ქოძირით წყუ ხასჷლაშო სირია

{{ინფოდაფა ქიანა|
|ოდაბადური_ჯოხო = {{lang-ar|الجمهورية العربية السورية}}
|ედომუშამი_ჯოხო = სირიაშ არაბული რესპუბლიკა
|ოართე_ჯოხო =სირია
|შილა = Flag of the United Arab Republic.svg‎ 
|გერბი = Coat of arms of Syria.svg
|რუკა = Syria (orthographic projection).svg
|ჰიმნი =  Homat el Diyar
|დევიზი =
|ზოხორინალაშ თარიღი =[[17 პირელი]], [[1946]] <small>([[საფრანგეთი|საფრანგეთშე]])</small>
|ოფიციალური_ნინეფი =[[არაბული ნინა|არაბული]]
|რელიგია=  [[ისლამი|მუსლიმეფი]]
|ნანანოღა= [[დამასკო]]
|latd=33
|latm=30
|latNS=N
|longd=36
|longm=18
|longEW=E
|უდიდაში_ნოღა = [[დამასკო]], [[ალეპო]], [[ჰომსი]]
|თარობაშ_ტიპი = [[საპრეზიდენტო რესპუბლიკა]]
|ლიდერიშ_ტიპი_1 = [[სირიაშ პრეზიდენტი|პრეზიდენტი]]
|ლიდერიშ_ჯოხო_1 = [[ბაშარ ალ-ასადი]]
|ლიდერიშ_ტიპი_2 = [[სირიაშ პრემიერ-მინისტრი|პრემიერ მინისტრი]]
|ლიდერიშ_ჯოხო_2 =[[რიად ჰიჯაბი]]
|ლიდერიშ_ტიპი_3 = 
|ლიდერიშ_ჯოხო_3 =
|ლიდერიშ_ტიპი_4 = 
|ლიდერიშ_ჯოხო_4 =
|სახენწჷფოშ ტიპი =
|მიკოღანკუა =
|ოფიციალური ჸოფირება 1 =
|ოფიციალური თარიღი 1 =
|ოფიციალური ჸოფირება 2 =
|ოფიციალური თარიღი 2 =
|ოფიციალური ჸოფირება 3 =
|ოფიციალური თარიღი 3 =
|ოფიციალური ჸოფირება 4 =
|ოფიციალური თარიღი 4 =
|რანგი_ფართობით = 89-ა
|ფართობი =186,475 
|წყარი_% =1,1
|ოეგებიე_მახორობა =22,530,746
|ოეგებიე_მახორობა_რანგი = 54-ა
|მახორობა_ოეგებიეთ_წანას = 2012
|მახორობაშ_ცენზი = 
|მახორობაშ_ცენზი_წანას = 
|მახორობაშ_მეჭედალა = 118.3
|მახორობაშ_მეჭედალა_რანგი = 101-ა
|ედპ_ppp_წანა = 2012
|ედპ_ppp = $107.831 მილიარდი<ref name=CIA>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?sy=2009&ey=2010&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=59&pr1.y=13&c=463&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=Syria |publisher=International Monetary Fund |accessdate=22 April 2012}}</ref>
|ედპ_ppp_რანგი = 
|ედპ_ppp_ართ_მახორუშე =$5,100
|ედპ_ppp_ართ_მახორუშე_რანგი = 
|აგი =0.648<ref>{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Table1.pdf |title=Human Development Index and its components. Human Development Report 2011 |format=PDF |date= |accessdate=2013-01-25}}</ref>
|აგი_ტენდენცია ={{ძინა}}
|აგი_კატეგორია = <font color="#ffcc00">ოშქაშე</font>
|აგი_რანგი =116-ა
|აგი_წანა =2013
|ვალუტა= [[სირიული ფუნტი]]
|ვალუტაშ_კოდი =SYP
|ქიანაშ_კოდი =SYR
|ბორჯიშ_ორტყაფუ = [[ბჟაეიოლი ევროპაშ ბორჯი|EET]] (UTC +2სთ.) 
|ზარხულიშ_ბორჯი =[[ბჟაეიოლი ევროპაშ ბორჯი|EET]] (UTC +3სთ.)
|cctld = [[.sy]]
|ოტელეფონე_კოდი =+963
|ოტელეფონე_კოდი_მეწურაფა=
|სქოლიო= 
}}
'''სირია''' ([[არაბული ნინა|არაბ]].: سورية‎; [[სირიული ჭარალუა|სირიული]]: ܣܘܪܝܐ), ედომიშამი ოფიციალური ჯოხოდვალა ''' სირიაშ არაბული რესპუბლიკა''' ([[არაბული ნინა|არაბ]].: الجمهورية العربية السورية‎) — [[ქიანა]] [[ბჟადალი აზია|ბჟადალ აზიას]]. [[ბჟადალი|ბჟადალშე]] უხურგანს [[ლიბანი]] დ [[სქირონაშქა ზუღა]], [[ოორუე|ოორუეშე]] [[თურქეთი]], [[ბჟაეიოლი|ბჟაეიოლშე]] [[ერაყი]], [[ობჟათე]]შე [[იორდანია]] დო ობჟათე-ბჟადალშე [[ისრაელი]].

