ქოძირით წყუ ხასჷლაშო ვლადიმირ-სუზდალიშ სათარო

{{ინფოდაფა ჸოფილი ქიანა
|ჯოხო                     =ვლადიმირ-სუზდალიშ სათარო
|ოდაბადური ჯოხო          ={{lang-ru|Владимиро-Суздальское княжество}}
|სტატუსი                  =სათარო
|ჰიმნი                     =
|შილა                     =
|შილაშ ეჭარუა              = 
|გერბი                     =Seal of Alexander Nevsky 1236 Avers.svg
|გერბიშ ეჭარუა             = [[რუსეთიშ გერბი|გერბი]]
|რუკა                      =Kievan Rus in 1237 (ka).svg
|ეჭარუა                   =აკოცჷმილი [[კიევიშ რუსეთი]]
|p1                       =კიევიშ რუსეთი
|flag_p1                  =Yarthewise.png  
|p2                       =
|flag_p2                  =
|p3                       =
|flag_p3                  =
|p4                       =
|flag_p4                  =
|დორსხუაფილი რე          =[[1157]]
|ლიკვიდირაფილი რე        =[[1389]]
|s1                      =მოსკოვიშ დიდი სათარო
|flag_s1                 =Coat of arms of Russia (XV Century).svg
|s2                      =
|flag_s2                 =
|s3                     =
|flag_s3                =
|s4                     =
|flag_s4                 =
|დევიზი                  =
|ნანანოღა                 =[[ვლადიმირი (ნოღა)|ვლადიმირი]]
|ნოღეფი                   =
|ნინა                     =
|რელიგია                   =
|ვალუტა                  =
|გეძინელი პარამეტრი        =
|პარამეტრიშ შქაგური        =
|ფართობი                  =
|მახორობა                 =
|დუდალაშ ფორმა         =[[მონარქია]]
|დინასტია                =
|მადუდეშ ტიტული         = 
|მადუდე1                 = 
|მადუდე1 წანა            = 
|მადუდეშ ტიტული2          = <!--გჷმორინაფა მადუდეშ ტიტულიშ თირუაშ შვანს-->
|მადუდე2                    = 
|მადუდე2 წანა               = 
|მადუდეშ ტიტული3         = 
|მადუდე3                    = 
|მადუდე3 წანა              = 
|მადუდეშ ტიტული4          = 
|მადუდე4                = 
|მადუდე4 წანა               = 
|მადუდეშ ტიტული5          = 
|მადუდე5                = 
|მადუდე5 წანა                = 
|მადუდეშ ტიტული6          =  
|მადუდე6                   = 
|მადუდე6 წანა               = 
|რელიგია                      =[[მართლმადიდებლობა]]
|გეძინელი პარამეტრი1        =
|პარამეტრიშ შქაგური1        =
|ეტაპი1                    =დირსხუ
|თარიღი1                   =
|წანა1                       =[[1157]]
|ეტაპი2                      =ქაკათჷ [[მოსკოვიშ დიდი სათარო|მოსკოვიშ დიდი სათაროს]]
|თარიღი2                   =
|წანა2                       =[[1389]]
|ეტაპი3                      =
|თარიღი3                     =
|წანა3                     =
|ეტაპი4                     =
|თარიღი4                 =
|წანა4                  =
|ეტაპი5                     =
|თარიღი5                   =
|წანა5                     =
|ეტაპი6                    =
|თარიღი6                    =
|წანა6                     =
|გეძინელი პარამეტრი2         =
|პარამეტრიშ შქაგური2         =
|წოხოლენი                       =
|წიმოხონი1                  =
|წიმოხონი2                   =
|წიმოხონი3                =
|წიმოხონი4                 =
|წიმოხონი5                  =
|წიმოხონი6                  =
|წიმოხონი7                      =
|გეჸვენჯი                   =
|მონძე1                       =
|მონძე2                     =
|მონძე3                      =
|მონძე4                      =
|მონძე5                    =
|მონძე6                     =
|მონძე7                    =
|სქოლიო                   =
}}
{{რუსეთიშ ისტორია}}
'''ვლადიმირ-სუზდალიშ სათარო''' — [[X ოშწანურა|X]]-[[XIII ოშწანურა|XIII ოშწანურეფს]], რუსეთიშ ფეოდალური სათარო [[წყარმალუ]] [[ოკა]]შ დო [[ვოლგა]]შ შქას. [[X ოშწანურა]]შახ თე დიხას ოხორანდჷ ფინურ-უნგრული ტომეფი. X ოშწანურაშ ბოლოს, თე ტერიტორიას კოლონიზაცია დიჭყეს სლოვენეფქ დო კრივიჩეფქ, ნამუსჷთ შედეგო მაჸუნჷ აბანური ტომეფიშ გორუსაფაქ დო ველიკორუსი კათაშ გჷმოქიმინუაქ. X-XI ოშწანურეფს გეჸვენჯი ნოღეფქ გორჩქინდჷ: როსტოვი, იაროსლავლი, მურომი, სუზდალი. სათაროშ ცენტრი რდჷ როსტოვი, ნამუთ [[კიევიშ რუსეთი]]ს სიჭყანიერეშ პერიოდის დჷთმოჸუნდჷ დო ხარკისჷთ უგანდჷ კიევიშ თარეფს.

