ქოძირით წყუ ხასჷლაშო ყუბერამეფი

{{ტაქსოდაფა
| ჯოხო =ყუბერამეფი
| სურათიშ ფაილი =Triticum.jpg
| სურათიშ მუკნაჭარა =
| სურათიშ ეჭარუა = 
| ჟინომაფე =[[ევკარიოტეფი]]
| ომაფე =ჩანარეფი
| გიმენომაფე =[[წვანე ჩანარეფი]]
| გჷნართი =[[პეულამეფი]]
| გიმენგჷნართი =
| ჟინტიპი =
| ტიპი =
| გიმენტიპი =
| superdivisio =
| divisio =
| subdivisio =
| ჟინკლასი =
| კლასი =[[ართლებერამეფი]]
| გიმენკლასი =
| ინფრაკლასი =
| ჟინრანწკი =
| რანწკი =[[ყუბერიშნერეფი]]
| გიმენრანწკი =
| ინფრარანწკი =
| ჟინფანია =
| ფანია =[[ყუბერამეფი]]
| გიმენფანია =
| ჟინტრიბა =
| ტრიბა =
| გიმენტრიბა =
| გვარი =
| გიმენგვარი =
| supersectio =
| sectio =
| subsectio =
| ბუნა =
| გიმენბუნა =
| ლათ ={{Btname|Poaceae|[[ჯონ ჰენდლი ბარნჰარტი|Barnhart]], (1895)}}
| სექციაშ ჯოხო =
| სექციაშ ტექსტი =
| არეალიშ რუკა =
| არეალიშ რუკაშ მუკნაჭარა =
| არეალიშ რუკაშ სიგანა =
| არეალიშ ლეგენდა =
| iucnstatus =
| ვიკინერობეფი =Poaceae
| commons =Category:Poaceae
| iucn =
| itis =40351
| ncbi =4479
}}
'''ყუბერამეფი''' ({{lang-la|Poaceae, Gramineae}}) — [[ართლებერამეფი|ართლებერამი ჩანარეფიშ]] ფანია. [[ართწანიანი ჩანარეფი|ართწანიანი]], [[ჟირწანიანი ჩანარეფი|ჟირწანიანი]] დო [[მიარეწანიანი ჩანარეფი|ანდაწანიანი]] ოდიარეეფი, ოშა-გოშათ ბართვიშობურ ვარ-და ჯაშობური ჩანარეფი რე. ყუბერამეფიშ ღერი ჭაშობური რე, უმენტაშო ცილინდრული თინასგემარინჯე, გითოკინელი ვარ-და გონთხაფილი; დორთილი რე ბირგულო დო ბირგულშქაფონო, რჩქვანელობურო ხვერელია რე (ბორიაშ ბორჯის ყუბერამეფიშ ჭიფე ხვერელე ღერი გინმიკიჩუ დო ვატირხუ), ოშა-გოშათ ეშაფშაფილი რე ფეშერი რშვილით. თინეფიშ სიმაღაკა 1 სმ-შე ვითურ მეტრის ონჭუ, კანკალეში — (ბამბუკიშ განჯალებური ღერი) — 40 მ. ფურცელეფი ღერიშ ბირგულშე გიშმურს: მუჭოთ წესი, აკმოდირთუ ღერმაქიტე ლაგუჯიშ (ვაგინაშ), ინწროღოზური ფირფიტაშ დო ქერქლიშობური ნინაშე რე, ნამუთ ეშაჩანს ფირფიტაშ დო ლაგუჯიშ ხურგიწკუმა. ფესვები ფუნჯაა. პირველადი ჯინჯეფი ორდოშე ჩეთმეთხიებუ. მინ ყუბერამს ჟიპიჯული ჯინჯეფიშ სისტემა უღუ, მინს — დიხას ტომბას ინოჩანს (1—1,5 მ დო უმოსი). ყუბერამეფიშ პეულედი მორჩილი, ჟირსქესამი, ოშა-გოშათ — ართსქესამი, აკოკორობილი რე უკაჭულ ბიბლეფო — დუდელეფო, ნამუეფით მუშურე, აკოშაყარელო რე რთულ ბიბლეფო (რთული დუდელე, ფენჯგირე, დუდელეშობური ფენჯგირე, რცუ დუდელე დო შხვა).

