მილტიადე

მილტიადე ბერძ. Μιλτιάδης Κίμονος
ათენიშ არქონტი
პოსტის გერინაშ ბორჯი
ჯვ. წ. 524 – ჯვ. წ. 523
წიმოხონი	კლისთენე
მონძე	კალიადე
თრაკიაშ ხერსონესიშ ტირანი
პოსტის გერინაშ ბორჯი
ჯვ. წ. 516 – ჯვ. წ. 492
წიმოხონი	სტესაგორა
დუნაბადი	ჯვ. წ. 550 ათენი
ნაღურა	ჯვ. წ. 489 (60-61 წანერი) ათენი
ერუანობა	ბერძენი
მუმა	კიმონი უნჩაში
ალმასქუ	ჰეგესიპილა
სქუალეფი	კიმონი ელპინიკა მეტიოქე

მილტიადე (ბერძ. Μιλτιάδης Κίμονος; დ. ჯვ. წ. 550 — ღ. ჯვ. წ. 489) — ჯვეში ათენარი პოლიტიკური დო ოურდუმე მოღალე. მილტიადეს ჯოხო გიოდვეს მუში ბიძიაშ მილტიადე უნჩაშიშ პატიოჩამალო, ნამუთ რდჷ ოლიმპიური ლაჸაფეფიშ ფაეტონეფით რულას გომორძგვილი.

ჯვ. წ. 555 წანას მილტიადე უნჩაშიქ ათენი ქიდიტუ დო თრაკიაშ ხერსონესის კოლონია ქუდარსხუ დო თექ ათენიშ პროტექტორატიშ თუდო ნინალენდჷ ტირანო. მილტიადე უკულაშიქ პოლიტიკური წჷმოძინეფს მიოჭირინუ ათენს დო ჯვ. წ. 524-523 წანეფს ნინალენდჷ არქონტო, ტირანი ჰიპიასიშ მართუალაშ ბორჯის.

ჯვ. წ. 520 წანას მილტიადე უნჩაშიქ დოღურჷ. თის სქუა ვაჸუნდჷ დო ხერსონესიშ ტირანო გინირთჷ მილტიადეშ ჯიმასქუაქ, მილტიადე უკულაშიშ ჯიმა სტესაგორაქ. ჯვ. წ. 516 წანას დოჸვილეს სტესაგორა. ჰიპიასიშ ინიციატივათ, მილტიადე უკულაშიქ ხერსონესიშა მიდართჷ დო ტირანო მუქ გინირთჷ. მილტიადექ გემშართჷ პოლიტიკური დო ოურდუმე ალიანსიშა თრაკიაშ მაფა ოლორუსიწკჷმა დო ოსურო ქიმიჸონჷ თიში ცირასქუა ჰეგესიპილა.

ჯვ. წ. 513 წანას, სპარსეთიშ მაფა დარიოს I-ქ გემშეჭკირჷ დო ქიდეკინჷ თრაკიაშ ხერსონესი. მილტიადექ დარიოსიშ ვასალობას დეჸაბულჷ. უკულ მილტიადექ ქაკათჷ დარიოსიშ ოორუე ექსპედიციას სკვითეფიშ მეხჷ. სპარსალეფქ დუნაიშ ხიდე გეგნორთეს დო ხიდეშ მათხილარეფო, მილტიადე დო შხვა ბერძენეფი ქიდიტეს. მილტიადექ მინდომუ ხიდეშ აკორღვაფა, მარა ბერძენეფქ, ნამუეფსჷთ დარიოსიშა ოშქურუდეს, ვადუჯერეს. მუჟამსჷთ დარიოსიქ დირთჷ დო ქიგეგჷ მილტიადეშ გეგმა, მილტიადეშ ურთიართალაქ სპარსალეფიწკჷმა გილელჷ დო ჯვ. წ. 511/510 წანას ინტუ. ჯვ. წ. 499 წანას იონარეფქ ეარყეს სპარსალეფიშ მართუალაშ მეხჷ. არჸებას ქალუდირთჷ დო იონარეფიწკჷმა ნძალეფი აკაართიანჷ მილტიადექ. ჯვ. წ. 496 წანას მილტიადექ ხერსონესიშა დირთჷ. თიქ პოლიტიკურო ათენს დეხოლჷ, ქიდეკინჷ ლემნოსიშ დო იმბროსიშ კოკეფი დო ათენს გეგნოჩჷ. იონარეფიშ არჸებაშ მარცხიშ უკულ, ჯვ. წ. 493 წანას მილტიადექ დო თიში ფანიაქ ათენიშა ინტეს. ჸათე ბორჯიშო ათენს ტირანია ვარდჷ, გინორაგვაფილი რდჷ ტირანი დო ათენი გინორთელი რდჷ დემოკრატიათ. დემოკრატიული ათენქ, ჸოფილი ტირანს - მილტიადეს, ძალამს გლახათ შეხვადუ. თის ათენარეფქ სასამართალო მუნწყის, მარა მილტიადექ შელებუ დუდიშ გამართება.

მილტიადე უმოსო შინელი რე ტაქტიკათ, ნამუშ გიმორინაფათ ბერძენეფქ დამარცხეს სპარსალეფი მარათონიშ ლჷმას. ჯვ. წ. 490 მილტიადექ გიშაგორილქ იჸუ სტრატეგოსო. თიქ აკიმუშუ ტაქტიკა: ჰოპლიტეფი ხასჷლეფს ქიგიორინუ დო ჸათაშ გამანგარჷ ფლანგეფი. ლჷმაშ მიმალობაშ ბორჯის, ბერძენეფქ სპარსალეფი ცენტრიშა გემშეტყურეს დო განძალიერაფილი ფლანგეფქ სპარსალეფს ხასჷლეფიშე ქიგიაშქვეს. ბერძენეფქ სპარსალეფი დამარცხეს დო მოჯალაგეს. ართ-ართი ვერსიათ სპარსალეფიშ მარცხიშ ბაძაძი რდჷ კავალერიაშ უღვენობა. ჰეროდოტე მარათონიშ ლჷმაშ ეჭარუაშ ბორჯის, სპარსალეფიშ კავალერიას ვაშინანს.

ჯვ. წ. 489 წანას, მილტიადექ 70 გემით, წიმიჭყჷ ოურდუმე ექსპედიცია ჸეთი ბერძენული კოკეფიშ მეხჷ, ნამუეფით სპარსალეფს ალურდეს. მარა ექსპედიციას მუთუნნერი წჷმოძინაშა ვემიაჭირინუ. ართ-ართი ლჷმას მილტიადე კუჩხის დოჭკირეს. ათენს, მილტიადეშ პოლიტიკური ოპონენტეფქ ქიდიჭყეს ინტრიგული მოქმენდალა თიში მეხჷ, მილტიადე გასამართეს, გითოჩამა ქეკადვეს დო ღურა ქიმუსაჯეს. უკულ განჩინება დუთირეს დო 50 ტალანტით დაჯარიმეს. მუჟამსჷთ მილტიადეს ჯარიმაქ ვაგინუნჷ, ოჭოფეს დო ჯიხას ქუდახუნეს, სოდეთ თიქ განგრენათ დოღურჷ.

მილტიადეშ პატიოჩამალო, ფიდიასიქ ეიოგჷ ნემესისიშ ნოჭახნაკუ.

ლიტერატურა

• ენციკლოპედია ბრიტანიკა