ქოძირით წყუ ხასჷლაშო მადეირა

{{ინფოდაფა ადმინისტრაციული ართური
|ოდაბადური ჯოხო = {{lang-pt|''Região Autónoma da Madeira''}}
|მარგალური ჯოხო = მადეირაშ ავტონომიური რეგიონი<br />მადეირა
|პანორამა = 
|შილა = Flag of Madeira.svg
|გერბი = Coat of arms of Madeira.svg
|ქიანა = პორტუგალია
|ჰიმნი = ''[[Hino nacional de Portugal|A Portuguesa]]''<br />[[Hino da Região Autónoma da Madeira|Hino da Madeira]] 
|სტატუსი =[[პორტუგალიაშ ავტონომიური რეგიონეფი|ავტონომიური რეგიონი]]
|მიშმურს = 11 მუნიციპალიტეტი
|ფორჷნს = 
|ნანანოღა= [[ფუნშალი]]
|შხუ ნოღა = ფუნშალი
|შხუ ნოღეფი= 
|თარიღი = 1420
|მადუდე =პრეზიდენტი
|მადუდე 2 = [[ალბერტო ჟუაო ჟარდინი]]
|ედპ =€ 5,905 მილიარდი<ref name="ВВП">{{cite web|title=ВВП на душу населения в 2007|publisher=Евростат|url=http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_PUBLIC/1-18022010-AP/EN/1-18022010-AP-EN.PDF|archiveurl=http://www.webcitation.org/61BOTxGlY|archivedate=2011-08-24}}</ref> {{ძინა}}
|ედპ წანა= 2007
|ედპ აბანი =
|ედპ აშმ = € 24,000 {{ძინა}}
|ნინა =[[პორტუგალიური ნინა|პორტუგალიური]]
|ნინეფი =
|მახორობა =267 785
|ეჭარუაშ წანა =2011
|აბანი მახორობათ =11-ა
|ერუანული აკოდგინალუა =
|მეჭედალა =341,13
|კონფესია =
|ფართობი =785
|აბანი ფართობით =20-ა
|ფართობიშ პროცენტი = 
|მაქსიმალური სიმაღალა =1862
|ოშქაშე სიმაღალა =
|მინიმალური სიმაღალა =0
|განედი = 
|გრძედი = 
|რუკა= Madeira topographic map-fr.svg
|ბორჯიშ ორტყაფუ= [[UTC+0]]
|აბრევიატურა = 
|ISO = PT-30
|FIPS= 
|ოტელეფონე კოდი = 351 291
|ოფოსტე ინდექსეფი = 
|ინტერნეტ-დომენი =
|ოავტომობილე ონომერე შანეფი = 
|საიტი =http://www.gov-madeira.pt/
|კატეგორია ვიკიოწკარუეს =მადეირა
|პარამეტრი1 = 
|მიკოღანკუა =
}}
'''მადეირა''' ({{lang-pt|Madeira}}) – პორტუგალიური არქიპელაგი, იდვალუაფუ {{Coord|32|22.3|N|16|16.5|W}} დო {{Coord|33|7.8|N|17|16.65|W}} ოორუე [[ატლანტიშ ოკიანე]]ს. თენა რე პორტუგალიაშ [[პორტუგალიაშ ავტონომიური რეგიონეფი|ავტონომიური რეგიონი]], ნამუთ თარო იკენს მადეირაშ, [[პორტუ-სანტუ (კოკი)|პორტუ-სანტუშ]] დო [[დეზერტაში|დეზერტაშიშ]] კოკეფს. მადეირა რე [[ევრორსხუ]]შ მაკათური მუჭოთ პორტუგალიაშ [[ევრორსხუშ მაკათური ქიანეფიშ გჷშაკერძაფილი ტერიტორიეფი|გჷშაკერძაფილი ტერიტორია]].<ref>http://europa.eu/scadplus/glossary/outermost_regions_en.htm</ref>