[[1054]] წანას, როსტოვიშ დიხაქ [[ვსევოლოდ იაროსლავიშ სქი]]ს ერგჷ. [[1108]] წანას, [[ვლადიმირ ვსევოლოდიშ სქი მონომახი|ვლადიმირ მონომახიქ]] [[წყარმალუ]] [[კლიაზმა]]ს ქჷდარსხუ ჯიხაზურგა ვლადიმირი. [[იური დოლგორუკი]]შ ბორჯის სათაროქ მიჭყანიერჷ, აკიგჷ მუსხირენ ნოღაქ (გამანგარეს მოსკოვი, 1156); ოსხირი გუჭყეს [[ვლადიმირ-სუზდალიშ სკოლა]]ს. იური დოლგორუკიშ კიევს გოთარაფაშ უკული ვლადიმირ-სუზდალიშ თარო გჷნირთჷ თიში ქომოლსქუა [[ანდრია ბოგოლიუბსკი]]ქ ([[1157]]-[[1174]]), ნამუთ მუმაშ პოლიტიკას აგჷნძორენდჷ დო ვლადიმირ-სუზდალიშ სათარო რუსეთიშ ცენტრო იკოროცხუდჷ. თიქ გუძინჷ ნ. ვლადიმირს დო თექ გეგნიღჷ თარიშ რეზიდენცია (ბოგოლიუბოვო,  ვლადიმირშე 10 კმ-ს). [[1169]] წანას, ანდრიაქ კიევშა ილესქერუ, ქჷდიჸუნუ დო თარო ქჷდარინუ მუშ ჯიმა გლები. [[1170]] წანას, ობორჯეთ ქჷდიჸუნუ ნოვგოროდჷთ. 

ანდრია ბოგოლიუბსკი ოცადუდჷ ვლადიმირი რუსეთიშ [[ქირსიანობა]]შ ცენტრო გჷნურთინუაფუდჷკონ. თეჯგურა პოლიტიკაშ შედეგი რდჷ საოხვამე არქიტექტურაშ დო კულტურაშ გოფალუა. [[1174]] წანას, ანდრია ბოგოლიუბსკი აკორაგადაფილი ბოიარეფქ დოჸვილეს. სათაროს ერია-მორიაქ ქჷდიჭყჷ. საბოლათ გიმორძგუ ანდრიაშ ჯიმა [[ვსევოლოდ დიდი ბუდე|ვსევოლოდ დიდ ბუდექ]] (1176-1212). თინა წჷმოძინელო აგჷნძორენდჷ მუამუშიშ დო ჯიმაშ პოლიტიკას. [[1203]] წანას, თიქ კინ აკორაბადუ [[კიევი]], [[1207]] წანას — ქჷდიჸუნუ რიაზანი. ხანეფიშემაჭარალეფს თიშა „დიდი“ უჯოხოდეს. ვსევოლოდიშ საქვარქ ჩინებულ თხობელუას „ამბე იგორიშ ლესქერუაში“-ს ეიხანტჷ. თიში ღურაშ უკული, ვლადიმირ-სუზდალიშ სათაროს კინ ერია-მორიაქ ქჷდიჭყჷ. [[1218]] წანას, ხვისტაშა გეშართჷ ვსევოლოდიშ ქომოლსქუა იურიქ. თიქ კინ გამანგარჷ ვლადიმირ-სუზდალიშ სათაროშ ჰეგემონია რუსეთიშ სათაროეფს შქას, [[1220]] წანას, გიორჯგინჷ ვოლგაშ ბულგარეფს დო [[1221]] წანას ქჷდარსხჷ ნიჟნი-ნოვგოროდი.

