ქოძირით წყუ ხასჷლაშო ვენერა (პლანეტა)

{{ინფოდაფა პლანეტა
 |მორჩილი ინფოდაფა            = 
 |ტიპი                          = პლანეტა
 |ფონი                           = #ddac00
 |ჯოხო                      = ვენერა
 |სიმბოლო                      = Venus symbol (bold).svg
 |სურათი                   = 
 |სიგანა                       = 
 |მუკნაჭარა                       = 
 |სურათი2                  = PIA23791-Venus-RealAndEnhancedContrastViews-20200608 (cropped).jpg
 |სიგანა2                       = 
 |მუკნაჭარა2                      = 
 |შხვა ჯოხოეფი              = 
 |ასტეროიდიშ ეშანუა         = 
 |ასტეროიდიშ კატეგორია           = 
 |კილაძირაფა = 
 |კილაძირაფა-ref = 
 |კილაძირაფაშ თარიღი = 
 |კილმაძირაფალი = 
 |კილაძირაფაშ აბანი = 
 |კილაძირაფაშ მეთოდი = 
 |ეგზოპლანეტა = 
 |ორბიტა = yes
 |ორბიტა-ref = 
 |ეპოქა = J2000.0
 |აფელიუმი                    = 108&nbsp;942&nbsp;109&nbsp;კმ<br />0,72823128&nbsp;[[ასტრონომიული ართური|ა.&nbsp;ე.]]
 |პერიჰელიუმი                      = 107&nbsp;476&nbsp;259&nbsp;კმ<br />0,71843270&nbsp;ა.&nbsp;ე.
 |პერიასტრი                     = 
 |აპოასტრი                      = 
 |აფსიდა                        = 
 |პერიაფსიდა                    = 
 |აპოაფსიდა                    = 
 |დიდი გვერდოლირე               = 108&nbsp;208&nbsp;930&nbsp;კმ<br />0,723332&nbsp;ა.&nbsp;ე.
 |ორბიტაშ რადიუსი                 = 
 |ექსცენტრისიტეტი               = 0,0068
 |სიდერული პერიოდი           = 224,70069&nbsp;დღა
 |სინოდური პერიოდი            = 583,92&nbsp;დღა
 |ორბიტალური ნჭება         = 35,02&nbsp;კმ/მქ
 |ოშქაშე ანომალია                     = 
 |გეკინალა                    = 3,86° (ბჟაშ ეკვატორიშ მეხჷ)
 |კუნთხური გჷნოაბანუა           = 
 |ეშმალი ნასკვიშ გრძედი     = 76,67069°
 |პერიასტრიშ გრძედი             = 
 |პერიასტრიშ ბორჯი               = 
 |პერიცენტრიშ არგუმენტი            = 54,85229°
 |დაგვერდებული ამპლიტუდა        = 
 |მიში ალმაშარე რე                  = 
 |ალმაშარეეფიშ მუდანობა           = 
 |ფიზიკური მახასიათაფალეფი = yes
 |ფიზიკური მახასიათაფალეფი-ref = 
 |ზჷმები = 
 |აკონჭირა                = 0
 |ეკვატორული რადიუსი         = 
 |პოლარული რადიუსი               = 
 |ოშქაშე რადიუსი                = 6051,8&nbsp;±&nbsp;1,0&nbsp;კმ
 |გონჭაშ სიგჷრძა     = 
 |ჟიდოხიშ ფართობი           = 4,60{{e|8}}&nbsp;კმ²<br />0,902&nbsp;დიხაუჩაშური
 |მოცულობა                        = 9,38{{e|11}}&nbsp;კმ³<br />0,857&nbsp;დიხაუჩაშური
 |მასა                      = 4,8685{{e|24}}&nbsp;კგ<br />0,815&nbsp;დიხაუჩაშური
 |სიმანგარე                   = 5,24&nbsp;გრ/სმ³
 |დუდიშული ლაფაშ ანჭუება  = 8,87&nbsp;,მ/მქ²<br />0,904&nbsp;[[დუდიშული ლაფაშ ანჭუება|g]]
 |მაართა კოსმოსური ნჭება   = 
 |მაჟირა კოსმოსური   = 10,46&nbsp;კმ/მქ