== ჯოხოდვალა ==

* '''ოფიციალური''': სირიაშ არაბული რესპუბლიკა. 
* '''ერუანული''': سورية; Al Jumhuriyah al Arabiyah as Suriyah.

== გეოგრაფია ==

[[ფაილი:Syria-CIA WFB Map.png|thumbnail|left]]

სირია იდვალუაფუ ობჟათე-ბჟადალ [[აზია]]ს, [[სქირონაშქა ზუღა]]შ ბჟაეიოლ წყარპიჯის. თენა რე ჸოფიერ ველეფიშ, გვალეფიშ დო ტიოზეფიშ ქიანა. სირიაშ მახურგე ქიანეფიე: [[თურქეთი]], [[ერაყი]], [[იორდანია]], [[ისრაელი]], [[ლიბანი]]. ქიანაშ ფართობი აკმადგინანს 185.180 კვ.კმ-ს.

== სახენწჷფო ==

* '''სახენწჷფო სისტემა''' - ართპარტიული სოციალისტური რესპუბლიკა. 
* '''სახენწჷფოშ მადუდე''' - პრეზიდენტი [[ბაშარ ალ-ასადი]] (2000). 
* '''კანონმადვალუ ორგანო''' - ართპალატიანი პარლამენტი (250 მაკათური). 
* '''ადმინისტრაციული დორთუალა''' - 14 რეგიონი (mufazah).

== ადმინისტრაციული დორთუალა ==
{{main|სირიაშ ადმინისტრაციული დორთუალა}}
სირია ირთუ 14 [[მუჰაფაზა]]თ. ირ მუჰაფაზას გჷშმეგორუაფუ მუში პარლამენტი. 
[[ფაილი:Syrnumbered.png|400px|right]]
{|class="wikitable sortable"
|-
!scope="col"|ნომერი <br /> რუკას
!scope="col"|მარგალური<br /> ჯოხოდვალა
!scope="col"|არაბული<br /> ჯოხოდვალა
!scope="col"|მახორობა
!scope="col"|ნოღა
|- bgcolor="#EEEEEE"
|1.|| [[დამასკო]]|| align="center" | دمشق ||4,500,000 || [[დამასკო]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|2.|| [[დამასკო (მუჰაფაზა)|რიფ დამასკო]]|| align="center" | ریف دمشق||2,235,000||[[დამასკო]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|13.|| [[დეირ-ეზ-ზორი (მუჰაფაზა)|დეირ-ეზ-ზორი]]|| align="center" | دير الزور||1,040,000||[[დეირ-ეზ-ზორი]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|4.|| [[დერაა (მუჰაფაზა)|დერაა]]|| align="center" | درعا||858,000||[[დერაა]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|10.|| [[იდლიბი (მუჰაფაზა)|იდლიბი]]|| align="center" | ادلب||1,288,000||[[იდლიბი]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|8.|| [[ლატაკია (მუჰაფაზა)|ლატაკია]]|| align="center" | اللاذقية||891,000||[[ლატაკია]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|12.|| [[რაქა (მუჰაფაზა)|რაქა]]|| align="center" | الرقة||811,000||[[რაქა]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|7.|| [[ტარტუსი (მუჰაფაზა)|ტარტუსი]]|| align="center" | طرطوس||720,000||[[ტარტუსი]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|11.|| [[ჰალები (მუჰაფაზა)|ჰალები (ალეპო)]]|| align="center" | حلب||4,120,000||[[ჰალები|ჰალები (ალეპო)]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|9.|| [[ჰამა (მუჰაფაზა)|ჰამა]]|| align="center" | حماه||1,416,000||[[ჰამა]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|14.|| [[ჰასეკე (მუჰაფაზა)|ჰასეკე]]|| align="center" | الحسكة||1,225,926||[[ჰასეკე]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|6.|| [[ჰომსი (მუჰაფაზა)|ჰომსი]]|| align="center" | حمص||1,561,000||[[ჰომსი]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|3.|| [[ელ-კუნეიტრა (მუჰაფაზა)|ელ-კუნეიტრა]]|| align="center" | القنيطرة||69,000||[[ელ-კუნეიტრა]]
|- bgcolor="#EEEEEE"
|5.|| [[ეს-სუვეიდა (მუჰაფაზა)|ეს-სუვეიდა]]|| align="center" | السويداء||304,000||[[ეს-სუვეიდა]]
|}

