ქოძირით წყუ ხასჷლაშო ბოსნია დო ჰერცეგოვინა

'''ბოსნია დო ჰერცეგოვინა''' ([[ბოსნიური ნინა|ბოსნ.]] ''Bosna i Hercegovina'', [[ხორვატული ნინა|ხორვატ.]] ''Bosna i Hercegovina'', [[სერბული ნინა|სერბ.]] ''Босна и Херцеговина''); თაშნეშე უჯოხონა: '''ბოსნია-ჰერცეგოვინა''', აბრევიატურა - '''BiH''' — ქიანა [[ობჟათე ევროპა|ობჟათე ევროპას]], [[ბალკანეთიშ ჩქონი|ბალკანეთიშ ჩქონის]]. მუში დიდანოღა დო უდიდაში ნოღა რე [[სარაევო]]. მოხურგე ქიანეფი რე: [[ხორვატია]] ოორუეშე, ბჟადალშე დო ობჟათეშე; [[სერბეთი]] ბჟაეიოლშე დო [[მონტენეგრო]] ობჟათე-ბჟაეიოლშე.
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" style="margin-left:1em; background:#f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|----
| align="center" | [[ფაილი:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|130px]]
| align="center" | [[ფაილი:Coat_of_arms_of_Bosnia_and_Herzegovina.svg|130px]]
|----
|ჰიმნი Intermeco
|----
! colspan="2" align="center" | [[ფაილი: Location Bosnia-Herzegovina Europe.png|270px]]
|---- bgcolor="#e3e3e3"
! colspan="2" bgcolor="#e3e3e3" | '''ბოსნია დო ჰერცეგოვინა''' 
|----
| ნანანოღა || [[სარაევო]]
|----
| უდიდაში ნოღა || [[სარაევო]]
|----
| ოფიციალური ნინეფი || [[ბოსნიური ნინა|ბოსნიური]] [[სერბული ნინა|სერბული]] [[ხორვატული ნინა|ხორვატული]]
|----
|თარობა || ფედერაციული რესპუბლიკა
|----
|უჟინაში წჷმმარინაფალი || [[კრისტიან შმიდტი]]<sup>1</sup><br />[[ჟელკო კომშიჩი]]<sup>2</sup><br />[[ჟელკა ცვიანოვიჩი]]<sup>3</sup><br />[[დენის ბეჩიროვიჩი]]<sup>4</sup>
|----
|პრ. მინისტრი || [[ბორიანა კრიშტო]]
|----
|ფართობი || 51,197 კმ²(127-ა)
|----
|მახორობა || 3,981,239 (126-ა)
|----
|ვალუტა || მარკა (BAM)
|----
|ქიანაშ კოდი ||	BIH
|----
|ოტელეფონე კოდი || +387
|-
| align="center" style="background:#e3e3e3;" colspan="2" style="border-bottom:3px solid gray;" | 
|}

== ჯოხოდვალა ==
 
* '''ოფიციალური''': ბოსნია დო ჰერცეგოვინა. 
* '''ოდაბადური''': Bosna i Hercegovina. 
* '''ეტიმოლოგია''': ტრადიციულო, ქიანა ჟირ ტერიტორიულ ართულო მიაზრებუ (Bosna i Hercegovina). მუში ოორუე ნორთიშ ჯოხო წყარმალუ ''ბოსბაშე'' მოურს, ჭიჭე ობჟათე ნორთიშ - გერმანული ტიტულშე Herzog, ნამუშ შანულობა რე „ჰერცოგი, დიდი პატჷნი“. თე ტერიტორიაშ მამართვალს სტეფან ვიკჩიჩის [[1448]] წანას იმპერატორ ფრედერიკ IV-ქ დიდი ვოევოდაშ ტიტული ქიმეჩჷ.

== გეოგრაფია ==

[[ფაილი:Bosnia and Herzegovina-CIA WFB Map.png|thumb|250px|left]]
ქიანა ბალკანეთიშ ჩქონს იდვალუაფუ, იკათუანს ჟირი ისტორიულ-გეოგრაფიული ოლქიშ - ბოსნიაშ დო ჰერცეგოვინაშ დიხეფს. ომძღჷ ქიანეფი: [[სერბეთი]], [[მონტენეგრო]] დო [[ხორვატია]]. ფართობი - 51.129 კვ.კმ.

== სახენწჷფო ==
 
* '''სახენწჷფო სისტემა''': გავითარებადი [[ფედერაციული რესპუბლიკა|ფედერაციული დემოკრატიული რესპუბლიკა]]. 
* '''სახენწჷფოშ მადუდური''': ოპრეზიდენტე სხუნუშ დუდმახვენჯი. თენა რე კოლეგიალური ორგანო, ნამუთ აკმოდირთუ 4 წანაშ ვადათ გჷშასხუნილი სუმი მაკათურშე. თენეფშე ართი რე ბოსნიარი, მაჟირა - ხორვატი, მასუმა - სერბი. როტაციაშ წესით თინეფი დუდმახვენჯენა სხუნუს დო ითირუნა ირი 8 თუთას.
* '''კანონიშდუმადვალუ ორგანო''': ჟირპალატამი სკუპშტინა (42+15 მაკათური).

