ტროპიკული ტყა
ტროპიკული ტყა — ტყა, ნამუთ გოფაჩილი რე ეკვატორულ, სუბეკვატორულ დო ტროპიკულ ორტყაფუეფს ოო. გ. 25° დო ობჟ. გ. 25°-ს შქას. ჩანარეფიშ გვარობეფით ძალამი დიდარი იროწვანე ლამე ტროპიკული ტყალეფი (ჭვემაშ ტყალეფი) ივითარებუ წანაშ გოძვენას ნოლექეფიშ (2000-7000 მმ) დო ტემპერატურაშ (23 °C-32 °C) წოროზჷმიერი გინორთუალაშ პიჯალეფს; თაქ ფართოთ რე გოფაჩილი ლიანეფი დო ეპიფიტეფი.
გვერდო იროწვანე ტროპიკული ტყალეფი, ნამუეფსჷთ შხირას უცბას რე გჷმოხანტილი ფურცელცჷმა დო გოფურცელუა, გოფაჩილი რე ვესტინდოეთს, ცენტრალურ ამერიკას (კ. ტრინიდადი, კოსტა-რიკა), ბჟადალი აფრიკას დო ობჟათე-ბჟაეიოლ აზიას (ინდოეთი, მიანმარი).
აზიაშ ტროპიკეფს თეჯგურა ტყალეფს მუსონური ჯოხო. თინეფშო დჷმახასიათაფალი რე ფურცელმაცჷმე ჯაჩანარეფი: ქეჩეჩგუმნაღელამი ქსილია (Xylia xylocarpa), ტარკალეპიოლამი ტეტრამელესი (Tetrameles nudiflora), შორეაშ ჯა (Shorea robusta). სინთიერი ფურცელმაცჷმე ტყა ივითარებუ ინდოჩინეთიშ ტროპიკეფს, თექ, სოდე არგამათ რე გჷმოხანტილი სქირე სეზონი. თაქ მუთმოფხვადჷნა ხოშქოშამი დიპტეროკარპუსი (Dipterocarpus tuberculatus), სიამიშ პენტაკმე (Pentacme siamensis) დო შხვა. კინ თაქ, უმოს დაღარ დიხეფს, შილებე აბხვადათ ფიჭონასჷთ, ნამუეფით აკმოდირთუ ფიჭვიშ სპეციფიკური გვარობეფშე: კარიბული ფიჭვი (Pinus caribaea), ტროპიკული ფიჭვი (Pinus tropicalis) დო შხვა. გვალაშ ტროპიკული ტყალეფი ივითარებუ ოხოლაფირო ზუღაშ დონეშე 800 მ სიმაღალას. რჩქვანელობურ, იროწვანე რე, დაჷმახასიათაფალი რე ჯაშობური გვიმარეფი, მუთმოფხვადჷნა წვიწვამეფით (აგითისიშ, დაკრიდიუმიშ დო შხვა გვარეფიშ კანკალე გვარობა). დიდ სიმაღალას (ზუღაშ დონე 2000 მ) მუთმოფხვადჷნა დაფიშობურეფიშ, წიფურიშობურეფიშ დო მანანაშობურეფიშ ფანიეფიშ წჷმმარინაფალეფი, გოფაჩილი რე ეპიფიტური ბუჟუჟეფი.
კავკაციაშ ტერიტორიას ტროპიკული ჩანარობა გოპატჷნაფილი რდჷ ეოცენურ ეპოქას. თიშ ნოსქილედეფქ მიოჭირინუ შქა პლიოცენურ ეპოქაშახ. თე პერიოდიშო კოლხეთის გჷმიქიმინჷ ძალამ დიდარ ტყაშ ცანარობაქ, ნამუეფით დიო ხოლო იკათუანდჷ იროწვანე ტროპიკული ტყალეფიშ კომპონენტეფს.
თაშნეშე ქოძირით
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ტროპიკული ტყა (ინგლისური) — სტატია ენციკლოპედია ბრიტანიკაშე
ლიტერატურა
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ჯანდიერი კ., ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 10, ხს. 59, ქართი, 1986 წანა.