ქოძირით წყუ ხასჷლაშო ოსმალეთიშ იმპერია

{{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა
|ჯოხო                     =ოსმალეთიშ იმპერია
|ოდაბადური ჯოხო          ={{lang-ota|„دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّهί“}}<br />{{lang-tr|Osmanlı İmparatorluğu}}
|სტატუსი                  =[[იმპერია]]
|ჰიმნი                     =[[ოსმალეთიშ იმპერიაშ ჰიმნი]]
|შილა                     =Flag of the Ottoman Empire (Thicker Crescent).svg
|შილაშ ეჭარუა              =[[ოსმალეთიშ იმპერიაშ შილა|შილა]]
|გერბი                     =Osmanli-nisani.svg
|გერბიშ ეჭარუა             =[[ოსმალეთიშ იმპერიაშ გერბი|გერბი]]
|რუკა                      =OttomanEmpireIn1683.png
|ეჭარუა                   = ოსმალეთიშ იმპერია 1683
|p1                       =
|flag_p1                  =
|p2                       =
|flag_p2                  =
|p3                       =
|flag_p3                  =
|p4                       =
|flag_p4                  =
|დორსხუაფილი რე          =1299
|ლიკვიდირაფილი რე        =1922
|s1                      =
|flag_s1                 =
|s2                      =
|flag_s2                 =
|s3                     =
|flag_s3                =
|s4                     =
|flag_s4                 =
|დევიზი                  =دولت ابد مدت<br />დევლეთ-ი ებედ-მიუდდეთ<ref>{{cite web|url=http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Ottoman_Empire|title=Ottoman Empire general information|date=2014-07-30}}</ref><br />„იროიანი სახენწჷფო”
|ნანანოღა                 =[[სოღუთი]] ([[1299]]-[[1326]])<br />[[ბურსა (ნოღა)|ბურსა]] ([[1326]]-[[1365]])<br />[[ედირნე (ნოღა)|ედირნე]]<ref>„1363 წანას ოსმალეთიშ ნანანოღაქ გჷნოღალირქ იჸუ ბურსაშე ედირნეშა, თეშ უკუჯინალო, ბურსაქ ქისქილიდჷ შურიელი დო ეკონომიკური შანულობა.“[http://www.kultur.gov.tr/–EN,33810/ottoman-capital-bursa.html ''ოსმალეთიშ ნანანოღა ბურსა'']. თურქეთიშ რესპუბლიკაშ კულტურაშ დო ტურიზმიშ სამინისტროშ ოფიციალური საიტი. Retrieved 26 June 2013.</ref> ([[1365]]-[[1453]])<br />[[კონსტანტინოპოლი]]<ref>[http://www.ambioni.ge/stamboli დაპყრობამდე თურქები ქალაქს სტამბოლს უწოდებედნენ. სახელი წარმოიშვა ბერძნული ფრაზიდან (ისტიმ ბოლინ), ეგურ დიალექტზე (ისტამ ბოლინ), რაც ნიშნავს „ქალაქში“, „ქალაქისკენ“, ან „ქალაქის ცენტრში“, მორო ოფიციალურად სახელი „ქუსტანტანია“ გამოიყენებოდა, რაც არაბულად „კონსტანტინეს ქალაქს“ ნიშნავს. ქალაქს ოფიციალურად სტამბოლი მხოლოდ 1930 წლის 28 მარტს ეწოდა.]</ref>([[1453]]-[[1922]])
|ნოღეფი                   =
|ნინა                     =[[ოსმალეფიშ თურქული ნინა|ოსმალური]], [[ქორთული ნინა|ქორთული]], [[სპარსული ნინა|სპარსული]], [[ბოსნიური ნინა|ბოსნიური]], [[ურიული ნინა|ურიული]] [[ოსმალეთიშ იმპერიაშ ნინეფი|დო შხვა]]
|რელიგია                   =[[სუნიზმი|ისლამი: სუნიზმი]]
|ვალუტა                  =[[აკჩე]], [[პარა (ვალუტა)|პარა]], [[სულთანი (ვალუტა)|სულთანი]], [[ქურუში]], [[ლირა (ოტომანეფიშ ვალუტა)|ლირა]]
|გეძინელი პარამეტრი        =
|პარამეტრიშ შქაგური        =
|ფართობი                  =
|მახორობა                 =
|დუდალაშ ფორმა         =[[აბსოლუტური მონარქია]]<br />(1299–1876)<br />(1878–1908)<br />(1920–1922)<br />[[კონსტიტუციური მონარქია]]<br />(1876–1878)<br />(1908–1920)
|დინასტია                =
|მადუდეშ ტიტული         = [[ოსმალეთიშ სულთანეფიშ ერკებული|სულთანი]]
|მადუდე1                 = [[ოსმან I]]&nbsp;<small>(მაართა)</small>
|მადუდე1 წანა            = 1299–1326
|მადუდეშ ტიტული2          = <!--გჷმორინაფა მადუდეშ ტიტულიშ თირუაშ შვანს-->
|მადუდე2                    = [[მეჰმედ VI]]&nbsp;<small>(ეკონია)</small>
|მადუდე2 წანა               = 1918–1922
|მადუდეშ ტიტული3         = 
|მადუდე3                    = 
|მადუდე3 წანა              = 