== ადმინისტრაციული დორთუალა ==

ქიანაშ ტერიტორიას ათეჟამო სუმი პოლიტიკურ-ეთნიკური ართული რე: სერბიული რესპუბლიკა, მუსულმანურ-ხორვატული ფედერაცია დო ოერეფოშქარე კონტროლიშ თუდო რინელი ბრჩკოშ რაიონი (Brcko Disrtikt).

# '''ბოსნია-ჰერცეგოვინაშ ფედერაცია''' (Federacija Bosna i Hercegovina) - ხორვატულ-მუსულმანური პოლიტიკური ართული. მახორობა – 2.023 ვითოში. ფართობი - 26.076; პარლამენტი ჟირპალატამი რე: წჷმმარინაფალეფიშ პალატა (140 მაკათური), ოკათე პალატა (74 მაკათური, თენეფშე 30 ბოსნიარი, 30 ხორვატი, 14 უმცირესობაშე). ნანანოღა - სარაევო. 
# '''სერბიული რესპუბლიკა''' (Republika Srpska). მახორობა - 1.505 ვითოში. ფართობი - 25.053. პარლამენტი (ერუანული ასამბლეა) 140 მაკათურამი რე. ნანანოღა - ბანია ლუკა. 

ნოღა ბრჩკო, ნამუთ ქიანაშ ოორუე-ბჟაეიოლს იდვალუაფუ, რე მუშითმართვადი პოლიტიკური ართული. 

== დემოგრაფია ==
 
* '''მახორობა''' - 4.025 ვითოში (2004), თენეფშე (ლჷმაშახიანი პერიოდიშ მუნაჩემეფი) - [[ბოსნიარეფი]] 48%, [[სერბეფი]] 37%, [[ხორვატეფი]] 14%. 
* '''სახენწჷფო ნინა''' - [[ბოსნიური ნინა|ბოსნიური]], [[სერბული ნინა|სერბული]] დო [[ხორვატული ნინა|ხორვატული]]. 
* '''რელიგია''' - [[ისლამი|მუსულმანეფი]], [[მართლმადიდებლობა|მართლმადიდებელეფი]], [[კათოლიციზმი|კათოლიკეფი]]. 
* '''ნანანოღა''' - [[სარაევო]] (581 ვითოში). 
* '''ნოღეფი''' - ბანია ლუკა (189 ვითოში), ტუზლა (119), მოსტარი (91), ზენიცა (135), ბიჰაჩი (62). 

== ეკონომიკა ==
 
* '''რესურსეფი''' - ქუანოშქერი, რკინა, ბოქსიტეფი, მანგანუმი, ტყალეფი, ლინჯი, ქრომი, ტყვია, თუთია, ჰიდროენერგია. 
* '''ერუანული ღალა''' ართ შურშე - 1.270 $. 
* '''ვალუტა''' - მარკა (BAM).

== ისტორია ==

[[1945]] წანაშე რდჷ [[იუგოსლავია|იუგოსლავიაშ ფედერაციაშა]] მიშმაულარი ართ-ართი რესპუბლიკა. [[1990]] წანაშ ეშასხუნუეფიშ უკული ოდუდეშა ნაციონალისტეფქ ქუმორთეს. სერბულ-ხორვატულ კონფლიქტიქ გიფაჩ ბოსნიაშ ტერიტორიას ხოლო დო [[1991]] წანას სერბეფიშ არმიაქ დეკინჷ მოხურგე რაიონეფი. რესპუბლიკაქ გაგჷმაცხადჷ სუვერენიტეტი, მუსჷთ წოხლე აწუდირთჷ სერბ მახორობაქ. გეტირხჷ კონფლიქტიქ. [[1992]] წანას [[ევრორსხუ]]ქ დო [[ააშ]]-ქ გაგმაცხადჷ ბოსნია-ჰერცეგოვინაშ ზოხორინელობა. თიმ წანას მიღებულქ იჸუ გოართოიანაფილი ერეფიშ ორგანიზაციაშ აკოდგინალუაშა. გოართოიანაფილი ერეფიშ ორგანიზაციაშ დო [[ნატო|ნატოშ]] მოხვარათ მიხუჯინჷ კონფლიქტიშ გაჩერებაქ. [[1997]] წანს ჩეტარ მიარეერუანულ ეშასხუნუეფქ. ლჷმაშ თებაშე 10 წანაშ უკული ხოლო ვარე მოწესრიგებული ურთიერთობები ეთნიკურ ბუნეფს შქას, ეკონომიკა ტომბა კრიზისის რე. დეიტონიშ აპიჯაფათ თაქ ფაქტიურო გოართოიანაფილი ერეფიშ ორგანიზაციაშ პროტექტორატი რე. ოერეფოშქარე კონტროლიშ მონწყჷმაშ შემთხვევას, ფედერაციაშ სუბიექტეფი ოეგებიეთ ართიანს დეთხიებუნა, თიშენ, ნამდა სეპარატისტული ტენდენციეფი ძალიერი რე. 

== მონძალა ==

რომაული ფორტი ბანია-ლუკას (III ოშწ.), შქაოშწანურეფიშ მუდგაზმარენი მეჩეთი სარაევოს დო ტუზლას.

{{ევროპაშ ქიანეფი}}

[[კატეგორია:გეოგრაფია]]
[[კატეგორია:ბოსნია დო ჰერცეგოვინა]]
[[კატეგორია:ევროპაშ ქიანეფი]]