== ტრანსპორტი ==
[[ფაილი:Damascus-Hejaz station.jpg|thumb|right|300px|რკინაშ შარაშ გჷთაბიჯალი ჰეჯაზი, [[დამასკო]]ს]]

=== ოავტომობილე შარეფი ===
სირიას, ავტოშარეფიშ ედომუშამი სიგჷრძა აკმადგინანს 36 377 კმ-ს. თაჸურეშე:
* მოასფალტაფირიე — 26 299 კმ.
* მოხრეშილიე — 10 078 კმ.

=== რკინაშ შარეფი ===
სირიაშ რკინაშ შარეფიშ ედომუშამი სიგჷრძა — 2 750 კმ. სირიას გიმირჷნუაფუ 2 ტიპიშ ლიანდაგი. რკინაშ შარაშ 2423 კმ სტანდარტული ლიანდაგი რე 1435 მმ, დო 327 კმ —  1050 მმ ლიანდაგით. 1050 მმ-იანი ლიანდაგი, დიო ხოლო [[XX ოშწანურა]]შ დაჭყაფუს, ოსმალეთიშ იმპერიაშ ბორჯის რდჷ დოგაფილი, ნამუთ [[დამასკო]] დო [[მედინა]] ართიანს მითმიარსხუდჷნ. ასე თე გეზი ვაფუნქციონირენს. სირიას ორკინაშარე რსხუეფი უღჷ 3 მეძობელ სახენწჷფოწკჷმა: [[თურქეთი]], [[ერაყი]] დო [[იორდანია]]. ალმახანურო დითმიგაფუაფუ რკინაშ შარა [[ტარტუსი]] — [[ლატაკია]]; იგეგმუ რკინაშ შარაშ დოგაფა [[დამასკო]] — დარა დო [[დეირ-ეზ-ზორი]] — აბუ-ქემალი.

=== ოჰავე ტრანსპორტი ===
სირიას [[აეროპორტი|აეროპორტეფიშ]] მუდანიბა რე — 104 ([[1999]]), თაჸურეშე ბეტონით დოგაფილი ეიოფურინალ-დაფურინალი საროტიე — 24. თაჸურეშე 3-ს ოერეფოშქაშე სტატუსი უღჷ. სახენწჷფო ავიაკომპანია — [[Syrianair]], ასრულენს რეისეფს 50 ნოღაშე უმოსიშახ.

=== სვიროულარი მაგისტრალი ===
სვიროულარი მაგისტრალიშ ედომუშამი სიგჷრძა აკმადგინანს  1304 კმ-ს, თაურშე 515 კმ — ნავთობოულარიე.

=== ოზუღე ტრანსპორტი ===
ქიანაშ თარი ონიშოლეფი იდვაუაფუ [[სქირონაშქა ზუღა|სქირონაშქა ზუღას]]: [[ტარტუსი]], [[ლატაკია]], [[ბანიასი (სირია)|ბანიასი]]<ref>[https://archive.is/20120908104451/www.rbcdaily.ru/2008/08/20/focus/371723 Россия выходит в Средиземноморье]</ref>.

== დემოგრაფია ==

* '''მახორობა''' - 22,530,746 (2012)<ref name="CIA" />, ქიანას ოხორანს შხვადოშხვა ეთნიკური დო რელიგიური ბუნაშ წჷმმარინაფალი, თინეფს შქასიე - სუნიტი [[არაბეფი]] (თინეფი მახორობაშ უმენტაშობას აკმადგინანა - 90%), [[ქურთეფი]] (5%), [[სომეხეფი]], [[ასურალეფი]], [[ალავიტეფი]] (შიიტი მუსლიმეფი). 
* '''სახენწჷფო ნინა''' - [[არაბული ნინა|არაბული]]. თაშნეშე გოფაჩილიე - [[ქურთული ნინა|ქურთული]], [[სომხური ნინა|სომხური]], [[არამეული ნინა|არამეული]], [[ფრანგული ნინა|ფრანგული]], [[ინგლისური ნინა|ინგლისური]]. 
* '''რელიგია''' - [[ისლამი|მუსლიმი]] 85%, [[ქირსიანობა|ქირსიანი]] 15%. 
* '''ნანანოღა''' - [[დამასკო]] (1.862 ვითოში). 
* '''უდიდაში ნოღეფი''' - დამასკო, [[ალეპო]] (1.934), [[ჰომსი]] (752), [[ლატაკია]] (417), [[ჰამა]] (380).