|მადუდეშ ტიტული4          = 
|მადუდე4                = 
|მადუდე4 წანა               = 
|მადუდეშ ტიტული5          = 
|მადუდე5                = 
|მადუდე5 წანა                = 
|მადუდეშ ტიტული6          =  
|მადუდე6                   = 
|მადუდე6 წანა               = 
|გეძინელი პარამეტრი1        =
|პარამეტრიშ შქაგური1        =
|ეტაპი1                    =
|თარიღი1                   =
|წანა1                       =
|ეტაპი2                      =
|თარიღი2                   =
|წანა2                       =
|ეტაპი3                      =
|თარიღი3                     =
|წანა3                     =
|ეტაპი4                     =
|თარიღი4                 =
|წანა4                  =
|ეტაპი5                     =
|თარიღი5                   =
|წანა5                     =
|ეტაპი6                    =
|თარიღი6                    =
|წანა6                     =
|გეძინელი პარამეტრი2         =
|პარამეტრიშ შქაგური2         =
|წოხოლენი                       =
|წიმოხონი1                  =
|წიმოხონი2                   =
|წიმოხონი3                =
|წიმოხონი4                 =
|წიმოხონი5                  =
|წიმოხონი6                  =
|წიმოხონი7                      =
|გეჸვენჯი                   =
|მონძე1                       =
|მონძე2                     =
|მონძე3                      =
|მონძე4                      =
|მონძე5                    =
|მონძე6                     =
|მონძე7                    =
|მონძე8                       =
|მონძე9                     =
|მონძე10                      =
|მონძე11                      =
|მონძე12                    =
|მონძე13                     =
|მონძე14                    =
|მონძე15                    =
|სქოლიო                   =
}}
'''ოსმალეთიშ იმპერია''' ({{lang-ota|„دَوْلَتِ عَلِيّهٔ عُثمَانِیّهί“}}, ''Devlet-i Âliye-i Osmâniyye''; {{lang-tr|Osmanlı İmparatorluğu}}), თაშნეშე ისტორიულო მიშინუაფუდჷ, მუჭოთ '''თურქეთიშ იმპერია''' ვარდა '''თურქეთი''' — [[სუნიზმი|სუნიტურ-ისლამური]] სახენწჷფო, დირსხუ ოღუზი თურქეფიშით [[ოსმან I]]-აშ დუდალათ ოორუე-ბჟადალ [[ანატოლია]]ს, [[1299]] წანას.<ref>{{cite web
|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/434996/Ottoman-Empire |title=Ottoman Empire |publisher=Britannica Online Encyclopedia 
|accessdate=11 February 2013}}</ref> [[მურად I]]-აშით [[ბალკანეთიშ ჩქონი|ბალკანეთის]] წარმაფილი დოჸუნაფონი ლჷმეფიშ დო [[მეჰმედ II]]-შით [[კონსტანტინოპოლი]]შ ხეშა ეშაჸოთამაშ შედეგო ოსმალეთიშ სასულთანოქ იმპერიათ გეგმიქიმინჷ.<ref>The A to Z of the Ottoman Empire, by Selcuk Aksin Somel, 
2010, p.179</ref><ref>The Ottoman Empire, 1700–1922, Donald Quataert, 
2005, p.4</ref><ref>The Grove Encyclopedia of Islamic Art and Architecture: Delhi to Mosque, Jonathan M. Bloom, Sheila Blair, 
2009. p.82</ref>

[[XVI ოშწანურა|XVI]]-[[XVII ოშწანურა|XVII]] ოშწანურეფს, მუში სინძალიერეშ კონკას, სულთან [[სულეიმან I|სულეიმან კანონმადვალუშ]] მართუალაშ ბორჯის, ოსმალეთიშ იმპერია რდჷ ჭყანიერი მიარეეთნიკური დო მიარენინამი იმპერია, ნამუთ აკონტროლენდჷ [[ობჟათე-ბჟაეიოლი ევროპა|ობჟათე-ბჟაეიოლ ევროპაშ]], [[ბჟადალი აზია|ბჟადალ აზიაშ]], [[კავკაცია|კავკაციაშ]], [[ოორუე აფრიკა|ოორუე აფრიკაშ]] დო [[სომალიშ ჩქონი]]შ უმენტაშ ნორთის.<ref>{{cite web|url=http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t125/e1801?_hi=41&_pos=3 |title=Ottoman Empire |publisher=Oxford Islamic Studies Online |date=6 May 2008 |accessdate=26 August 2010}}</ref> [[XVII ოშწანურა|XVII ოშწანურაშ]] დაჭყაფუს, იმპერია იკათუანდჷ 32 პროვინციას დო მიარე ვასალურ სახენწჷფოს. თინეფშე კანკალექ მოგვიანაფათ იმპერიაშ აკოდგინალუაშა გემშართჷ, დოსქილადირეფქ ოშწანურეფიშ მალობაშ ბორჯის შხვადოშხვა სახეშ ავტონომია მიღეს.

