ქოძირით წყუ ხასჷლაშო სალვადორ დალი

[[ფაილი:Salvador Dalí, 1934 (photo by Carl Van Vechten).jpeg|thumb|სალვადორ დალი, 1934, კარლ ვან ვეხტენიშ ფოტო.]]
'''სალვადორ დალი''' ({{ნინა+ca|Salvador Dalí|səɫβəˈðo ðəˈɫi}} – ედომუშამი '''სალვადორ ფელიპ ჟასინტ დალი დომენეკი''', {{ნინა-ca|Salvador Domènec Felip Jacint Dalí i Domènech, Marquis de Púbol}}; დ. [[11 მესი]], 1904, [[ფიგერასი]], [[კატალონია]] – ღ. [[23 ღურთუთა]] 1989, ფიგერასი) ― [[ესპანარეფი|ესპანარი]] ხანტუ, ფერჭარუ, გრაფიკოსი დო სკულპტორი, [[სიურეალიზმი|სიურეალიზმიში]] წჷმმარინაფალი.

== ბიოგრაფია ==

სალვადორ დალიქ დებადჷ 1904 წანაშ [[11 მესი]]ს [[ესპანეთი]]ს, [[კატალონია|კატალონიურ]] ნოღა [[ფიგერასი]]ს, ნოტარიუსიშ ფანიას. სახუათი ხელუანობაშ გურაფა დიჭყჷ ოხანტურე სკოლას. 1914-1918 წანეფს გურაფულენდჷ ოდაბადურ ნოღას მარისტეფიშ ორდენიშ აკადემიას. 
1916 წანას არდადეგეფშა იშარჷ ნოღა [[კადეკასი|კადეკასშა]], სოდეთ ეზიარჷ [[მოდერნიზმი|მოდერნისტულ]] ხელუანობას. დალიშ მაართა პერსონალურ გჷმოფინუაქ მინწყუ 1919 წანას. 1921 წანას მუმაქ გინოჭყვიდჷ სალვადორიშ [[მადრიდი|მადრიდშა]] გოტება, სან-ფერნანდოსიშ აკადემიას გურაფაშ ოგჷნძარაფალო. ნანანოღას სალვადორქ გეჩინებაფუ ხელუანობაშ თიჯგურა წჷმმარინაფალეფი, მუჭომეფით რდეს [[ლუის ბუნიუელი]], [[ფედერიკო გარსია ლორკა]] დო [[პედრო გარფიასი]]. 

[[ფაილი:Dali museum.jpg‎|thumb|left|დალიშ მუზეუმი ფიგერასის.]]
მადრიდის სალვადორი მუშ ნახანტეფს [[კუბიზმი]]შ დო [[დადაიზმი]]შ აკოწყორუას ოცადჷდ. 1926 წანას სალვადორი აკადემიაშე გარიცხეს დუდძიკალობაშ გეშა. თიმ წანას სალვადორქ მაართათ იშარჷ [[პარიზი|პარიზშა]], სოდეთ [[პაბლო რუის ი პიკასო|პაბლო პიკასო]] გეჩინებაფუ. მუშ დორხველი სტილიშ გორუას დალი 1920-იანი წანეფიშ ბოლოს [[პაბლო რუის ი პიკასო|პიკასოშ]] დო [[ხუან მირო|ხუან მიროშ]] აკოქიმინჯალაშ გოლინათ ქიმინჷნს მუშ ნახანდეფს. 1929 წანას ლუის ბუნიუელწკჷმა ართო მუშენს ფილმშე ― [[ანდალუსიური ჯოღორი]].  თაქ ქეშეხვადჷ მუშ მუმაულარ ჩილს ― გალას (ელენე დიაკონოვა), ნამუთ თი ბორჯიშო ფრანგი პოეტიშ, პოლ ელუარიშ ჩილი რდჷ. 

