ქოძირით წყუ ხასჷლაშო ალჟირი

{{ინფოდაფა ქიანა|
|ოდაბადური_ჯოხო = {{lang-ar|اَلْجُمهُورِيَّة اَلْجَزَائِرِيَّة اَلدِّيمُقرَاطِيَّة اَلشَّعبِيَّة}}<br>[[ბერბერო-ლიბიური ნინეფი|ბერბ.]] ⵟⴰⴳⴷⵓⴷⴰ ⵜⴰⵎⴻⴳⴷⴰⵢⵜ ⵜⴰⵖⴻⵔⴼⴰⵏⵜ ⵜⴰⵣⵣⴰⵢⵔⵉⵜ
|ედომუშამი_ჯოხო = ალჟირიშ ოკათე დემოკრატიული რესპუბლიკა
|ოართე_ჯოხო =ალჟირი
|შილა = Flag of Algeria.svg
|გერბი = Emblem of Algeria.svg
|რუკა = Algeria (orthographic projection).svg
|ჰიმნი =  {{lang-ar2|قَسَمًا}}<br>''იბფუჩუანთ''<br>[[ფაილი:National anthem of Algeria, by the U.S. Navy Band.oga]]
|დევიზი =من الشعب و للشعب<br>''კათაშე დო კათაშო''
|ზოხორინალაშ თარიღი =[[1962]] წანაშ [[5 კვირკვე]] ([[საფრანგეთი]]შე)
|ოფიციალური_ნინეფი =[[არაბული ნინა|არაბული]] დო სტანდარტული ალჟირული [[ბერბერო-ლიბიური ნინეფი|ბერბერული]]
|რელიგია=  [[ისლამი]] ([[სუნიზმი|სუნიტური]])
|ნანანოღა= [[ალჟირი (ნოღა)|ალჟირი]]
|latd=
|latm=
|latNS=
|longd=
|longm=
|longEW=
|უდიდაში_ნოღა =ალჟირი, [[ორანი]], [[კონსტანტინა (ალჟირი)|კონსტანტინა]], [[ჯელფა]], [[ბატნა]], [[სეტიფი]], [[ბეჯაია]], [[ანნაბა]]
|თარობაშ_ტიპი = უნიტარული [[საპრეზიდენტო-საპარლამენტო რესპუბლიკა]]
|ლიდერიშ_ტიპი_1 = [[ალჟირიშ პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]
|ლიდერიშ_ჯოხო_1 =[[აბდელმაჯიდ ტებუნი]]
|ლიდერიშ_ტიპი_2 = [[ალჟირიშ პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ-მინისტრი]]
|ლიდერიშ_ჯოხო_2 =[[ნაზირ ლარბავი]]
|ლიდერიშ_ტიპი_3 = 
|ლიდერიშ_ჯოხო_3 =
|ლიდერიშ_ტიპი_4 = 
|ლიდერიშ_ჯოხო_4 =
|სახენწჷფოშ ტიპი =
|მიკოღანკუა =
|ოფიციალური ჸოფირება 1 =
|ოფიციალური თარიღი 1 =
|ოფიციალური ჸოფირება 2 =
|ოფიციალური თარიღი 2 =
|ოფიციალური ჸოფირება 3 =
|ოფიციალური თარიღი 3 =
|ოფიციალური ჸოფირება 4 =
|ოფიციალური თარიღი 4 =
|რანგი_ფართობით = 10-ა
|ფართობი =2,381,741
|წყარი_% =
|ოეგებიე_მახორობა =46,700,000
|ოეგებიე_მახორობა_რანგი = 33-ა
|მახორობა_ოეგებიეთ_წანას = 2024
|მახორობაშ_ცენზი = 
|მახორობაშ_ცენზი_წანას = 
|მახორობაშ_მეჭედალა = 19
|მახორობაშ_მეჭედალა_რანგი = 17-ა
|ედპ_ppp_წანა = 2024
|ედპ_ppp = $768.52 მილიარდი
|ედპ_ppp_რანგი = 39-ა
|ედპ_ppp_ართ_მახორუშე =$5,722
|ედპ_ppp_ართ_მახორუშე_რანგი = 109-ა
|აგი ={{ძინა}} 0.745
|აგი_ტენდენცია =
|აგი_კატეგორია = 
|აგი_რანგი =93-ა
|აგი_წანა =2022
|ვალუტა= [[ალჟირული დინარი]]
|ვალუტაშ_კოდი =DZD
|ქიანაშ_კოდი =DZ
|ბორჯიშ_ორტყაფუ = [[UTC+1]]
|ზარხულიშ_ბორჯი =
|cctld = [[.dz]]<br>[[.الجزائر]]
|ოტელეფონე_კოდი =+213
|ოტელეფონე_კოდი_მეწურაფა=
|სქოლიო= 
}}
'''ალჟირი''' ({{Lang-ar|الجزائر|al-Jazāʾir}}; {{Lang-fr|link=no|Algérie}}, ოფიციალურო '''ალჟირიშ ოკათე დემოკრატიული რესპუბლიკა''' ({{Lang-ar|الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية|al-Jumhūriyah al-Jazāʾiriyah ad-Dīmuqrāṭiyah ash‑Shaʿbiyah}}; {{Lang-fr|link=no|République algérienne démocratique et populaire}}) — სახენწჷფო ოორუე [[აფრიკა|აფრიკაშ]] [[მაღრიბი]]შ რეგიონს. სიკაბეტაშ მეჯინათ, [[სქირონაშქა ზუღა|სქირონაშქა ზუღაშ]] დო აფრიკაშ კონტინენტიშ პირველი, თაშნეშე მოსოფელიშ მავითა ქიანა რე. 
ოორუე-ბჟაეიოლშე უხურგანს [[ტუნისი]], ბჟაეიოლშე — [[ლიბია]], ბჟადალშე — [[მაროკო]], ობჟათე-ბჟადალშე — [[ბჟადალი საჰარა]], [[მავრიტანია]] დო [[მალი]], ობჟათე-ბჟაეიოლშე — [[ნიგერი]], ოორუეშე — [[სქირონაშქა ზუღა]]. ალჟირიშ ფართობი მეხოლაფირო რე 2,400,000 კვადრატული კილომეტრი. ნანანოღა დო უკაბეტაში ნოღა რე [[ალჟირი (ნოღა)|ალჟირი]], ნამუთ იდვალუაფუ ქიანაშ უკიდაში ოორუეშე, სქირონაშქაზუღაპიჯის. 