[[1238]] წანას, [[ბათო-ყაენი]]შ ურდუმეფქ აკორაბადეს ვლადიმირ-სუზდალიშ სათარო, დოჭვეს დო აკარღვეს ნოღეფი მარა თათარ-მონღოლეფიშ უღუქ ვაშილებუ ვლადიმირ-სუზდალიშ სათაროს ინორსხილი პოლიტიკური დო კულტურული ტრადიციეფიშ ეშაჸოთამა. თე ტრადიციეფი XIV-XV ოშწანურეფს გაგჷნძორჷ დო გავითარჷ [[მოსკოვიშ დიდი სათარო|მოსკოვიშ სამთავროქ]] ართოიანი ცენტრალიზაფილი სახენწჷფოშ დორსხუაფაშ პროცესის. 

== ვლადიმირ-სუზდალიშ სათაროშ მამართალეფი ==

{| width="40%" class="prettytable"
!bgcolor="silver" width="35%"|ჯოხო
!bgcolor="silver"|მართუალაშ წანეფი

|-
|[[ანდრია ბოგოლიუბსკი]].|| 1168 - 1174
|-
|[[მიქაელ იურიშ სქი|მიქაელი]]||1174 - 1176 
|-
|[[ვსესლოდ ბოგოლუბსკი]]||1176 - 1212 
|-
|[[იური (ვლადიმირ-სუზდალიშ მამართალი)|იური II]]|| 1212 - 1216 
|-
| [[კონსტანტინე I (ვლადიმირ-სუზდალიშ მამართალი)|კონსტანტინე I]]|| 1216 - 1218
|-
|[[იური (ვლადიმირ-სუზდალიშ მამართალი)|იური II]], მაჟირაშა გომაფაფა|| 1218 - 1238
|-
|[[იაროსლავ II რუსი|იაროსლავ II]]|| 1238 - 1246 
|-
|[[სვიატოსლავ III (ვლადიმირ-სუზდალიშ მამართალი)|სვიატოსლავ III]]|| 1246 - 1249 
|-
|[[ანდრეი II რუსი|ანდრეი II]]||1249 - 1252 
|-
|[[ალექსანდრე ნეველი]].|| 1252 - 1263 
|-
|[[იაროსლავ რუსი|იაროსლავ III]]||1264 - 1271 
|-
|[[ვასილი იაროსლავის ძე]]||1272 - 1277 
|-
|[[დიმიტრი ალექსანდრეშ სქი]]|| 1277 - 1294 
|-
|[[ანდრეი ალექსანდრეშ სქი]]|| 1294 - 1304 
|-
|[[მიქაელი ტვერალი]]|| 1304 - 1318
|-
|[[იური მოსკოვალი]]|| 1318 - 1322 
|-
|[[დიმიტრი ტვერალი]]|| 1322 - 1326 
|-
|[[ალექსანდრე ტვერალი]]||1326 - 1327
|-
|[[ივანე I მოსკოვალი]] || 1328 - 1341 
|-
|[[სიმონ მოსკოვალი]] ||1341 - 1353
|-
|[[ივანე II მოსკოვალი]] || 1353 - 1359 
|-
|[[დიმიტრი კონსტანტნეშ სქი]]||1359 - 1362 
|-
|}

== ლიტერატურა ==
* {{ქსე|4|438}}

[[კატეგორია:კიევიშ რუსეთი]]
[[კატეგორია:ევროპაშ ისტორიული სახენწჷფოეფი]]
[[კატეგორია:რუსეთიშ ისტორია]]