მადეირას [[1418]] - [[1420]] წანეფიშ ოშქაშეს პორტუგალიარ მაზუღალეეფქ მიოგორეს. არქიპელაგშა გეგორაფაშ ინიციატორო იკოროცხუ [[ჰენრიხ მოროპლავატი]]. მოგვიანაფათ, თე კოკეფი [[ბრიტანეთიშ იმპერია]]შ ოკუპაციაშ თუდო რდჷ, [[ნაპოლეონიშ ლჷმეფი]]შ ბორჯის თე ტერიტორიაქ [[1814]] წანას პორტუგალიას დაართჷ.<ref>http://www.britishempire.co.uk/maproom/madeira.htm</ref> მადეირა რე ართ-ართი უჯგუში კურორტი, კოკი ჯოხოგოლაფირიე მუში ღვინით დო პეულეფით. ირ ახალ წანას თაქ რე მოსოფელს ართ-ართი უჯგუში ფოიერვერკიშ შოუ, წორას თაქ რდჷ მოსოფელს უდიდაში ფოიერვერკიშ შოუ.<ref>[http://www.madeiratourism.com/pls/madeira/wsmwdet0.detalhe_conteudo?p_cot_id=960&p_lingua=en&p_sub=1 Madeira “largest firework display in the world”] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070930071559/http://www.madeiratourism.com/pls/madeira/wsmwdet0.detalhe_conteudo?p_cot_id=960&p_lingua=en&p_sub=1 |date=2007-09-30 }}</ref> თე აკანს დიდი შანულამობა უღჷ, თიშენ  ნამდა თაჸურეშე მითმიარსხუაფუნა კარიბიშ ღანჩოშ ქიანეფს დო [[ევროპა]]ს.

მადეირას რე ართ-ართი უჯვეშაში კურორტი, [[XIX ოშწანურა]]ს ევროპას არსებენდჷ ხვლო ჟირი ზუღაშ კურორტი - ფრანგული რივიერა დო მადეირა. [[1976]] წანას მადეირაქ ავტონომიურ ოლქო გჷნირთჷ.

== გეოგრაფია ==
[[ფაილი:Southern Madeira.jpg|thumb|left|კოკიშ [[ტოპოგრაფია]]ს გჷშერთუ ჟირი გოშხვებულობა: მაღალი [[გვალა|გვალეფი]] დო რღამილი [[გინოწონუ|გინოწონუეფი]], ნამუთ ჯგირო იძირებე სურათის.]]
[[ფაილი:Map of Região Autónoma da Madeira.svg|thumb|right|220px|მადეირაშ ავტონომიური რეგიონიშ კოკეფიშ რუკა]]
[[ფაილი:BicaDaCana1.jpg|right|thumb|გინაჯინუ ბიკა დე კანაშე.]]
[[ფაილი:Thunder lightning Garajau Madeira 289985700.jpg|thumb|250px|ტყვაცი დო გურგინი მადეირას]]

[[ფუნშალი]], მადეირაშ ავტონომიური რეგიონიშ ნანანოღა, იდვალუაფუ კოკი მადეირაშ ობჟათეშე, არქიპელაგიშ თარი კოკის. კოკიშ შხვა ნოღეფიე: [[ვილა-ბალეირა]] (კოკი [[პორტუ-სანტუ (მადეირა)|პორტუ-სანტუს]]), [[კამარა-დე-ლობუში]], [[მაშიკუ]], [[სანტა-კრუში (მადეირა)|სანტა-კრუში]], [[სანტანა (მადეირა)|სანტანა]] დო [[კანისუ (სანტა-კრუში)|კანისუ]] (კოკი მადეირას).

მადეირაშ კოკი იდვალუაფუ [[აფრიკა]]შ წყარპიჯიშე 520 კმ-ს დო [[ევროპა]]შ წყარპიჯიშე -  1000 კმ-ს, ვარდა [[ლისაბონი|ლისაბონშე]] საათი დო გვერდიშ ოფურინუე<ref>[http://www.madeiraislands.travel/pls/madeira/wsmwdet0.detalhe_conteudo?p_cot_id=59&p_lingua=en&p_sub=1 Официальный туристический сайт Мадейры] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100530093231/http://www.madeiraislands.travel/pls/madeira/wsmwdet0.detalhe_conteudo?p_cot_id=59&p_lingua=en&p_sub=1 |date=2010-05-30 }}</ref>.