დოხორელი რე დიო ხოლო წჷმი ისტორიული პერიოდიშე, ალჟირი იდვალუაფუ ანდა კულტურაშ დო ცივილიზაციაშ აკართაფუს, თინეფს შქას [[ფინიკიალეფი]]შ, [[ნუმიდიალეფი]]შ, [[რომაალეფი]]შ, [[ვანდალეფი]]შ, [[ბიზანტიაშ ბერძენეფი]]შ დო [[თურქეფი]]შ. ქიანაშ თეხანური იდენტობა იჭყაფუ [[არაბეფიშ მიგრაცია მაღრიბშა|არაბულ-მუსლიმური მიგრაცია]]შ რეღმეფშე, მაშკვითა ოშწანურაშე დოჭყაფილი დო ჯინჯიერი მახორობაშ გეჸვენჯური [[არაბიზაცია]]თ. [[VIII ოშწანურა|VIII]]–[[XV ოშწანურა|XV ოშწანურეფს]], ისლამური არაბული დო ბერბერული დინასტიეფიშ თირუაშ უკული, [[1516]] წანას გიჭყჷ [[ოსმალეთიშ ლაჟირი|ალჟირიშ სარეგენტოქ]] მუჭოთ შანულამ დონეშა ზოხორინელი სახენწჷფოქ, მარა [[ოსმალეთიშ იმპერია]]შ დოჸუნალობაშ გიმე. დოხოლაფირო სუმოში წანას სქირონაშქა ზუღაშ კაბეტი ჟისახენწჷფოთ სქიდუდჷ [[1830]] წანაშა, მუჟანსჷთ საფრანგეთიქ გეჭოფჷ დო [[1848]] წანას ოფიციალური ანექსია იქჷნ, მარა ედომუშამო დოჸუნელქ დო გოჭოფილქ იჸუ ხვალე [[1903]] წანას. ფრანგული მართუალაქ გჷმიჭანუ ევროპალეფიშ მასობური გინოხორაფა, ჯინჯიერი მახორობაშ გიშარაჸუა, ნამუეფიშ მუდანობაქ ნასუმორით მირკჷ ლჷმეფიშ, ლახარეფიშ დო შქირენაშ გეშა. [[1945]] წანაშ [[ალჟირიშ ებუძოლი|სეტიფიშ დო გილმეშ ჸვილუა-ჟილიტუაქ]] გჷმიჭანუ აბანობური აწორინალა, ნამუშ დათებუთ გჷნირთუ [[1954]] წანაშ [[ალჟირიშ ლჷმა]]შ დოჭყაფაქ. [[1962]] წანას, ალჟირქ ზოხორინალა მიპალჷ. [[1992]]-[[2002]] წანეფს ქიანას მიშჷ [[ალჟირიშ ომენოღალე ლჷმა|ზისხირმაწიმუ ომენოღალე ლჷმა]].