 |რთაფაშ ნჭება              = 6,52&nbsp;კმ/სთ
 |რთაფაშ პერიოდი               = 243,023&nbsp;დღა<ref>{{cite news|url=http://www.lenta.ru/articles/2012/02/17/astro/|title=უანჭუებული მორღა|date=17.02.2012|publisher=Lenta.ru}}</ref>
 |ლირეშ გეკინალა                   = 177,36°
 |ბონი ეშულა            = 18&nbsp;სთ 11&nbsp;წნ 2&nbsp;მქ<br />272,76°
 |გინოკინა                   = 67,16°
 |პოლარული ცაშური განედი      = 
 |პოლარული ცაშური გრძედი    = 
 |ალბედო                       = 0,65
 |სპექტრალური ტიპი            = 
 |ღილე მურიცხული სიდიდა     = −4,7
 |აბსოლუტური მურიცხული სიდიდა  = 
 |კუნთხური ზჷმა               = 9,7″ — 66,0″
 |ტემპერატურა = yes
 |ჟიდოხიშ ტემპერატურა    = 737&nbsp;К<ref name="nssdc">{{cite web
 | url         = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/venusfact.html
 | title       = Venus Fact Sheet
 | publisher   = NASA
 | last        = Williams
 | first       = David R.
 | date        = April 15, 2005
 | accessdate  = 2007-10-12
 | archiveurl  = http://www.webcitation.org/616VmpaXT
 | archivedate = 2011-08-21
}}</ref><ref>
 {{cite web
 | title       = Venus: Facts & Figures
 | publisher   = NASA
 | url         = http://sse.jpl.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Venus&Display=Facts&System=Metric
 | accessdate  = 2007-04-12
 | archiveurl  = http://www.webcitation.org/616VnSEKz
 | archivedate = 2011-08-21
}}</ref><ref name="compare">{{cite web
 | title       = Space Topics: Compare the Planets: Mercury, Venus, Earth, The Moon, and Mars
 | publisher   = Planetary Society
 | url         = http://www.planetary.org/explore/topics/compare_the_planets/terrestrial.html
 | accessdate  = 2007-04-12
 | archiveurl  = http://www.webcitation.org/616VoDl1i
 | archivedate = 2011-08-21
}}</ref><br />(464&nbsp;°C)
 |ტემპერატურაშ ჯოხო 1             = 
 |ტემპ1მინ         = 
 |ტემპ1საშ         = 
 |ტემპ1მაქს        = 
 |ტემპერატურაშ ჯოხო 2 = 
 |ტემპ2მინ = 
 |ტემპ2საშ = 
 |ტემპ2მაქს = 
 |ატმოსფერო = yes
 |ატმოსფერო-ref                 = 
 |ჟიდოხური წნევა          = 9,3&nbsp;მპ
 |სიმაღალაშ სკალა                 = 
 |ატმოსფეროშ აკოდგინალუა             = ~96,5 % [[ნახშირორჟანგი]]<br />~3,5 % [[აზოტი]]<br />0,015 % [[გოგირდმჟავა]]<br />0,007 % [[არგონი]]<br />0,002 % [[წყარი|წყარიშ ორქი]]<br />0,0017 % [[ნახშირბადიშ მონოქსიდი]]<br />0,0012 % [[ჰელიუმი]]<br />0,0007 % [[ნეონი]]<br />
}}
'''ვენერა''' (ჯვ. მარგალური ჯოხოდვალა '''მორღა''', '''შუქუმურიცხი''', '''გუმათანე''') — მაჟირა [[პლანეტა]] რე [[ბჟა|ბჟაშე]] დო თის შხირას [[დიხაუჩა|დიხაუჩაშ]] დალაფირს უძახუნა, რახან ჟირხოლო [[ცაშური რსხული]] ართიანს ობაღინაფალო აგურუ სიდიდათ დო აკოდგინალუათ. პლანეტას რომალი ჸოროფაშ ოსურღორონთიშ [[ვენერა (მითოლოგია)|ვენერაშ]] ჯოხო გეძჷ.

