ქოძირით წყუ ხასჷლაშო ფუთი

{{ინფოდაფა დოხორინი
|სტატუსი = ნოღა/ონიშოლი
|მარგალური ჯოხო = ფუთი
|ოდაბადური ჯოხო = ფოთი
|ქიანა = საქორთუო
|დუდალაშ თუდო = 
|პანორამა = King Parnavaz Street in Poti, Georgia.jpg
|პანორამაშ სიგანა = 
|მუკნაჭარა = ფუთიშ ცენტრი
|შილა = Flag of Poti.svg
|შილმუკნაჭ = 
|გერბი = Poti COA.jpg
|გერბმუკნაჭ = 
|გერბიშ სიგანა = 
|შილაშ სიგანა = 
|ჩარჩო = 
|ქიანაშ რუკა2 = 
|ქიანაშ რუკაშ ზჷმა2 = 
|მუკნაჭარა2 = 
 |lat_dir =N |lat_deg = 42|lat_min = 09|lat_sec = 00
 |lon_dir =E |lon_deg = 41|lon_min = 40|lon_sec = 00
 |CoordAddon = type:city(40361)_region:
 |CoordScale = 
|ქიანაშ რუკაშ ზჷმა = 300
|ქიანაშ რუკა = 
|რეგიონიშ რუკაშ ზჷმა = 300
|რეგიონიშ რუკა = 
|რაიონიშ რუკაშ ზჷმა = 300
|რეგიონიშ ტიპი = აკანი
|რეგიონი = სამარგალო-ჟიმოლენი შონეშ აკანი
|რეგიონი ცხირს = 
|დინოხოლენი დორთუალა = 
|რაიონიშ ტიპი = 
|რაიონი = 
|მადუდეშ ტიპი = ნოღაშ მერი{{!}}მერი
|მადუდე = გოჩა კურდღელია
|დორსხუაფაშ თარიღი = VII-VI ოშწანურა ჩ.წ.ე.
|მაართა შინუა = ჰესიოდეშ „თეოგონიას“ VII ო. ჩ.წ.ე.
|წოხოლენი ჯოხოეფი = ფაზისი
|სტატუსი-შე = 
|ფართობი = 65,8
|სიმაღალაშ ტიპი=
|დოხორინიშ ცენტრიშ სიმაღალა=
|კლიმატი = 
|ოფიციალური ნინა = 
|მახორობა = {{რკება}} 41 465
|ეჭარუაშ წანა = 2014
|მეჭედალა = 630,17
|აგლომერაცია = 
|ერუანული აკოდგინალუა = [[ქორთუეფი]] 97,5 %<br />[[რუსეფი]] 1,5 %<br />[[უკრაინალეფი]] 0,3 %<br />[[სომეხეფი]] 0,2 %
|ორწუმობური აკოდგინალუა = ქირსიანეფი (უმენტაშო საქორთუოშ მართლმადიდებლური ოხვამეშ) 98,54 %<ref>[http://pop-stat.mashke.org/georgia-religion2014b.htm georgia-religion2014]</ref>
|ეთნოქორონიმი = 
|ბორჯიშ ორტყაფუ = +4
|DST = 
|ოტელეფონე კოდი = +995 493
|ოფოსტე ინდექსი = 4400
|ოავტომობილე კოდი = 
|საიტი = www.poticity.ge/
|კატეგორია ვიკიოწკარუეს = 
|add1n= 
|add1= 
}}
'''ფუთი''' ([[ქორთულ ნინა|ქორთ.]] ფოთი) — ნოღა დო ონიშოლი [[უჩა ზუღა]]ს, [[საქორთუო]]ს, [[სამარგალო-ჟიმოლენი შონეშ აკანი|სამარგალო-ჟიმოლენი შონეშ აკანს]]. იდვალუაფუ [[კოლხეთიშ რზენი|კოლხეთიშ რზენს]], სოდეთ [[რიონი|რიონწყარი]] უჩა ზუღას მიშაკათუნ, [[რიონწყარი]]შ მელე-მოლე პიჯის. [[ზუღაშ დონე]]შე 1-3 მ. [[ქართი]]შე 330 კმ., [[ზუგდიდი]]შე 60 კმ. 2014 წანაშ ეკოროცხუათ ოხორანს 41 465 ადამიერი. ნოღაშ ფართობი რე 65,8 კვ. კმ. [[მოლენკავკაცია]]შ რკინაშარაშ ცენტრალურ მაგისტრალს მიარცხუაფუ ფუთი-სანაკიშ რკინაშარაშ 40 კმ.-ამი ნოკვათუთ. ნოღაშ ტერიტორიაშ უმოსი გეკიდილი რე კოკეფს, ნამუსჷთ რიონიშ დელტეფი გიშაკვათჷნა. ნოღაშ ტერიტორიას რე [[პალიასტომი|პალიასტომიშ ტობა]], ნამუთ უჩა ზუღას [[კაპარჭა|კაპარჭაშ-წყარით]] მიაკათუნ. მუკე-მუკე ონძღოთ ნოღას გოჸუნს ჭყონჭყო დო ისირონა.

