ალ-კალკაშანდი

შიჰაბ-ად-დინ აბულ-აბბას აჰმად იბნ ალი ალ-კალკაშანდი (არაბ. شهاب الدين أبو العباس أحمد بن علي بن أحمد بن عبد الله الفزاري القلقشندي‎‎; დ. 1355 — ღ. 1418) — არაბი ავტორი, ენციკლოპედისტი, ეგვიპტეშ მამლუქეფიშ სასულთანეშ ადმინისტრაციული მოხელე.

ალ-კალკაშანდიშ თარი თხობელუა თიში 14-ტომიანი კაპიტალური ნახანდი „ყვერეშ გოთანა ჭარუაშ ხელუანობას“ („სუბჰ ალ-ა'შა ფი სინა'ათ ალ-ინშა“), ნამუთ 1412 წანას გათჷ (რსული სახეთ იბეშტჷ 1913 –20 წანეფს, კაიროს). თხობელუა 10 ნორთო (მაკალა) ირთუ. მაჟირა ნორთის (ტომი III–IV) მოჩამილი რე მასალა საქორთუოშ ისტორიაშ დო გეოგრაფიაშ გეშა; ოლქეფიშ დო ნოღეფიშ, ოვაჭარე რზეფიშ დო შხვეფიშ ეჭარუა. ნახანდის რე ჩინებეფი საქორთუო-ეგვიპტეშ, თაშნეშე საქორთუოშ მაფაშ დო ირანიშ ილხანეფიშ ურთიართობაშ ისტორიაშენ.

ალ-კალკაშანდიშ თხობუა გეპონჷ ელომარიშ (ღ. 1348) ნახანდის. ალ-კალკაშანდიშ წყუშ ჩინებათ, მონღოლეფიშ ყაენიშ კაბეტ ვეზირ ჩობანს თისხიშა მოუხვარებჷ გიორგი V მაბარჩხალეშა, ნამჷ-და ქორთუ მაფა თის მუში ჭყანაშ გიოპონო დო ჭირშე გიშმაღალარო იკოროცხჷ. ჩინებეფი საქორთუოშ გეშა ეშაშაყარჷ დო რუსულო თანგჷ ვლადიმერ ტიზენჰაუზენქ, დო ეგვიპტეშ სულთანიშ კარს შემუშებული ქორთუ მაფეეფშო მერინაშ წესიშ არაბული ტექსტი მიშაღალირი რე გიორგი წერეთელიშ არაბულ ქრესტომათიაშა; თიში ქორთული ნათანგა დობეშტეს ივანე ჯავახიშვილქ, ავთანდილ მენთეშაშვილქ დო შხვ.

ლიტერატურა

Заметка Элькалькашанди о грузинах / [В. Тизенгаузен]. - [Санкт-Петербург] : тип. Имп. Акад. наук, [1887]. - 9 с. ; 27см.. - Авт. указан в конце текста. - Без тит. л. и обл.. - Отт. из "Зап. Вост. отд. Рус. археол. общ." 1887, т. 1, вып. 3, с. 208-216
არაბული ქრესტომათია. - თბ. : სტალინის სახ. თბილისის სახელმწ. უნ-ტის გამ-ბა და სტ., 1949. - 16,108გვ. ; 22სმ. - თავფურც. და წინასიტყვაობები ქართულ-რუსულ ენებზე, ტექსტი არაბულ ენაზე.
საქართველოს და ეგვიპტის ისტორიის ურთიერთობიდან / ა. მენთეშაშვილი // დროშა. - თბილისი, 1958. - N9. - გვ.18-19.
მასალები საქართველო-ეგვიპტის ურთიერთობის ისტორიისათვის / ბ. სილაგაძე // ქართული წყაროთმცოდნეობა / ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტი. - თბილისი, 1968. - ტ.2. - გვ.87-104
ჯავახიშვილი ივ., თხზულებანი თორმეტ ტომად, ტ. 3, თბ., 1982

ჯაფარიძე, გოჩა, ენციკლოპედია „საქორთუო“, ტ. 4, ქთ., 2018 წანა.