ტვინი
ტვინი — ნერვული სისტემაშ ცენტრალური ნორთი, ნამუთ უნარღელჸვენს ორგანიზმიშ ოთელარე ფუნქციეფიშ რეგულაციაშ დო უმაღალაში ნერვული ქიმინჯალაშ გოხორციალაფაშ არძაშე რსულჸოფურ ფორმეფს. ტვინიშ თარი სტრუქტურულ-ფუნქციური ართური რე ნეირონი. ფილოგენეზიშ ნერვული კურთხუეფიშ დიფუზური ბადე ითირჷ გიშაკერზაფილი ნერვული ნოსქვეფით, ნამუეფიშ გოთანჯილი სახეთ დონწკარუა აკმოქიმინჷნს ქვარაშ ძეწკვის — ქვარაშ ტვინს. კანკალე ჭანდის დო მოლუსკის ძალამო უღჷ გოვითარაფილი დუდიშ განგლიონი, თ. ჯ. დუდიშ ტვინი. გაგაჩამი ჩხოლარეფიშ დო ადამიერეფიშ ტვინი აკმოდირთჷ ოჭიშიშ ტვინშე დო დუდიშ ტვინშე, ფორილი რე დაცხეფით დო თხილერი რე გაგაჩიშ დო დუდიშ ხოკოშ ყვილამი ნორშვეფით. დუდიშ ტვინი იკათუანს ტვინიშ ღერს (მოგჷრძე ტვინი, ხინჯი, შქა ტვინი), ნათხემს დო კაბეტ ტვინს, ნამუთ გიშართილი რე 2 ჰემისფეროთ დო მერსხილი რე ტვინიშ ღერწკჷმა შქამადვალჷ ტვინით. რდილი ადამიერიშ დუდიშ ტვინიშ წონა ოშქაშეთ 1400 გრამი რე; ოჭიშიშ ტვინი — აკმადგინანს ტვინიშ წონაშ 2%–ს, ნათხემიშ – 10%–ს, ღერიშ სტრუქტურეფიშ – 6%–ს. ტვინიშ წონაშ 5/6 მოურს კაბეტი ტვინიშ ჰემისფეროეფშა. ტვინი აკმოდირთჷ შქირუ (იკათუანს ნეირონეფიშ რსხულეფს დო დენდრიტეფს) დო ჩე (იკათუანს აქსონეფს, ნამუეფიშ მიელინური დაცხი გჷთმოპიჯანს ჩე ფერს) ნიფთიარობაშე. ტვინიშ ევოლუცია მერსხილი რე ნთელ რანწკი მორფოლოგიურ გჷნოქიმინუეფს, მუჭოთ რე დუდიშ ტვინიშ დო კაბეტი ტვინიშ ჰემისფეროეფიშ ალაზჷმაფონი წონაშ, კაბეტი ტვინიშ ჸვაშ დო საფეთქელიშ წილეფიშ ალაზჷმაფონი ზჷმეფიშ, ღარეფიშ სიტომბაშ დო კარკატუეფიშ მუდანობაშ ძინა დო ტვინიშ შვაბელიშ აკოგაფაშ გორთულაფა. ანთროპოგენეზიშ პროცესის ტვინიშ მუშობურ გჷნოქიმინუაქ დო დიფერენციაციაქ ოპტიმალური კომპლექსი აკოქიმინჷ ნეოანთროპის, ნამუსჷთ იდვალუაფჷ ტვინიშ დო კაბეტი ტვინიშ კაბეტი ალაზჷმაფონი წონა დო ახალი შვებელიშ ჭყანიერი გოვითარაფა, სპეციფიკური ციტოარქიტექტონული ველეფიშ წჷმოქიმინუა, მაუთ დჷმახასიათაფალი რე ხვალე ადამიერეფშო. ინტეგრაციაშ მაღალი დონე უნარღელჸაფილი რე ნეირონეფიშ კაბეტი მუდანობათ, მაღალი სპეციალიზაციათ, ურთიართწკარუაშ დო კონტაქტეფიშ სირთულათ.
ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 9, ხს. 710, ქართი, 1985 წანა.