ბუშტი

ბალონი არის მოქნილი კონტეინერი, რომელიც გამოიყენება გაზის შესაზღუდად. მისი შევსება შესაძლებელია ჰელიუმით, წყალბადით ან ჰაერით. პატარა ბუშტებს ხშირად იყენებენ წვეულებისთვის ან სათამაშოდ, ხოლო დიდი ბუშტები, როგორიცაა ჰაერის ბუშტები, გამოიყენება ტრანსპორტირებისა და გასართობ მიზნებისთვის. გარდა ამისა, ბუშტები გამოიყენება სხვადასხვა პრაქტიკულ გამოყენებაში, მათ შორის მეტეოროლოგიაში, მედიცინაში და სამხედრო თავდაცვაში. ბუშტების თვისებები, როგორიცაა მათი დაბალი სიმკვრივე და ღირებულება, განაპირობებს გამოყენების ფართო სპექტრს. ბუშტების ზოგიერთი გავრცელებული გამოყენება მოიცავს დეკორაციას, რეკლამას, საბავშვო სათამაშოებს და როგორც გაზების შესანახ ჭურჭელს. ბუშტები ასევე გამოიყენება სამედიცინო პროცედურებში, როგორიცაა ბუშტის კათეტერები და ბუშტის ტამპონადა. გარდა ამისა, მათ იყენებდნენ სამხედრო და საჰაერო კოსმოსურ საქმიანობაში, ასევე სატრანსპორტო და რეკრეაციულ საქმიანობაში. ბუშტების სხვადასხვა გამოყენება მათ მრავალმხრივ და ფართოდ გამოყენებად ინსტრუმენტად აქცევს სხვადასხვა სფეროში.

ისტორია[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ბუშტების ისტორიას შეიძლება მივაკვლიოთ აცტეკების მიერ ადრეული ბუშტების ქანდაკებების შესაქმნელად ცხოველების ბუშტებისა და ნაწლავების გამოყენებამდე. თუმცა, ბუშტების თანამედროვე განვითარება დაიწყო მაიკლ ფარადეის მიერ 1824 წელს რეზინის ბუშტების გამოგონებით, ლონდონის სამეფო ინსტიტუტში წყალბადის ექსპერიმენტებში გამოსაყენებლად^[1]. ფარადეიმ ერთმანეთზე მოათავსა რეზინის ორი ფურცელი, შეავსო ისინი წყალბადით და აღნიშნა მათი "მნიშვნელოვანი აღმავალი ძალა" ^[2].

1830 წელს, რეზინის მწარმოებელმა თომას ჰენკოკმა შემოიტანა ბაზარზე რეზინის ლატექსის ბუშტები, ფორმებზე რეზინის ჩამოსხმის ან ლატექსის სითხეში ჩამოსხმის პროცესის დაპატენტებით^[3]. 1847 წელს ჯ.გ. ლონდონელმა ინგრამმა დაიწყო თანამედროვე სათამაშო ბუშტების პირველი პროტოტიპის წარმოება, რომლებზეც ტემპერატურის ცვლილებები არ იმოქმედა[5].

ნილ ტილოტსონმა, Tillotson Rubber Company-ის დამფუძნებელმა, გამოიგონა ლატექსის ბუშტების მასიური წარმოების გზა 1930-იანი წლების ბოლოს. მან თავდაპირველად შექმნა 15 "Tilly Cat" ბუშტი კატის თავის სახით 1931 წლის პატრიოტის დღის აღლუმისთვის^[4]. მე-19 საუკუნის ბოლოს ბუშტებს იყენებდნენ გასართობად და დეკორაციისთვის, ხოლო პირველი კომერციული ძეხვის ბუშტები დამზადდა 1912 წელს^[5]. ბუშტების პოპულარობა გაიზარდა მე-20 საუკუნეში, 1970-იან წლებში ფოლგის ბუშტების შემოტანით.

დღეს ბუშტები მზადდება სხვადასხვა მასალისგან, როგორიცაა რეზინი, ლატექსი, პოლიქლოროპრენი ან ნეილონის ქსოვილი და შეიძლება იყოს სხვადასხვა ფერის. ისინი გამოიყენება სხვადასხვა ინდუსტრიაში, მათ შორის მედიცინაში, მეტეოროლოგიაში, სამხედრო და ტრანსპორტირებაში, ასევე გასართობად და დეკორაციისთვის^[6].

ბუშტის შევსება[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ბუშტები ივსება ჰელიუმით, წყალბადით ან ჰაერით, მაგრამ წყალბადი საშიშია სწრაფი აალების გამო და ჰელიუმი ძვირი ღირს და ჰელიუმით სავსე ბუშტი სწრაფად იშლება. მაშასადამე, ბუშტის შევსების პოპულარული გზა არის ჰაერით (აბურთი შეიძლება გაბერილი იყოს პირით ან ტუმბოთი)

ბუშტის გაბერვა და ჯანმრთელობის სარგებელი[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

ბუშტის პირით აფეთქება კარგია ჯანმრთელობისთვის, რადგან ავარჯიშებს ნეკნთაშუა კუნთებს, რომლებიც აფართოებენ და ამაღლებენ ნეკნებსა და დიაფრაგმას, აუმჯობესებენ ფილტვების ფუნქციას და ჟანგბადით გაჯერებას^[7]^[8]. ამ ვარჯიშს შეუძლია გააუმჯობესოს პოზა, სტაბილურობა და სუნთქვის შაბლონები და ეს ხელს უწყობს ფილტვების ტევადობის გაზრდას, რაც მას სასარგებლოს ხდის ისეთი პირობებისთვის, როგორიცაა ფილტვის ფიბროზი, COPD ან ასთმა^[9]. გარდა ამისა, ბუშტის აფეთქება ხელს უწყობს ღრმა სუნთქვას, რამაც შეიძლება შეამციროს სტრესი და შფოთვა, გააუმჯობესოს გულ-სისხლძარღვთა ჯანმრთელობა და გაზარდოს ფილტვების მოცულობა^[10]. გარდა ამისა, ბუშტის გაბერვა ეწინააღმდეგება დიაფრაგმას ეფექტური სუნთქვისთვის და ხელს უწყობს ინტრააბდომინალური წნევის გაზრდას, რაც მას სასარგებლო ვარჯიშად აქცევს რეაბილიტაციისა და რესპირატორული ფუნქციისთვის^[11].

წყაროები[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]

[1] ttps://www.partysafe.eu/history-of-balloons

[2] ttps://slate.com/human-interest/2011/12/party-balloons-a-history.html

[3] ttps://www.partysafe.eu/history-of-balloons

[4] ttps://www.partysafe.eu/history-of-balloons

[5] ttps://slate.com/human-interest/2011/12/party-balloons-a-history.html

[6] ttps://balloons.online/blog/a-brief-history-of-party-balloons

[7] ttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10334858

[8] ttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2971640

[9] ttps://pulmonaryfibrosisnow.org/2020/03/10/balloon-breathing-exercise-for-improved-lung-function

[10] ttps://aaballoon.com/balloons-improve-your-health

[11] ttps://backtofunction.com/why-we-should-blow-up-balloons

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]