ქოძირით წყუ ხასჷლაშო ტეხასი

{{ინფოდაფა ააშ-იშ შტატი 
| სტატუსი            = [[ააშ-იშ ადმინისტრაციული დორთუალა|ააშ-იშ შტატი]]
| ჯოხო        = ტეხასი
| მასქერული ჯოხო  ={{lang-en|State of Texas}}
| შილა            = Flag of Texas.svg{{!}}border
| გერბი            = ‎State Seal of Texas.svg
| რუკა             = Texas in United States.svg{{!}}300px
| ჸოფილი          =
| ჸოფილი შილა     =
| მეტჯოხო        = „ხვალეხე მურიცხიშ შტატი“<ref>{{Cite web|url=https://lenta.ru/articles/2009/04/17/texas/|title=Одинокая звезда Техаса|publisher=[[Lenta.ru]]|accessdate=2020-03-25|lang=ru|archive-date=2019-10-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20191010004841/https://lenta.ru/articles/2009/04/17/texas/|deadlink=no}}</ref>
| დევიზი           = „მაჸალობა“
| ნანანოღა         = [[ოსტინი]]
| ოფიციალური ნინა    = 
| უკაბეტაში ნოღა     = [[ჰიუსტონი]]
| შხვა ნოღეფი    = [[სან-ანტონიო]], [[დალასი]], [[ოსტინი]], [[ფორტ-უერთი]], [[ელ-პასო]]
| გუბერნატორი        = [[გრეგ ებოტი]] <small>([[ტეხასიშ რესპუბლიკური პარტია|რპ]])</small>
| ლეიტენანტ-გუბერნატორი = [[დენ პატრიკი (პოლიტიკოსი)|დენ პატრიკი]] <small>(რპ)</small>
| სენატორეფი        = [[ჯონ კორნინი]] <small>(რპ)</small><br>[[ტედ კრუზი]] <small>(რპ)</small>
| საფოსტო აბრევიატურა = TX
| ფართობიშ აბანი        = 2-ა
| ფართობი     = 695,662
| სიგჷრძა = 1,289
| სიგანა = 1,244
| წყარი         = 19,075 კმ2 (2.7%)
| მახორობაშ აბანი         =  2-ა
| მახორობა         = 30,503,301 (2023)
| მეჭედალაშ აბანი     = 26
| მეჭედალა     = 42.9/კმ<sup>2</sup>
| უმაღალაში ჭურჭული   = 
| უკაბეტაში სიმაღალა   = 2 667,4
| ოშქაშე სიმაღალა    = 520
| უდაბალაში ჭურჭული   = 0
| უდაბალაში სიმაღალა  = 
| ნამუსხე შტატი = 28
| შტატო გჷნორთაშ თარიღი  = [[29 ქირსეთუთა]], [[1845]]
| ბორჯიშ ორტყაფუ        = 
| ორტყაფუ = 
| განედი        = 25°50'
| გრძედი       = 93°31'
| ვებ-ხასჷლა  = [http://www.texas.gov texas.gov]
| ვებხასჷლა  = 	
}}
'''ტეხასი''' (Texas, Tx - ტექსეს) — [[ააშ]]-იშ [[ამერიკაშ შტატეფი დორსხუაფაშ მეჯინათ|შტატი]], ობჟათე-ბჟადალიშ ცენტრალურ რეგიონს. ჯოხოქ გიადჷ [[ინდიარეფი|ინდიარეფიშ]] თურიშ მეჯინათ. [[ჰიუსტონი]] სიკაბეტათ პირველი ნოღა რე ტეხასის დო სიკაბეტათ მაანთხა [[ააშ]]-ს. [[დალასი]]შ მეტროპოლიტი სიკაბეტათ პირველი რე ტეხასის, მაანთხა ააშ-ს. ფართობიშ 10%-იშ ნარკი [[ტიოზი]] რე. შტატიშ ეკონომიკურ წჷმოძინეფქ დიჭყჷ 20-ა ოშწანურაშე, მუჟანსჷთ [[ნაფთობი]]შ ნოზირქ იჸუ მეგორაფილქ, ნამუქჷთ გიმიჭანჷ ეკონომიკური გოვითარაფა შტატის. ანდა [[უნივერსიტეტი]]შ გონწყჷმაქ ტეხასი დარსხჷ, მუჭოთ რეგანული ეკონომიკაშ დო მაღალი ტექნოლოგიური ინდუსტრიაშ შტატი.
 
