური რელიგიათ. ჸაზან-ჸაენიშ მართუალა იხასიათებჷ ირანიშ კულტურული რენესანსით.

ყაზან-ყაენიშ ჯიმაქ დო მონძექ ოლჯაითუქ (1304-1316) მიღუ შიიზმი 1310 წანას. თიში ჸათე გინოჭყვიდირქ სერიოზული ბანძღიშ ბაძაძო გინირთჷ. სახენწჷფო ომენოღალე ლჷმაშ კარს გერდჷ. მარა 1316 წანას ოლჯაითუქ დოღურჷ დო ჸათაშ გინასქიდჷ სახენწჷფოქ ომენოღალე კონფლიქტის. თიში სქუაქ აბუ საიდიქ (1317-1335) კინ სუნიზმის დართჷ. თიში მართუალაშ ბორჯის ფშხირი რდჷ დინახალენი არეულობეფი. 1330-იან წანეფს გიფაჩჷ უჩა ჭირიშ ეპიდემიაქ, ნამუქჷთ შანულამი ზარალი მიორინუ სახენწჷფოს. 1335 წანას დოღურჷ აბუ საიდიქ. თის მონძე ვადოსქილადჷ. აბუ საიდიშ ღურაშ უკულ ჰულაგუიანეფიშ სახენწჷფოქ მალას აკოცუ.

ლიტერატურა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]