==ისტორია==
ფუთი, მუჭოთ [[კოლხეთიშ ომაფე]]შ ჯვეშ ნოღა [[ფაზისი]], ისტორიას პირველო მოშინელი რე ჯვ. წ. ეკოროცხუაშ VIII ოშწანურას. ფაზისი ჯვეში ბორჯიშენო თელი [[კავკაცია]]ს ირიშენ უდიდაშ დო თარი ონიშოლი რდჷ, [[ჩინეთი|ჩინეთშე]] მოჸუნელი ჯვეში აფრაშუმიშ რზაშ ეკონია პუნქტი უჩა ზუღაპიჯის.

ნოღა ჩინებური რდჷ მუში ჯვეში [[ფაზისიშ აკადემია]]თ, სოდეთ ოგურაფუშა [[ბერძენეფი]] ხოლო გილეშეს. ბერძენი მეისტორიე [[სტრაბონი]]შ (ჯვ. წ. 64/63 — ახ. წ. 23/24) გინოჩამათ, ფაზისის სუმენეჩი ჯურიშ კათა იბუძოლუდუ.

ართამი საქორთუოშ ფაჩუაშე დო ემუშე [[სამარგალოშ (ოდიშიშ) ოთარე]]შ გიმორთუალაშ უკული ფუთი დადიაშ სათაროშა მიშმეშჷ. 1578 წანაშენ პერიოდულოთ ნოღა [[თურქეფი]]შ ([[ოსმალეფი]]შ) ხეს რდჷ. 1828 წანას, დიდი ლჷმაშ დო ზისხირწუმაშ  დინოხოლე ფუთი თურქეფშე დოჩოლეს. 1858 წანას ოფიციალურო მეჩეს პორტული ნოღაშ სტატუსი, ოდო 1871-72 წანეფს ფუთის გინწყჷ [[მოლენკავკაცია]]ს მაართა რკინაშარაშ ღოზიქ — ფუთი-[[შორაპანი]]. 1863-1905 წანეფს ნოღაშ გოახალაფაშ საქვარშა ხე მოუთხჷდჷ [[ნიკო ნიკოლაძე]]ს, ნამუთ თიშვანს ნოღაშ დუდმანჯღვერი რდჷნ. 1914 წანაშოთ ფუთის 20 000 მახორუ სქიდუდუ.

== არქიტექტურა ==
ნოღას ამდღარ დღაშა ვა მუნჭირინდუაფუ ჯვეში ფაზისიშ არქიტექტურაშ ნოსქილედეფს. არქეოლოგიურო ჯვეში ფაზისიშ დიხა დიო ხოლო ვა რე დოგურაფილი. მუჭოთ მარჩქინჯეფს მიორჩქუნან, ფაზისიშ ნოსქილედეფი ოკო რდას ვარა პალიასტომიშ ტობაშ, ვარა უჩა ზუღაშ ქვინჯის.