ყუბერამეფი [[ფორილთასამეფი]]შ ართ-ართი კაბეტი ფანია რე [კინოხ ორხველუდუ [[კილებოფორამეფი]]შ რანწკის (Glumiflorae)]. იკათუანს 620-შე უმოს გვარიშ 10000-შახ გვარობას, ნამუთ ჩანს ედომუშამ მოსოფელს არქტიკაშე ანტარქტიკაშახ.

ყუბერამეფს შხირას რთუნა 2 ვარ-და მუზმარენ (12-შახ) გიმეფანიათ. 25 (60-შახ) ტრიბათ. [[საქორთუო]]ს ყუბერამეფიშ 100-შახ გვარიშ 330 გვარობა ჩანს. ყუბერამეფი დახე ირდიხას ჩანს, სოდე ჩანარული ოფორუ რენ. შხირას კაბეტ ტერიტორიეფს იკენა. გიშაკერძაფილო კაბეტ როლი ორხველუნა დოლოშ, ვეშ (სტეპიშ), პრერიაშ, პამპაშ დო სავანას ოდიარონს. ყუბერამეფი ეკონომიკაშ თოლწონუათ შანულამი ფანია რე. თინეფს ორხველუნა თიჯგურა კულტურული ქობალური ჩანარეფი, მუჭოთ რე: [[ქობალკაკალი]], [[ორზა]], [[ლაიტი]], [[რჩვია]], [[ქუბი]], [[ქერი]], [[ქვრიმა]], [[ღუმუ ()|ღუმუ]], [[სორგო]], თაშნეშე [[ჭაშანქარი]] დო შხვა. ტყარი დო კულტივირაფილი ყუბერამეფი ოფუტე-ომეურნე ჩხოლარეფიშ ართ-ართი თარი ოჩამური რე.

კანკალე ყუბერამს გიმირინუანა ოჭკომალო, ცაცლაბიშ, [[სპირტი]]შ, [[ქარღადი]]შ და არომატული ზეთეფიშ მიოღებელო. მინს — აკაგაფაკ მასალათ, ლიქიორიშ დო ონტკაშ წარმებას, ოკურნალე დო დეკორატიულ ჩანარო, მინსით — მუღურონ დიხეფია დო ქვიშეფიშ გამანგარაფალო. ათეყურე ართ-ართი საუჯგუშო მეშქაშობა რე ჯინჯორა ყუბერამეფიშ (ინჩხილი, [[ცხირცხი]], [[ისიროტა]], [[ფომფია (ჩანარი)|ფომფია]] დო სხვა) გიმორიმაფა ეროზიაშ სააწმარენჯოთ თინეფიშ ჯინჯეფის სისტემაშ ნძალიერო გოვითარაფაშ გეშა. თე ჩანარეფი ჯგირი რე [[აეროდრომი]]შ, [[იპოდრომი]]შ, სტადიონიშ დო გაზონიშ მამწყუალო. კანკალე ყუბერამი უდუთხინაფუ, ძნელო ესაყათამალი ჟვერი რე. სამანგათ: [[ვირჯინიული ურო]], [[ლაკარტია (ჩანარი)|ლაკარტია]], [[ინჩხილი]], [[ცხირცხი]], [[ტყარი რჩვია]] დო შხვა.

== ლიტერატურა ==
{{ქსე|6|474|ნახუცრიშვილი შ.}}
* ''Рожевиц Р. Ю.'', Злаки. Введение в изучение кормовых и хлебных злаков, М.—Л., 1937;
* ''Цвелев Н. П.'', Злаки СССР, Л., 1976;

[[კატეგორია:ყუბერამეფი|*]]