თერმოდინამიკა
თერმოდინამიკა (ჯვ. ბერძ. θέρμη Therme — სიტიბა + δύναμις Dynamis — ნძალა) — ფიზიკაშ დისციპლინა ნამუთ გურაფულენს სიტიბაშ, მუშობაშ, ტემპერატურაშ დო ენერგიაშ ურთიართობას ართიანწკჷმა. ჸათე ურთიართობეფი გერსხილი რე თერმოდინამიკაშ ოთხ კანონს.
თერმოდინამიკაქ მუჭოთ მენცარობაქ დირსხუ XIX ოშწანურას. ჸათე პერიოდიშ მენცარეფი (ნიკოლა ლეონარ სადი კარნო) ოცადუდეს ორქიშ ქვარქვანტეფიშ ეფექტურობაშ გაუჯგუშებას. 1824 წანას კარნოქ გჷმაბჟინუ მენცარული ნახანდი "ფირქეფი დაჩხირიშ მამოტივირაფალი ნძალეფიშ გეშა". ყათე წინგით კარნოქ მიშეღჷ დიდი თია ახალი დისციპლინაშ - თერმოდინამიკაშ დორსხუაფაშა.
1854 წანას ბრიტანალი ფიზიკოსიქ დო მათემატიკოსიქ უილიამ ტომსონიქ წჷმარინუ თერმოდინამიკაშ, მუჭოთ ზოხორინელი დისციპლინაშ ფორმულაცია.
გერმანალი ფიზიკოსიქ რუდოლფ კლაუზიუსიქ, სადი კარნოშ ციკლიშ გიმორინაფათ, წჷმარინუ სიტიბაშ თეორიაშ გაუჯგუშებული ვერსია. კლაუზიუსიქ, მუში ომენცარე ნახანდის "სიტიბაშ ჸარაფული ნძალეფიშ გეშა" (ნამუქჷთ 1850 წანას გიშართჷ), წჷმარინუ თერმოდინამიკაშ მაჟირა კანონიშ ბაზისური იდეა, 1865 წანას მიშეღჷ ენტროპიაშ კონცეფცია დო 1870 წანას ვირიალიშ თეორემა.
დუდშე თერმოდინამიკული რკვიებეფი ორხველუდჷ ხვალე სიტიბაშ მექანიკურ ქვარქვანტეფს. უკულ თიქ გეფართინუ ქიმიური ნიფთიერებეფიშ დო ქიმიურ რეაქციეფიშ რკვიებეფით. თეხანური პერიოდიშო არსებენს ქიმიური თერმოდინამიკა ხოლო, ნამუთ გურაფულენს ენტროპიაშ როლს ქიმიური რეაქციეფიშ პროცესის.
ქოძირით თაშნეშე[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- ატმოსფერული თერმოდინამიკა
- ბიოლოგიური თერმოდინამიკა
- უჩა რხვილეფიშ თერმოდინამიკა
- კლასიკური თერმოდინამიკა
- კვანტური თერმოდინამიკა
- ქიმიური თერმოდინამიკა
- მაქსიმალური ენტროპიაშ თერმოდინამიკა
რესურსეფი ინტერნეტის[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- Thermodynamics Data & Property Calculation Websites Archived 2014-02-11 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Thermodynamics Educational Websites Archived 2015-06-14 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- Thermodynamics and Statistical Mechanics
- Thermodynamics and Statistical Mechanics by Richard Fitzpatrick