ტეხასიშ ართოიანი დინოხოლენი პროდუქტი აკმადგინანს 1,224 ტრილიონ დოლარს დო მაჟირა რე [[კალიფორნია|კალიფორნიაშ]] უკული. ართოიანი დინოხოლენი პროდუქტი ართ შურ მახორუშა 36,484 [[ააშ დოლარი]]. 2010 წანაშ მუნაჩამეფით ტეხასის იბუძოლუ ფორჩუნ 500-იშ 57 კომპანია. ჩინებული კომპანიეფი ტეხასის: Halliburton, Texas Instrumentals, ExxonMobile.

ტეხასის დვალირი [[დალას-ფორტ-უერთიშ აეროპორტი]] საირქიანო გინოხარგუათ მაჟირა რე ააშ-ს დო [[მოსოფელი]]ს  მაანთხა.
 
ტეხასის იბუძოლჷ მეხოლაფათ 1000 ონიშოლი, ნამჷთ გინოზინდილი რე 1600 კილომეტრის ტეხასიშ წყარპიჯის, პორტეფს დოსაქვარაფილი ჸუნა მეხოლაფათ 1 მილიონი ტეხასარი.

== ისტორია ==
* [[1682]] – ესპანარეფიშ დახორინალი. 
* [[1821]]-[[1836]] – [[მექსიკა|მექსიკაშ]] ნორთი. 
* [[1836]]-[[1845]] – დუდიშული რესპუბლიკა (აკა შტატი რე, ნამჷთ დუდიშული რდჷ). 
* [[1836]] – ლჷმა მექსიკაწკჷმა. 
* [[1845]] – ანექსირაფილქ იჸუ [[ააშ]]-შე. 
* [[1861]]-[[1870]] – კონფედერაციაშ მაკათური.

== ჯინჯიერი მუნაჩამეფი ==
* '''ფართობი''' – 678 ვითოში. 
* '''მახორობა''' – 25,145 ვითოში, თინეფ შქას 3 მლნ [[მექსიკარეფი|მექსიკარი]] რე (ჩეკანამი 71,4 % , აფროამერიკალი 11,5 %, ლათინოამერიკალი 35,9 %). 
* '''ნოღაშ მახორობა''' – 79,6 %. 
* '''მუშობურობეფი''' – მა-2 შტატი რე მახორობათ, მა-2 ტერიტორიათ, 1-თა ნავთობიშ, გაზიშ, ბამბაშ, ორზაშ წარმებათ. 
* '''ჩინებული ადამიერეფი''' – [[ჯორჯ უოლკერ ბუში|ჯორჯ ბუში]], [[ბადი ჰოლი]], [[სემ ჰიუსტონი]], [[ლინდონ ჯონსონი]], [[ჯენის ჯოპლინი]], [[ტინა ტერნერი]].

== უდიდაში ნოღეფი ==
ტეხასიშ უდიდაში ნოღეფი რე: [[ოსტინი]] (ნანანოღა), 541 ვითოში, [[ჰიუსტონი]], (ნანანოღა 1837-39 დო 1842-45 წანეფს, 1.744 ვითოში, [[დალასი]], 1.053 ვითოში, [[სან-ანტონიო]], 1.068 ვითოში, [[ელ-პასო]], 600 ავითოში. 
<center>
<gallery widths="150px" heights="150px">
File:Panoramic Houston skyline.jpg|[[ჰიუსტონი]]
File:Downtown-san-antonio.jpeg|[[სან-ანტონიო]]
File:Xvisionx Dallas Stemmons.jpg|[[დალასი]]
File:AustinAerial-Dec2009.JPG|[[ოსტინი]]
File:Fort Worth, Texas at Sunset.jpg|[[ფორტ-უერთი]]
File:Downtown El Paso at sunset.jpeg|[[ელ-პასო]]
</gallery>
</center>