== რესურსეფი ინტერნეტის ==
* [http://courses.washington.edu/otap/ ოსმალეფიშ ტექსტეფიშ პროექტი - ვაშინგტონიშ უნივერსიტეტი]
* [http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t125/e1801?_hi=0&_pos=3 ოსმალეთიშ იმპერია ოქსფორდიშ ისლამიშ ლექსიკონს] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101206170311/http://www.oxfordislamicstudies.com/article/opr/t125/e1801?_hi=0&_pos=3 |date=2010-12-06 }}
* [http://www.umich.edu/~turkish/ottemp.html ოსმალეთიშ იმპერია: - მიჩიგანიშ უნივერსიტეტი]
* [http://www.turizm.net/turkey/history/ottoman.html ოსმალეთიშ იმპერია: ქრონოლოგირი მუნაჩემეფი]
* [http://www.wsu.edu/~dee/OTTOMAN/OTTOMAN1.HTM მოსოფელიშ ცივილიზაცია: ოსმალეფი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/19991008042702/http://www.wsu.edu/~dee/OTTOMAN/OTTOMAN1.HTM |date=1999-10-08 }}
* [http://aton.ttu.edu Turkish Oral Narrative]
* [http://www.ottomanliterature.com/ ოსმალეფიშ თურქული ლიტერატურაშ ინტერნეტ ბიბლიოგრაფია] ჟირნინამი (თურქულ, ინგლისური) საიტი.
* [http://www.theottomans.org ინფორმაცია ოსმალეფიშ გეშა]
* [http://www.unm.edu/~phooper/thesis_condensed.pdf აძვილებითი გჷნოხორინეფი ოსმალეთიშ იმპერია ორდოშიან ხანს] 1300–1600 წანეფი
* [http://muze.sabanciuniv.edu/collection/collection.php?lngCollectionID=11&bytLanguageID=2 ოსმალეფიშ კალიგრაფიაშ კოლექცია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080423225331/http://muze.sabanciuniv.edu/collection/collection.php?lngCollectionID=11&bytLanguageID=2 |date=2008-04-23 }}
* [http://ottomanblog.wordpress.com ოსმალეფიშ ისტორიაშ ბლოგი]
* [http://www.turkeyswar.com თურქეთი მაართა მოსოფელიშ ლჷმას]
* [http://www.ottomanpalestine.com პალესტინა ოსმალეფიშ მართუალაშ გიმე]
* [http://www.karalahana.com/fotograflar/thumbnails.php?album=35 ოსმალეთიშ იმპერიაშ გრავიურეფი - HQ ხარისხიშ სურათეფიშ გალერეა]
* [http://www.dilbilimi.net/osmanli_arastirmalari.htm ოსმალეფიშ რკუალაშ რესურსეფი ინტერნეტის]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{მერკე}}
{{იმპერიეფი}}

[[კატეგორია:ისტორიული სახენწჷფოეფი]]
[[კატეგორია:თურქეთიხ ისტორია]]
[[კატეგორია:არხო ბჟაეიოლიშ ისტორია]]
[[კატეგორია:ოსმალეთიშ იმპერია]]
[[კატეგორია:ჸოფილი იმპერიეფი]]