ამდღანერი არქიტექტურული ოძირაფუეფი რე ნოღაშ ცენტრის გეკიდილი ოხვამე (ბიზანტიური სტილით), თურქული ჯიხაშენ გესქილადირი ჸორში, ნიკო ნიკოლაძეშ ბორჯის ეგაფილი მუსხითგარენი ჸუდე-ოხორი დო ნოღაშ ცენტრალური კვარკვალია პარკი.

ნოღას უღუ უჩა ზუღაპიჯის ართ-ართი ირიშენი უდიდაში პორტი.

ფუთის რე [[ვალერიან გუნია]]შ ჯოხონობაშ [[ფუთიშ თეატრი|სახენწჷფო დრამატული თეატრი]], დორცხუაფილი 1925 წანას.

ფუთი რე [[ფუთიშ დო ხობიშ ეპარქია]]შ ცენტრი.

==ტაროზი==
ფუთიშ ჰავა ზუღაშ ლამე სუბტროპიკული რე. უჩქჷ ტიბუ ზოთონჯი დო ჩხე ზარხული. ჰაერიშ ოშქაშეწანური ტემპერატურა რე +14,1 გრადუსი, ღურთუთაშ +5,2 გრადუსი, ოდო კვირკვეშ +22,9 გრადუსი. გვალო-მინიმალური ჸოფე -13 გრადუსი დო გვალო-მაქსიმალური +41 გრადუსი. ნოლექეფი 1960 მმ წარმოწანას.

== დოჯიმალაფირი ნოღეფი ==
* [[image:Flag of United States.svg|25px|]] [[ლაგრანჟი]], [[ჯორჯია]], [[ამერიკაშ აკოშქუმალირი შტატეფი|ააშ]]
* [[image:Flag of Bulgaria.svg|25px|]] [[ბურგასი]], [[ბულგარეთი]]
* [[image:Flag of Cyprus.svg|25px|]] [[ლარნაკა]], [[კვიპროსი]]
* [[image:Flag of Kazakhstan.svg|25px|]] [[აქთაუ]], [[ყაზახეთი]]
* [[image:Flag of Greece.svg|25px|]] [[ნაფპლიო]], [[საბერძნეთი]]

==რესურსეფი ინტერნეტის==
* [https://poti.gov.ge ფუთიშ ვებ–ხასჷლა]
* [http://www.poticity.ge ფუთიშ ოფიციალური ვებ–ხასჷლა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110721030007/http://www.poticity.ge/ |date=2011-07-21 }}
* [http://www.potiseaport.com ფუთიშ ონიშოლი]
* [http://www.teroagency.com/download/poti.pdf ფუთიშ პორტიშ ქარტია] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20030315221147/http://www.teroagency.com/download/poti.pdf |date=2003-03-15 }}
* [http://www.georgien.bilder-album.com/modules.php?name=republic_georgia&act=thumbnails&album=12&newlang=georgian ფუთიშ სურათეფი]

==სქოლიო==
<references/>

{{გეოგრაფიული ორენი
|ცენტრი = ფუთი
|ოორუე = [[ზუგდიდი]]<br> (60.6 კმ.)
|ოორუე-ბჟაეიოლი = [[ხობი]]<br> (31.6 კმ.)
|ბჟაეიოლი = [[სანაკი]] <br> (37,3 კმ.)
|ობჟათე-ბჟაეიოლი = [[ოზურგეთი]]<br>(49.9 კმ.)
|ობჟათე = [[უჩა ზუღა]]
|ობჟათე-ბჟადალი = უჩა ზუღა
|ბჟადალი = -
|ოორუე-ბჟადალი = [[ანარკია]] (68,1 კმ.)
}}
{{მერკე}}
{{საქორთუოშ ნოღეფი}}

[[კატეგორია:ფუთი]]
[[კატეგორია:უჩაზუღაპიჯიშ ნოღეფი]]
[[კატეგორია:საქორთუოშ ნოღეფი]]
[[კატეგორია:სამარგალოშ ნოღეფი]]
[[კატეგორია:სამარგალო-ჟიმოლენი შონეშ აკანიშ ნოღეფი]]