ვენერაშ ჯოხოგიორთაშე "ვენერიული" რე, მორო თიში თენერი ფორმათ გჷმორინაფაშე დუც იკჷნენა, თე ზიტყვაშ ალმახანურ ტერმინოლოგიას სქესობური შარათ გინმადვალუ ლახალაწკჷმა ასოციაციაშ გეშა. თეშ მანგიორ ნამთინე ასტრონომი ირინუანს ჯოხოგიორთაშეს "სითერიული", ნამუთ მუთმურს "სითერეა"-შე, ჯვეშ [[ბერძენული მითოლოგია|ბერძენულ მითოლოგიას]] [[აფროდიტე]]შ ალტერნატიული ჯოხო.

ჩინურ, კორეულ, იაპონურ დო ვიეტნამურ კულტურეფს პლანეტას მიშინუანა ლითონიშ მურიცხო (金星), ხუთ ელემენტშა გეპონუათ. 

ვენერა [[დიხაუჩა]]ს არძო შხვა [[პლანეტა]]შე უმოსო ეხოლებუ. უძახუნა ”წუხუაბორჯიშ მურიცხისჷთ”” დო  ”გუმათანე მურიცხისჷთ””, რახან თიშ ძირაფა მინშა დალონიშ უკული შილებე, მინშა გოთანაშ წოხოლე. თინა თიზჷმაშა სინთუან დო ბარჩხალა რე, შხირას ეშუჩინებუ მაფურინჯე ობიექტო ([[ემო]], ”მაფურინჯე სენი”) მიოჩქუნა. ვენერას ჩე [[მუნაფა|მუნაფეფიშ]] ფსქელი ფინა ფორჷნს. ჟიდოხისჷთ ტემპერატურა 470C-ის ოჭირინდუანს. თის ნორკებას რე კოსმოსური რსხულიშ ნოქური - [[კრატერი|კრატერეფი]], რახან კოსმოსური რსხულეფი უმენტაშო ვენერაშ [[ატმოსფერო]]შა მიშაჭკირუაშვანშენო იჭუ თიშ დიდი სიმანგარეშ გეშა.  ჟიდოხი ფორილი რე ”რჩინუ” [[ვულკანი|ვულკანეფით]] დო [[ლავა|ლავათ]].

ვენერაშ წარწმოწანა დიხაუჩაშ 7.5 [[თუთა|თუთაშ]] მანგი რე. თინა მუში ლირეშ მუკი-მუკი პლანეტეფიშ უმენტაშობაშა ალაზიმაფათ პიჯიქილე ირთანს. მენცარეფს თე ჸოფირებაშ ბაძაძიქ დუმაჯერაფალო ვეშანწყინეს. ვენერაშ ლირეშ მუკი-მუკი რთაფა რეკორდულო ნარა რე - თიშ პერიოდი დიხაუჩაშ 243 დღა-სერს ომანგჷ. ბჟაშ გოლუას ორბიტას 35020 მ/მქ ნჭებათ ჸარენს.  თიშ დიამეტრი 12104 კმ - რე. ბჟაშ გოლუას ართ რთინს მუთმასურენს
7 თუთა დო 12 დღაშა. აფელიუმს ბჟაშე 108 942 109 კმ -ით ( 0.728 231 28 ა.ე.) რე დოჩილითაფირი, პერიფელიუმს 107 476 259 კმ -რე ( 0.718 432 70 ), ოშქაშე გოძვენა რე 108 208 930 კმ ( 0.723 332 ). ვენერაშ ორბიტა დახე წირე რე, ექსცენტრისიტეტი 0.0068 ომანგჷ. 

მენცარეფი ვენერას ამუდღათ დიდი გურიშჸუჯით გურაფულენა. თიშ ჟიდოხის შხვადოშხვა ბორჯის მუსხირენი კოსმოსური ავტომატური სადგჷმქ მიახოლჷ. თინეფქ დიხაუჩას პლანეტაშ გეშა ინფორმაციეფი გჷნოჩეს. სანარღოთ, პლანეტაშ სირჩხიაშ გეშა თე სადგჷმქ მალას დიიჭჷ. ვენერაშ ატმოსფეროშ ტემპერატურა 462&nbsp;°C ( 735 °K ). წნევა 93 ატმოსფერო ( 9.3 მპა ). ატმოსფერო ჯინჯიერო გოგირდმჟავაშ ორქიშე აკმოდირთუ. თიშ ჟიდოხის უმუჭყვიდუო ირქენს ბორია, ნამუდგაშ ნჭება იძანძჷ  270-შე 350 კილომეტრშახ სათის.

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{ასტრონომია}}
{{ბჟაშ სისტემა}}

[[კატეგორია:ბჟაშ სისტემა]]