== ნინეფი ==

{| class="wikitable sortable" style="margin-left:1em; float:center"
|+ '''10 უდიდაში ნინა ტეხასის, ინგლისურიშ გალე'''
|-
! ნინა !! მაჩიებელი პროცენტულო<br /><small>(2010-წანაშ მეჯინათ)</small>
|-
| [[ესპანური ნინა|ესპანური]] || 29.21%
|-
| [[ვიეტნამური ნინა|ვიეტნამური]] || 0.75%
|-
| [[ჩინური ნინა|ჩინური]] || 0.56%
|-
| [[გერმანული ნინა|გერმანული]] || 0.33%
|-
| [[ტაგალური ნინა|ტაგალური]] || 0.29%
|-
| [[ფრანგული ნინა|ფრანგული]] || 0.25%
|-
| [[კორეული ნინა|კორეული]] დო [[ურდუ ნინა|ურდუ]]|| 0.24%
|-
| [[ჰინდი ნინა|ჰინდი]] || 0.23%
|-
| [[არაბული ნინა|არაბული]] || 0.21%
|-
| [[ნოგერო-კონგოლეზიური ნინეფი]]|| 0.15%
|}

== ჯინჯიერი რელიგიური კონფესიეფი ==
[[ფაილი:Lakewood church.jpg|მინი|[[ლაიკვუდ-ჩიორჩი]] ამერიკაშ უდიდაში ოხვამერი]]
{| class="wikitable" style="float:center; margin:10px"
|-
!რელიგია<ref>[http://www.gc.cuny.edu/faculty/research_briefs/aris/key_findings.htm#StateFaith American Religious Identification Survey] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051024031359/http://www.gc.cuny.edu/faculty/research_briefs/aris/key_findings.htm#StateFaith |date=2005-10-24 }}, 2001</ref>
!
|-
|[[რომიშ კათოლიკური ეკლესია|რომაული კათოლიციზმი]]
|28%
|-
|[[ბაპტიზმი]]
|21%
|-
|[[ურელიგიურობა|ურელიგიე]]
|11%
|-
|[[მეთოდიზმი]]
|8%
|-
|ქრისტიანი-შხვა
|7%
|-
|[[ლუთერანობა]]
|3%
|-
|[[ჟარნეჩდოვითიანელობა]]
|3%
|-
|[[პრესვიტერიანობა]]
|2%
|-
|[[ვარი-კონფესიონალური]]
|2%
|-
|[[ეკონია დღალეფიშ წიმინდანეფიშ იესო ქირსეშ ოხვამერი|მორმონეფი]]
|2%
|-
|[[ეპისკოპალური ოხვამერი]]
|1%
|-
|[[ისლამი|მუსლიმანი]]
|1%
|-
|[[იეჰოვაშ მოწამეეფი]]
|1%
|-
|[[ღორონთიშ შაყარუა]]
|1%
|-
|[[ღორონთიშ ოხვამერი]]
|1%
|-
|შხვა
|2%
|}

== ლიტერატურა ==
* {{Cite book|last=Chipman|first=Donald E.|title=Spanish Texas, 1519–1821|publisher=University of Texas Press|location=Austin, Texas|year=1992|isbn=0-292-77659-4}}
* {{Cite book|last=Davis|first=William C.|title=Lone Star Rising|year=2006|publisher=Texas A&M University Press|location=College Station, TX|isbn=978-1-58544-532-5}} originally published 2004 by New York: Free Press
* {{Cite book|last=Edmondson|first=J.R.|title=The Alamo Story-From History to Current Conflicts|publisher=Republic of Texas Press|place=Plano, Texas|isbn=1-55622-678-0|year=2000}}

== რესურსეფი ინტერნეტის ==
* {{dmoz|Regional/North_America/United_States/Texas}}
* [http://www.thestoryoftexas.com/ The Texas State History Museum]
* [http://www.tshaonline.org/handbook/online/ The Handbook of Texas Online]
* [http://texashistory.unt.edu/explore/collections/TR/browse/ ''Texas Register'']
* [http://www.nps.gov/history/nr/travel/tx/ South and West Texas: A National Register of Historic Places Travel Itinerary]

== სქოლიო ==
{{სქოლიო}}
{{მერკე-ააშ}}
{{ააშ-იშ ადმინისტრაციული ართულეფი}}

[[კატეგორია:ტეხასი| ]]
[[კატეგორია:ააშ-იშ შტატეფი]]