დინორეშა გინულა

ერეფოშქაშე სამართალი

ვიკიპედიაშე

ერეფოშქაშე სამართალი წჷმმარინუანც ნორმეფიშ დო პრინციპეფიშ ართამალას, მუდგაშ ალაფათ ხვადჷ სახენწჷფოეფიშოშქაშე ურთიერთობეფიშ რეგლამენტირაფა. თინა მითმიღებუ სუვერენული სახენწჷფოეფიშ შქას ურთიერთაპიჯაფეფიშ ოსხირშა. ერეფოშქაშე სამართლიშ ღანკის წჷმმარინუანს ერუანული კანონდვალირაფეფიშ მერინაფა ართამი ერეფოშქაშე სამართალიშ ნორმეფიშ აკამუშებელო. ერეფოშქაშე სამართალიშ გიმენსახეობას წჷმარინუანს ერეფოშქაშე ოზუღე სამართალი, ერეფოშქაშე ოჰეერე სამართალი, ერეფოშქაშე სამართალი კოსმოსური ოფირჩაშ გჷმორინაფაშ გეშა, ადამიერიშ ნებეფი, ერეფოშქაშე ეკნომიკური სამართალი, ერეფოშქაშე გარემოშ თხილუაშ სამართალი.

ერეფოშქაშე სამართალიშ ჩჷნაფა მაართათ ჯერემი ბენტჰექ 1780 წანას წიგნის „მიშალუ მორალიშ დო წჷმმარინაფალაფაშ პრინციპეფს“ გჷმირინუ. მეხოლაფირო 1840 წანაშე თე ჩჷნაფაქ ინგლისური და რომანული ნინეფც ჯვეში ტერმინი „კათეფიშ სამართალი“ ქენათირუ (ფრანგულო: droit de gens ) ჩჷნაფა „ხკათეფიშ სამართალი“ ძალამი ჯვეშიე დო რომაულ ფარანს არსხუაფუ. რომალეფი ერეფოშქაშე ურთიერთობეფს ius gentium-იშ პრინციპით ხემანჯღვერენდეს (მუკოჩუალირიე ციცერონიშ ნაჭარეფს). გერმანული, დანიური, სკანდინავიური დო ნამთინე სლავური ნინეფც კინე ჯვეში ჩჷნაფა „კათეფიშ სამართალი“ გჷმირინუაფუ (სამანგათ: Völkerrecht, Volkenrecht...)

მაართა დო მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმას შქას მოქარანე კჷლმაგორუეფს ერეფოშქაშე სამართალიშ დეფინიციაწკჷმა რსხუაფათ პრობლემა ვა ნოღვენა. სჷმჷნეფიშ შხვადოშხვაფალაშ უმკუჯინუო თინეფი აპიჯაფილეფი რდეს, ნამდა ერეფოშქაშე სამართალი სახენწჷფოეფიშ შქას ურთიერთობაშ დორეგულირაფაშ მეშქაშალა რე. პოზიტივისტეფიშ დომინანტური დოქტრინაშ ალაფათ ერეფოშქაშე სამართალიშ ხვალახე სუბიექტი სახენწჷფო რდჷ.

მორო თე მუნასჷმჷნეფი თიმწკჷმა ხოლო ვა მეურედჷ სიმართლეს. უკვე თიმწჷმა ხოლო რდჷ მორჩილი მუდანაფაშ ერეფოშქაშე სამართალიშური გუნაჭყაფეფი, ნამუეფსჷთ სახენწჷფოშ სტატუსი ვა უღუდეს. მაჟირა მოსოფელიშ ლჷმაშ დოთებაშ უკული ერეფოშქაშე არენას გაკლარჩქინდჷ მიარე სახენწჷფოეფიშოშქაშე ორგანიზაციაქ, კერძო პიჯეფიშ დუნარსხუეფი მუსხირენი ერეფოშქაშე ვაოთარობე ორგანიზაციაქ, ბრელი მიარენაციურ კონცერნიქ, ეთნიკური უმორჩილაშობეფქ, ნამუეფქჷთერეფოშქაშე სამართალიშ სუბიექტიშ სტატუსი გეჭოფეს.

ერეფოშქაშე სამართალიშ ჩჷნაფაშ ირონი ოვითარაფაშა ამერიკაშ სამართალიშ ინსტიტუტიშ „ერეფოშქაშე სამართალიშ“ დეფინიცია ხოლო (მასუმა მიშათინუა) მითმიოწურუანს, ნამუსჷთ ერეფოშქაშე სამართალიშ სუბიექტეფო გმიშინუაფჷ, მუჭოთ სუვერენული სახენწჷფოეფი, თაშნეშე ერეფოშქაშე ორგანიზაციეფი დო (გაკინებული ნებეფით) კერძო დო იურიდიული პიჯეფი.

ერეფოშქაშე სამართალიშ ოსხირშა ჩიებაბორჯის თოჸუჯიქ ოკო მეუდირთას გეჸვენჯი შანულამ თეორიულ ასპექტეფს:

ოირკოჩე დო რეგიონალური ერეფოშქაშე სამართალი

ერეფოშქაშე სამართალიშ ანდეფი

ერეფოშქაშე სამართალი, მუჭოთ „სამართალი“

ერეფოშქაშე სამართალიშ თანჯეფი