დალიშ ნახანტეფი შხვადოშხვა გჷმოფინუეფს მონაწილენდეს, მუქჷთ დიდ პოპულარობა მოუღჷ დალის. 1929 წანას დალი ანდრე ბენეტონიშ დორსხუაფილ [[სიურეალიზმი|სიურეალისტეფიშ]] ბუნაშა მიშელჷ.

1934 წანას დალიქ ოფიციალურო დექორწინჷ გალაწკჷმა.

ესპანეთიშ ლჷმაშ დო [[ფრანკო|ფრანკოშე]] ნძალაალობაშ ხეშა ეჭოფუაშ უკული დალის უალებუობაქ მოურთჷ სიურეალისტეფიშ ბუნაწკჷმა, ნამუეფით მეკვარჩხანე არზეფს იზიარენდეს. დალი გოუტეს ბუნაშე. თე ბორჯის თქუ დალიქ: „სიურეალიზმი - თენა მა ვორექ.“ 

მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ დოჭყაფაშ უკული დალიქ გალაწკჷმა ართო გინილჷ [[ააშ|ააშ-შა]], სოდეთ ჩხორო წანას რდჷ. 1942 წანას მუქ გჷშაშქუ ავტობიოგრაფიული რომანი. მუშ ლიტერატურულ ცადეფქ ხოლო წჷმოძინელქ იჸუ - წინგიქ ბესტსელერო გინირთჷ. 

ესპანეთშა დორთაშ უკული დალიქ ოდაბადურ ფიგერასის ქჷდიხორჷ. 1981 წანას პარკინსონიშ ლახარაქ ქაღოლჷ. 1982 წანას დოღურჷ გალაქ. სალვადორ დალიქ დოღურჷ 1989 წანაშ [[23 ღურთუთა]]ს. დასაფულებური რე ფიგერასის, მუშ ჸუდეშ ოზეს.

== შემოქმენდალა ==
* აპარატი დო ხე
* კარაკანი ჩხოუ
* მაბონუ ოსური
* ოსურიშ დო შურდგჷმილიშ სიმბიოზი
* სიურეალისტური კომპოზიცია
* უდუბაღინაფილი კორინეფი
* პოლ ელუარიშ პორტრეტი
* ფანტასმაგორა
* დიდი მასტურბატორი
* ლჷბუ საათეფი
* ათროპომორფული სეკრეტერი
* ტელეფონი – ომარი
* დივანი "მეი უესტიშ ლერჩქვეფი"
* დიდი პარანოიკი
* ძღაბი ოსინთურწკჷმა

დო შხვ.

== ინტერესუანი ფაქტეფი ==

სალვადორ დალის ორხველჷ ნარაგადი - „ირფელშე ინტერესუანი მოსოფელს მა დო გალა ვორეთ, მაჟირა აბანს მა ვორექ, მასუმა აბანს შხვა ირფელი, მუშო ოკო რაგადი, ჩქიმო გალაშ მეკოროცხუათ.

სალვადორქ 1969 წანას ღოლუ [[ჩუპა-ჩუპსი|ჩუპა ჩუპსიშ]] სლოგანი.

სალვადორ ათაშ ელუზჷმუანდჷ დუს პაბლო პიკასოს: „პიკასო ესპანარი რე, მა ხოლო. პიკასო გენიოსი რე, მა ხოლო გენიოსი ვორექ. პიკასოს არძა ქიანას იჩინენა. მათ მიჩინენა. პიკასო კომუნისტი რე, მა ვარ.

== რესურსეფი ინტერნეტის ==
* http://www.dali-gallery.com/
* http://www.virtualdali.com/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060412095133/http://www.virtualdali.com/ |date=2006-04-12 }}
{{ბურუსი/გრ}}

{{DEFAULTSORT:დალი, სალვადორ}}

[[კატეგორია:ესპანარეფი]]
[[კატეგორია:ესპანარი ხანტუეფი]]
[[კატეგორია:სიურრეალიზმი]]
[[კატეგორია:დუნაბადი 1904]]
[[კატეგორია:ნაღურა 1989]]