ქოძირით წყუ ხასჷლაშო არალიშ ზუღა

{{მიარეშანულამობა|არალი|არალი (მიარეშანულამი)}}
{{ინფოდაფა ტობა
 |ჯოხო                = არალიშ ზუღა
 |ოდაბადური ჯოხო   = {{lang-kz|Арал теңізі}}<br />{{lang-uz|Orol dengizi}}
 |სურათი             = Aral Sea 05 October 2008.jpg
 |სურათიშ სიგანა     = 
 |სურათიშ მუკნაჭარა= არალიშ ზუღა 2014 წანაშ მარაშინათუთას
  |lat_dir = N|lat_deg = 44|lat_min = 48|lat_sec = 47
  |lon_dir = E|lon_deg = 59|lon_min = 36|lon_sec = 55
  |CoordRegion = 
  |CoordScale  = 
 |ორენი           = {{შილა|ყაზახეთი}}<br />{{შილა|უზბეკეთი}}
 |სიმაღალა ზუღაშ დონეშე = 
 |სიგჷრძა                   = 
 |სიგანა                  = 
 |ფართობი                 = 8300 კმ² (2015)
 |მოცულობა                   = დოხოლ. 1500—2000 კმ³
 |წყარპიჯიშ ღოზიშ სიგჷრძა   = 
 |მაქსიმალური სიტომბა      = 
 |ოშქაშე სიტომბა         = 
 |ჯიმუამობა               = 
 |კარაკანობა            = 
 |აუზიშ ფართობი       = 
 |ინმალი წყარმალუ          = [[სირდარია]]<br />[[ამუდარია]]
 |გჷშმალი წყარმალუ         = 
 |პოზრუკა                   = ყაზახეთი
 |პოზრუკაშ სიგანა           = 
 |სქოლიო              = 
 |ვიკიოწკარუე              = Aral Sea
}}
'''არალიშ ზუღა''', თაშნეშე '''არალიშ ტობა''' ({{lang-kk|Арал теңізі}}; {{lang-uz|Orol dengizi}}; {{lang-ru|Аральскοе мοре}}) — ჯიმუამი [[ტობა]] [[ცენტრალური აზია|ცენტრალურ აზიას]], [[ყაზახეთი]]შ დო [[უზბეკეთი]]შ ხურგას. ასე ტობაშ დიდი ნორთი ესქირაფილი რე; დოსქილადირი რე ხვალე თიში ოორუე დო ობჟათე ნორთეფიშ მორჩილი ნოსქილედეფი, ნამუთ თე ბორჯიშო ართიანს წყარით ვეთმიარსხუაფჷნა. არალიშ ტობაშ ესქირაფა თით რე გჷმოჭანაფილი, ნამჷ-და ტობაშა ინმალი [[ცენტრალური აზია|ცენტრალური აზიაშ]] ჟირი უდიდაში წყარმალუ [[სირდარია]] დო [[ამუდარია]] [[1960-იანეფი|1960-იანი]] წანეფშე გჷმირინუაფუ ყაზახეთის დო უზბეკეთის [[ბამბე]]შ ჸვანეფიშ ოწყარალო, მუშ შედეგო წყარმალუეფიშ წყარი ტობაშა პრაქტიკულო ვემიოჭირინუანს. [[1960-იანეფი|1960-იანი]] წანეფშე დოჭყაფილი ტობაშ ესქირაფაშ პროცესი ასეშა [[ადამიერი]]შით გჷმოჭანაფილი ართ-ართი უდიდაში [[ეკოლოგიური კატასტროფა|ეკოლოგიურ კატასტროფათ]] მირჩქინუაფუ. ესქირაფაშახ ტობაშ ფართობი დოხოლაფიორო 68 000 კმ²-ს აკმადგინანდჷ დო თე მუნაჩემით თინა მაანთხა ტობა რდჷ [[მოსოფელი|მოსოფელს]]; სიდიდაშ გეშა გიადჷ არალიშ ტობას „ზუღაქ“.

წყარიშ მალასიან ესქირაფას ხეს უნწყჷნს თი ელმოლ ხოლო, ნამჷ-და წანმოწანაშ გოძვენას თაქ ნოლექეფიშ მუდანობა ძალამ მერკე რე, ხვალე 100 მმ. აორქაფირი [[წყარი]] მეღებულშე 12-შახ უმოსი რე. აორქაფაქ გჷმიჭანუ ზუღას ჯიმუანობაშ ძინა, ნამუქჷთ მუშჸურე გჷმიჭანუ ფლორაშ დო ფაუნაშ მიარე ჯიშიშ ეშალაფა-მოჯალაგუა. ჩხომიშ ეშალაფაშ უკული მეჭყორდჷ თეიშახ ტობას გოფაჩილი მეჩხომალაქ. ესქირაფილ ტერიტორიას დჷთმოსქიდუ [[ჯიმუ]]შ ფსქელი ფალეფი. ესქირაფაშ შედეგო [[1989]] წანას ტობაქ ჟირო გირთჷ: ოორუეშ დო ობჟათეშ არალიშ ზუღეფო. [[2003]] წანაშ ზუღაშ ჟინპიჯიშ ფართობი დუდმაართა ფართობიშ ნაანთხალს აკმადგინანდჷ, წყარი - დუდმაართაშ 10%-ის.
[[ფაილი:Aralsee.gif|left|thumb|250px|არალიშ ზუღაშ წყარიშ დონეშ რკება]]
== თაშნეშე ქოძირით ==
* [[მოსოფელიშ უდიდაში ტობეფიშ ერკებული]]

== რესურსეფი ინტერნეტის ==
* [http://www.aralsea.org/ არალიშ ზუღაშ ფონდი]
* [http://www.udasa.org/ არალიშ ზუღაშ კრიზისი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170512170658/http://www.udasa.org/ |date=2017-05-12 }}
* [http://www.boku.ac.at/iwhw/onlinepublikationen/nachtnebel/EU_INTAS_0511_Rebasows/Files/Summary_report.pdf არალიშ ზუღაშ რეაბილიტაციაშ პროექტი] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120213010127/http://www.boku.ac.at/iwhw/onlinepublikationen/nachtnebel/EU_INTAS_0511_Rebasows/Files/Summary_report.pdf |date=2012-02-13 }}
* [http://unesdoc.unesco.org/images/0012/001262/126259mo.pdf/ Water-related vision for the Aral Sea basin for the year 2025]

{{ზუღეფიშ ერკებული}}

[[კატეგორია:ყაზახეთიშ ტობეფი]]
[[კატეგორია:უზბეკეთიშ ტობეფი]]