ალჟირიშ კლიმატი გვერდოგოლოფური რე, ტერიტორიაშ უმენტაშობა უკებჷ [[საჰარა]]შ ტიოზის, ჸოფური დო გვალამი ოორუე ნორთიშ მოხ, სოდე მახორობაშ უმენტაშობა ოხორანსჷნ. 44 მილიონიანი მახორობათ ალჟირი აფრიკაშ მავითა ქიანა რე მახორობაშ მუდანობათ დო 33-ა – მოსოფელს. ალჟირიშ ოფიციალურო ნინეფი რე [[არაბული ნინა|არაბული]] დო [[ტამაზიხტი]]; [[ფრანგული ნინა|ფრანგული]] გჷმირინუაფუ მასმედიას, გონათუას დო კანკალე ადმინისტრაციულ ოკითხირეეფს, მარა ვაუღჷ ოფიციალურო სტატუსი. მახორობაშ უმენტაშობა რაგადანს [[არაბული ნინაშ ალჟირული დიალექტი|არაბულ ნინაშ ალჟირულ დიალექტიშა]]. ალჟირალეფიშ უმენტაშობა რე [[არაბეფი|არაბი]], [[ბერბერეფი]] შანულამი უჭიჭაშობას აკმადგინანა. [[სუნიზმი|სუნიტური გემაჸვენჯობაშ]] [[ისლამი]] რე ოფიციალური რელიგია დო მახორობაშ 99% თე რელიგიაშ გემაჸვენჯი რე.

ალჟირი რე [[არაბული ქიანეფიშ ლიგა|არაბული ქიანეფიშ ლიგაშ]], [[გოართოიანაფილი ერეფიშ ორგანიზაცია]]შ, [[აფრიკაშ რსხუ|აფრიკაშ რსხუშ]] დო [[ოპეკი|ოპეკიშ]] მაკათური ქიანა.

== ჯოხოდვალა ==
* '''ოფიციალურო:''' ალჟირიშ ოკათე დემოკრატიული რესპუბლიკა.
* '''ოდაბადურ:''' (al-Jazair), Al Jumhuriyah al Jazairiyah ad Dimuqratiyah ash Shaabiyah; Algerie, Republique Democratique Populaire d'Algerie
* '''ეტიმოლოგია:''' ალჟირი რე [[არაბული ნინა|არაბული]] სიტყვაშ [[ფრანგული ნინა|ფრანგული]] ფორმა - ''ალ ჯაზაირ'', ნამუშ არაბული შანულობა რე ''კოკეფი''. ჯოხოქ დუდშე ნოღას ქიგიადუ, ნამუთ დუდშე ოთხ კოკის რდჷ ეგაფილი, უკული თე ჯოხოქ ნთელ ქიანაშე გიფაჩჷ. შხვა ჯოხოეფი: Algérie (ფრანგული); Argelia (ესპანური); Tamurt n Ldzayer (ბერბერული).

== სახენწჷფო ==
* სახენწჷფო სისტემათ ალჟირი რე რესპუბლიკა.
* სახენწჷფოშ მადუდე — პრეზიდენტი . 
* თარობაშ ხემანჯღვერი — პრემიერ-მინისტრი 
* კანონიშდუმადვალუ ორგანო — ჟირპალატამი პარლამენტი (380+144 მაკათური).

== ადმინისტრაციული გორთუალა ==
* ადმინისტრაციულო ირთუ 48 ვილაიეთო (Wilayat).

