სახენწჷფო დუმა

სახენწჷფო დუმა (რუს. Госуда́рственная ду́ма) — რუსეთიშ ფედერაციაშ ფედერალური კათუაშ გიმენი პალატა; ჟილენი პალატას წჷმარინუანს რუსეთიშ ფედერალური სხუნუ. დუმაშ დგჷმილი იდვალუაფუ მოსკოვიშ ცენტრის, მანეჟიშ მოედანშე მუსხირენი მეტრის. დუმაშ მაკათურეფშა დეპუტატეფი უჯოხონა. სახენწჷფო დუმაქ დოთირუ რუსეთიშ უმაღალაში კათუა, თიშ უკული, მუთ 1993 წანაშ საკონსტიტუციო კრიზისიშ გეშა, ბორის ელცინქ ახალი კონსტიტუცია შიმუშჷნ, ნამუქჷთ საარძო რეფერენდუმით დენტკიცუ.

ისტორია[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

სახენწჷფო დუმაქ გჷმიქიმინჷ 1906 წანას დო თინა რუსეთიშ მაართა გიშაგორილი პარლამენტი რდჷ. მაფა ნიკოლოზ II-აშ მაართა ჟირ ცადებაქ, თინა აქტიურო გჷნურთინუაფუდჷკო, უმწუძინუქ იჸუ. ტეშ უკული, ირი დუმა შაყარუაშე მუსხირენ თუთაშა აკმოცენდჷ. 1907 წანაშ ოგიშაგორუე რეფორმაშ უკული, კინ თიმ წანაშ გერგობათუთას, გეგშაგორეს მასუმა დუმა, ნამუთ ღარო ჟილენი კლასიშ მაკათურეფშე აკმოდირთუდჷ, რადიკალური მეჯინეფიშ მოღვენი ადამიერეფი — დუმას ვათმოხვადუდჷ. 1905 წანაშ რევოლუციაშ უკული დორსხუაფილი დუმა რუსეთიშ ავტოკრატიულ სისტემას შანულამი თირუეფიშ მაუჭყაფალი რდჷ. თეშ მოხა, უკულიანს დუმაქ შანულამი როლი არსულუა რუსეთიშ ისტორიას, თიშენ ნამჷ-და, ფურთუთაშ რევოლუციაშ ართ-ართი ხემანწყუ ფაქტორო გჷნირთჷ, ნამუქჷთ რუსეთის ავტოკრატია მობოლუ.

1993 წანაშ ქირსეთუთას, ელცინიშ მოხუჯე პარტიეფქ გიშაგორუეფსი დუმაშ 175 აბანი მიპალუეს, აწმარენჯი მეკვარჩხანე ბლოკიქ — 125 აბანი.

1990-იანი წანეფიშ მაჟირა ნორთის, დუმაქ რეგიონული ლიდერეფიშ დო ბიზნესმენეფიშჸურე ლობირაფაშ მეკონო გჷნირთჷ, თიშ გეშა, ნამჷ-და თინეფი ოგინაგაფუე თირუეფს დო ოკანონმადვალე მაფორუობას ელჷდეს.

2000-იანი წანეფიშ დაჭყაფუს, 1999 წანაშ ოპარლამენტე გიშაგორუეფშე მოჸუნაფილი, სახენწჷფო დუმაშ მამართალი ნძალეფი რდჷ პრეზიდენტიშ მოხუჯე პარტია „ართობა“ დო რუსეთიშ კომუნისტური პარტია.

ნება გოქუნელობეფი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

რუსეთიშ კონსტიტუციაშ მეჯინათ, სახენწჷფო დუმას უღუ სპეციალური ნებაგოქუნელობეფი:

ოჸია რუსეთიშ პრემიერ-მინისტრიშ დორინაფაშენი;
რუსეთიშ თარობაშ მუშობაშ შედეგეფიშ ირწანური მორჩქილაფა;
რუსეთიშ თარობაშოთ ნდობაშ გჷმოცხადაფა;
რუსეთიშ ცენტრალური ბანკიშ მადუდეშ დორინაფა დო გოტება;
ბუღალტერეფიშ პალატაშ მადუდეშ დო აუდიტორეფიშ მუდანობაშ გვერდიშ დორინაფა დო გოტება;
რუსეთიშ ოკათე მათხილეშ დორიუნაფა დო გოტება;
ამნისტიაშ გჷმოცხადაფა;
რუსეთიშ პრეზიდენტიშო იმპიჩმენტიშ გჷმოცხადაფა (უციო რე მაკათურეფიშ ჟირი-ნასუმორი).

რუსეთიშ დუმას შეულებუ დეკრეტეფიშ გიშაშქუმალა.

მიმალი აკოდგინალუა[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ფრაქცია	ლიდერი	დეპუტატეფიშ მუდანობა	ხონარეფი გიშაგორუეფს
ართოიანი რუსეთი	ვლადიმერ პუტინი	238	49.5%
რუსეთიშ ფედერაციაშ კომუნისტური პარტია	გენადი ზიუგანოვი	92	19.2%
სამართალიანი რუსეთი	სერგეი მირონოვი	64	13.2%
რუსეთიშ ლიბერალ-დემოკრატიული პარტია	ვლადიმერ ჟირინოვსკი	56	11.7%

რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

(რუსული) რუსეთიშ დუმაშ ოფიციალური ვებ-ხასჷლა