== ეკონომიკა ==

* '''რესურსეფი''' - ნავთი, ფოსფატეფი, ქრომი დო მანგანუმი, ასფალტი, რკინაშ მადანი, ჯიმუშ ქუა, მარმარილო, თაბაშირი, ჰიდროენერგია. 
* '''ექსპორტი''' - ნავთობპროდუქტეფი, ბამბე, ფოსფატები, ხილ-ორტვინობა. 
* '''ერუანული მიშნაველი ართ მახორუშო''' - 1.130 $. 
* '''ვალუტა''' - [[სირიული ფუნტი]] (SYP);

== მონძეობა ==

* [[კრაკ-დე-შევალიე]] ([[ჯვაროსნეფი|ჯვაროსანეფიშ]] ართართი უუჯგუშაში ჯიხა), 
* [[პალმირა (სირია)|პალმირა]] (რომაული ბორჯიშ მაბარჩხალე ნანოღარი), 
* [[ალეპო]] (ჯიხა-სიმანგარე, მეჩეთეფი, მუზეუმეფი, სუკეფი).

== ისტორია ==

[[1946]] წანას, სირიაქ [[საფრანგეთი|საფრანგეთშე]] ედომუშამი ზოხორინალა მიღჷ. [[1958]]-[[1961]] წანეს [[ეგვიპტე|ეგვიპტეწკჷმა]] ართო მიშმეშჷ არაბეფიშ გოართოიანაფილ რესპუბლიკაშ ეკოდგინალუაშა. ამშვდღამი ლჷმაშ უკული ([[1967]]) მიოდინუ [[გოლანიშ სუკფი]], ნამუსჷთ ასე ხოლო [[ისრაელი]] აკონტროლენს. [[1981]]-[[1982|82]] წანებს ოურდუმე კონფლიქტი უღუდჷ [[ლიბანი|ლიბანწკჷმა]]. [[1991]] წანას [[სპარსეთიშ ჸუჯი|სპარსეთიშ ჸუჯიშ]] ლჷმას ოკათუდჷ [[ერაყი|ერაყიშ]] სააწმარენჯოთ. ჰაფეზ ასადიშ ღურაშ უკული ადამიერიშ ნებეფიშ თხილუაშჸურე სირიას დგომარობაქ ონდეთ გეუჯგუშჷ.

[[ფაილი:PalmyraPanoramaZoom.jpg|მინი|center|850px|ჯოხოგოლაფირი ნოღა [[პალმირა (სირია)|პალმირაშ]] ეკნაცჷმეფი, ნამუქჷთ სირიაშ ტიოზის I დო II ოშწანურეფს გოპეულუნჷ.]]

== გალერეა ==
<gallery>
Ananias house.jpg|[[წიმინდე ანანიაშ ჯოხოშ ოხვამე]], ჯვეში [[დამასკო]]შ ქირსიანულ სექტორს.
Hama-AlNouri minaret.jpg|[[ნურ ალ-დინის მეჩეთი]]შ მინარეთი [[ჰამა]]ს.
Khaled Ibn Al-Waleed Mosque.jpg|[[ხალიბ იბნ ალ-ვალიდის მეჩეთი]] [[ჰომსი|ჰომსის]]
Deir Mar Musa 02.jpg|[[წიმინდე მოსე აბისინიარიშ ოხიდა]]
</gallery>

== რესურსეფი ინტერნეტის ==
{{Commons category|Syria}}
*[http://www.mofa.gov.sy სირიაშ გალენური საქვარეფიშ სამინისტრო]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}

{{აზიაშ ქიანეფი}}

[[კატეგორია:სირია|*]]
[[კატეგორია:აზიაშ ქიანეფი]]
[[კატეგორია:არხო ბჟაეიოლიშ ქიანეფი]]
[[კატეგორია:არაბულნინამი ქიანეფი]]
[[კატეგორია:გოეროშ მაკათური სახენწჷფოეფი]]