== დემოგრაფია ==
* ალჟირს ოხორანს 34,895,000 კოჩი (2009), თენეფშე ალჟირალი არაბი 80%, ბერბერი 20%. 
* უდიდაში ნოღეფი: ორანი (752), კონსტანტინი (530), ბატნა (278), ანაბა (246).

== ნინეფი ==
ოფიციალური ნინა რე [[არაბული ნინა|არაბული]]. შხვა ნინეფი - [[ფრანგული ნინა|ფრანგულ]] და ბერბერული.

== რელიგია ==
რელიგია : [[ისლამი]] (სუნიზმი).

== გალერეა ==
<gallery>
Alger-night.jpg|[[ალჟირი (ნოღა)|ალჟირიშ]] შოშეეფი
Timgad10.JPG|[[რომიშ იმპერია|რომაული]] [[ტიმგადი]]შ აკნაციმეფი
|ელ კანტარა, [[ბისკრა (ნოღა)|ბისკრა]]
Le Mont Tahat.jpeg|გვალა [[თაჰათი]], [[ახაგარი]]შ გვალონა 
Algiers Sunset.jpg|ბჟაშ ალულა ალჟირს
Constantine bridge.jpg|ელ-ჰუა, [[კონსტანტინე (ნოღა)|კონსტანტინეს]]
Casbah baths.jpg|[[კასბა]]შ აბანოეფი
Algeria-Annaba-original.jpg|[[ანაბა]]შ წყარპიჯი
</gallery>

== ლიტერატურა ==
* Ageron, Charles-Robert (1991). ''Modern Algeria&nbsp;– A History from 1830 to the Present''. Translated from French and edited by Michael Brett. London: C. Hurst & Co. ISBN 978-0-86543-266-6.
* Aghrout, Ahmed; Bougherira, Redha M. (2004). ''Algeria in Transition&nbsp;– Reforms and Development Prospects''. Routledge. ISBN 978-0-415-34848-5.
* Bennoune, Mahfoud (1988). ''The Making of Contemporary Algeria&nbsp;– Colonial Upheavals and Post-Independence Development, 1830–1987''. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-30150-3.
* Frantz Fanon (1966; 2005 paperback). ''The Wretched of the Earth''. Grove Press. ASIN B0007FW4AW, ISBN 978-0-8021-4132-3.
* Alistair Horne (1977). ''A Savage War of Peace: Algeria 1954–1962''. Viking Adult. ISBN 978-0-670-61964-1, ISBN 978-1-59017-218-6 (2006 reprint)
* Laouisset, Djamel (2009). ''A Retrospective Study of the Algerian Iron and Steel Industry''. New York City: Nova Publishers. ISBN 978-1-61761-190-2.
* Roberts, Hugh (2003). ''The Battlefield&nbsp;– Algeria, 1988–2002. Studies in a Broken Polity''. London: Verso Books. ISBN 978-1-85984-684-1.
* Ruedy, John (1992). ''Modern Algeria&nbsp;– The Origins and Development of a Nation''. Bloomington: Indiana University Press. ISBN 978-0-253-34998-9.
* Stora, Benjamin (2001). ''Algeria, 1830–2000&nbsp;– A Short History''. Ithaca, New York: Cornell University Press. ISBN 978-0-8014-3715-1.
* Sidaoui, Riadh (2009). "Islamic Politics and the Military&nbsp;– Algeria 1962–2008". [http://books.google.fr/books?id=UouRFVxywIQC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false ''Religion and Politics&nbsp;– Islam and Muslim Civilisation''] (via Google Books). Farnham: Ashgate Publishing. ISBN 0-7546-7418-5.

== რესურსეფი ინტერნეტის ==
{{Commons|Algeria}}
* [http://www.el-mouradia.dz People's Democratic Republic of Algeria] ''თარობაშ ოფიციალური ხასჷლა''
* [http://www.scribd.com/doc/13243273/Etymologie-du-toponyme-Aldjazair ალჟირიშ ეტიმოლოგია]

[[კატეგორია:ალჟირი| ]]
[[კატეგორია:აფრიკაშ ქიანეფი]]
[[კატეგორია:არაბულნინამი ქიანეფი]]
[[კატეგორია:ფრანგულნინამი ქიანეფი]]
[[კატეგორია:გოეროშ მაკათური სახენწჷფოეფი]]