ბირთვული ანჯარი
ბირთვული ანჯარი (ვარ-და ატომური ანჯარი, გვირზილური ანჯარი) – ფინდიხა მონწყილობა, ნამუშ ენერგიაშ წყუს წჷმარინუანს ბირთვული რეაქცია. თე რეაქცია ირთუ ჟირ კლასო:
- ატომიშ გვირზილეფიშ დორთუალა
თე კლასის გჷმირინუაფუ მონკა ელემენტიშ გვირზილიშ ფერეგუაშ ეფექტი, ნამუშ შედეგო გჷთმიჭყაფუ ჟირი ელაზჷმაფათ ქექე ელემენტიშ გვირზილი. მონკა ელემენტეფო, მუჭოთ წესი გჷმირინუაფუ ურანი დო პლუტონიუმი. გვირზილური (ბირთვული) რეაქციაშ ათე კლასი გეპონუ თ.ჯ. წონაშ დეფიციტიშ პრინციპის. ათე პრინციპი ეჭარჷ აინშტაინქ ფარდობითობაშ სპეციალურ თეორიას. თინა გურიშხონარენს გევენჯის: ატომიშ გვირზილიშ აკმადგინალი სუბელეფიშ ენერგია, მუჟამსჷთ თინეფი გვირზილური (ბირთვული) ვეშ ჟიგაულათ ართიანწკჷმა რენა მერსხილ დგომარობას მერკე რე ვინდარო თე სუბელეფიშ ენერგიეფიშ აკნაძინა, მუჟანსჷთ თინეფი რენა დუდიშულ, უმურსხუ დგომარობას. თე რეაქციაშ ოკეთებელო უციო რე მუსხირენი პიჯალაშ თხილუა. ოფინთიხე ღვაქნდი (ურანი ვარ-და პლუტონიუმი. შილებე შხვა ღვანდეფიშ გჷმორინაფათ, მარა ნთელ რანწკი კაჭულეფიშ გეშა, ანჯარს გჷმირინუაფუ ხვალე თე ჟირი) იხასიათებუ თ.ჯ. კრიტიკული მასათ. თენა შანენს, ნამ-და გვირზილურ რეაქციას ოკათუ ღვანდიშ დისკრეტული მასეფი.
2. ატომიშ გვორზილეფიშ სინთეზი
ათე კლასის თერმოგვირზილური რეაქცია ჯოხო დო თის გიმირინუაფუ ქექე ელემენტიშ გვირზილეფიშ სინთეზიშ ეფექტი, ნამუშ უკულით გჷთმიჭყაფუ ართი ელაზჷმაფათ მონკა ელემენტიშ გვირზილი. ქექე ელემენტო გჷმირინუაფუ წყარბადიშ გვირზილი. თე კლასით გეპონუ მასაშ დეფიციტიშ პრინციპის. ათე რეაქციას გჷმირინუაფუ წყარბადიშ იზოტოპეფი, დეიტერიუმი - "მონკა წყარი" ვარ-და ტრიტიუმი - "ჟიმონკა წყარი". წყარბადიშ გვირზილი თარო წჷმარინუანს ართ ცალ პროტონს. თიში იზოტოპი დეიტერიუმი რე ართი პროტონიშ დო ართი ნეიტრონიშ კარუა. წყარბადიშ იზოტოპი ტრიტიუმი რე ართი ცალი პროტონიშ დო ჟირი ნეიტრონიშ კარუა. ათე იზოტოპეფი ოშა-გოშათ აფხვადუნა ორთას დო თინეფიშ მუზმარენ მუდანობაშ მეღება ურთულაში ტექნოლოგიური ოკითხირე რე. რეაქციაშ არზი რე გევენჯის: წყარბადიშ გვირზილეფს მითმიაჩამუ თიშმაიდა ენერგია, ნამ-და ურთიართ აკორაგვაფაშის თინეფი გინმულა ბირთვული ვეშ აწორინალაშა დო ინონჭირელი რენა თიშით, მუთმოხვადუ გვირზილეფიშ სინთეზი, მიიღებუაფუ ჰელიუმიშ გვირზილი. ათე რეაქციაშ ბორჯის გჷმიდუდიშულებუ ნეიტრონი. ათე რეაქციაშ ბორჯის გიმულირი ენერგია მუსხირენ წორორანწკო უმოსი რე გვირზილეფიშ ფერეგუაშ რეაქციაშ ენერგიაშე. თე რეაქციაშო ოხვილური ენერგიაშ მიოღებელო მუშა ელემენტის (წყარბადის) ინმახუნუანა გვირზილურ ფინდიხუაშ ეპიცენტრის.
რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]
- Nuclear Weapon Archive from Carey Sublette is a reliable source of information and has links to other sources and an informative FAQ.
- The Federation of American Scientists provide solid information on weapons of mass destruction, including nuclear weapons and their effects
- Alsos Digital Library for Nuclear Issues – contains many resources related to nuclear weapons, including a historical and technical overview and searchable bibliography of web and print resources.
- Video archive of US, Soviet, UK, Chinese and French Nuclear Weapon Testing Archived 2012-12-05 ვებ-ხასჷლას Archive.isCategory:Webarchive template archiveis links at sonicbomb.com
- The National Museum of Nuclear Science & History (United States) – located in Albuquerque, New Mexico; a Smithsonian Affiliate Museum
- The Manhattan Project: Making the Atomic Bomb Archived 2009-02-09 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. at AtomicArchive.com
- Los Alamos National Laboratory: History (U.S. nuclear history)
- Race for the Superbomb, PBS website on the history of the H-bomb
- Recordings of recollections of the victims of Hiroshima and Nagasaki Archived 2021-03-22 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- The Woodrow Wilson Center's Nuclear Proliferation International History Project Archived 2015-08-12 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine. or NPIHP is a global network of individuals and institutions engaged in the study of international nuclear history through archival documents, oral history interviews and other empirical sources.
- NUKEMAP3D – a 3D nuclear weapons effects simulator powered by Google Maps.
|
თე სტატია ფიზიკაშ გეშა დიოდღარო მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქუმმეხვარათ დო აკაფშათ თინა. |