კოკი მადეირა — [[არქიპელაგი]]შ უდიდაში [[კოკი]]ე, ფართობი - 741 კმ², სიგჷრძა აკმადგინანს - 57 კმ, ფართობი — 22 კმ არზაშე ფართო აკანს, კოკიშ წყარპიჯიშ ღოზიშ ედომუშამი სიგჷრძა რე 150 კმ. კოკი გინოზინდილიე ბჟაეიოლშე ბჟადალშე, თეგეზიშ მანგას იდვალუაფუ ცენტრალური [[გვალაშ მასივი|გვალაშ ჯაჭვი]] 1220 მეტრშახ სიმაღალათ, სოიშეთ იჭყაფუ ბრელი რღამილი გინოწონუეფი, ნამუთ წყარპიჯიშახ იფაჩუნჷ. კოკიშ უმაღალაში კონკა რე — [[პიკუ-რუივუ]], 1862 მეტრი ზუღაშ დონეშე<ref>[http://www.madeirahelp.com/madeira_geography MadeiraHelp.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100731015932/http://www.madeirahelp.com/madeira_geography |date=2010-07-31 }}</ref>.

=== მადეირაშ არქიპელაგიშ კოკეფი ===
[[ფაილი:Ilha da madeira luisfreitas.png|left|300px|კოკი მადეირაშ ადმინისტრაციული დორთუალა]]
[[ფაილი:Porto Santo - vista geral.JPG|right|thumb|260px|6-კილომეტრიანი პლიაჟი კოკი [[პორტუ-სანტუ (მადეირა)|პორტუ-სანტუს]].]]
* [[მადეირა (კოკი)|მადეირა]]
** აგოშტინიუ (ბჟაეიოლშე)
** სან-ლორენსუ (ბჟაეიოლშე)
** მოლი (ოორუე-ბჟადალშე)
* [[პორტუ-სანტუ (მადეირა)|პორტუ-სანტუს]]
** ბაიშუ-უ-და-კალი (ობჟათეშე)
** ფერუ (ობჟათე-ბჟადალშე)
** სენურაში (ოორუეშე)
** ფორა (სენურაშიშ ოორუეშე)
** სიმა (ბჟაეიოლშე)
* [[დეზერტაში]]
** დეზერტა-გრანდი
** ბუჟიუ
** შანი
* [[სელვაჟენში]] (ოორუე-ბჟადალური ბუნა)
** სელვაჟემ გრანდი
** პალეირუ-და-ტერა
** პალეირუ-დუ-მარი
* [[სელვაჟენში]] (ობჟათე-ბჟაეიოლური ბუნა)
** სელვაჟემ პეკენა
** გრანდი
** სული
** პეკენუ
** ფორა
** ალტუ
** კომპრიდუ
** რედონდუ
** ნორტი

== ავტონომიური დორთუალა ==
მადეირაშ ავტონომიური რეგიონი აკმოდირთუ 11 მუნიციპალიტეტშე:
# [[სანტა-კრუში (მადეირა)|სანტა-კრუში]]
# [[კალიეტა (მადეირა)|კალიეტა]]
# [[კარმა-დე-ლობუში]]
# [[ფუნშალი]]
# [[სანტანა (მადეირა)|სანტანა]]
# [[სან-ვისენტი (მადეირა)|სან-ვისენტი]]
# [[მაშიკუ]]
# [[პონტა-დუ-სოლი]]
# [[პორტუ-მონუში]]
# [[რიბეირა-ბრავა]]
# [[პორტუ-სანტუ (მუნიციპალიტეტი)|პორტუ-სანტუ]]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

== რესურსეფი ინტერნეტის ==
* [http://www.gov-madeira.pt/ მადეირაშ თარობაშ ვებ-ხასჷლა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070509165306/http://www.gov-madeira.pt/ |date=2007-05-09 }}
* [http://www.madeiraislands.travel/pls/madeira/wsmwhom0.home?p_lingua=en&p_sub=1 მადეირაშ ოფიციალური საიტი ტურიზმიშენი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100614084544/http://www.madeiraislands.travel/pls/madeira/wsmwhom0.home?p_lingua=en&p_sub=1 |date=2010-06-14 }}
* [http://www.madeira-web.com/PagesUK/index.html მადეირაშ გიდი]
* [http://forum.germany-germany.ru/ostrov-madeyra-t49.html მადეირაშენი]{{Dead link|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}

[[კატეგორია:მადეირა]]
[[კატეგორია:ატლანტიშ ოკიანეშ კოკეფი]]
[[კატეგორია:პორტუგალიაშ ავტონომიური რეგიონეფი]]
[[კატეგორია:პორტუგალიაშ კოკეფი]]
[[კატეგორია:პორტუგალიაშ ისტორიული პროვინციეფი]]