ჰელიუმი
ჰელიუმი / Helium (He) | |
---|---|
ელემენტიშ რანწკი ნომერი | 2 |
უკაჭული ნიფთიარობაშ ვიზუალური ეჭარუა | |
ატომიშ მუშობურობეფი | |
ატომური მასა (მოლური მასა) |
4,002602 მ. ა. ე. (გ/მოლი) |
ატომიშ რადიუსი | (31)[1] პმ |
იონიზაციაშ ენერგია (მაართა ელექტრონი) |
2361,3(24,47) კჯ/მოლი (ევ) |
ელექტრონული კონფიგურაცია | 1s2 |
ქიმიური მუშობურობეფი | |
კოვალენტური რადიუსი | 28[1] პმ |
იონური რადიუსი | 93[1] პმ |
ელექტროვარყოფუობა (პოლინგიშ მეჯინათ) |
4,5 |
ელექტროდული პოტენციალი | 0 |
ღანჯებაშ ხარისხი | 0 |
უკაჭული ნიფთიარობეფიშ თერმოდინამიკური მუშობურობეფი | |
ნიფთიარობაშ სიგვაგვე | 0,147 ( -270 °C) 0,00017846 (+20 °C) გ/სმ³ |
ომანგე ტიბუნტირაფა | 20,79 ჯ/(კ·მოლი) |
ტიბუმიკოშქუმალუობა | (300 K) 0.1513 ვტ/(მ·კ) |
წირადუაშ ტემპერატურა | (2.5 მპა წნევაშ ბორჯის) 0.95 K , −272.20 °C, −457.96 °F კ |
წირადუაშ სიტიბა | 0.0138 კჯ/მოლი |
ფუნაფაშ ტემპერატურა | 4.22 K , −268.93 °C, −452.07 °F კ |
აორქებაშ სიტიბა | 0.0829 კჯ/მოლი |
მოლური ნტირა | 31,8 სმ³/მოლი |
უკაჭული ნიფთიარობაშ კრისტალური მესერი | |
მესერიშ სტრუქტურა | ჰექსაგონალური |
მესერიშ პერიოდი | 3,570 Å |
გომანგაფა | 1,633 |
დებაიშ ტემპერატურა | 0 კ |
He | 2 |
4,0026 | |
1s2 | |
ჰელიუმი |
ჰელიუმი (He) — უფერე, უშურე, უგემე, ვამუმაწამალარი, ინერტული ქიმიური ელემენტი რე პერიოდული სისტემაშ თ.ჯ. ინერტული ანუ ჯგირი აირეფიშ ერკებულს დო თიში ატომური რიცხუ რე 2. ჰელიუმი მართა პერიოდიშ მაბრუო ბუნაშ თარ გიმენბუნაშა მიშმურს დო ინერტული აირეფიშ ბუნაშ ოდუდეს იდვალუაფუ. ჰელიუმიშ ფუნაფაშ დო წირადუაშ ტემპერატურეფი არძაშე დაბალი რე შხვა ჩინებულ ელემენტეფს შქას დო თინა ორთაშობურ დგომარობას აირიშ (გაზიშ) სახეთ მუთმოფხვადჷნა (ექსტრემალური პიჯალეფიშ მოხ). უკაჭული ღვანდი ჰელიუმიშ CAS-იშ რეგისტრაციაშ ნომერი რე: 7440-59-7.
ჰელიუმი მაჟირა არძაშე გოფაჩილი ელემენტი რე ოქიანუს დო თაშნეშე სილექინათ მაჟირა რე პერიოდულ რცხილს. თეხანურ ოქიანუს დახე ედომუშამი ახალი ჰელიუმი წჷმიქიმინუ მურიცხეფს წყარბადიშ ატომიშ ფერეგუათ. დიხაუჩას ჰელიუმი წჷმიქიმინუ ალაზჷმაფათ მონკა ელემენტეფიშ დორცუაფაშ შედეგო. ზიტყვე ჰელიუმს ღებულენა ორთაშობურ აირშე დაბალტემპერატურული დორცუაფაშ პროცესით - თაშ ჯოხოდვალირი ფრაქციული მორთაფაშ მეთოდით (ქძ. ფრაქციული დისტილაცია სტატიას დისტილაცია).
საინტერესე ფაქტეფი
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ჰელიუმი — ღვანდი, ნამუსჷთ არძაშე დაბალი ფუნაფაშ ტემპერატურა უღჷნ. ჰელიუმი ფუნს −269 °C ტემპერატურას[2].
- დუდმაართაშე ჰელიუმი ისინთეზებუ ბჟაშ გვირზილს, ნამუქჷთ შილებე მილიონობათ წანა იკორინუასჷნ, მუჟამსჷთ წყარბადი გჷნიქიმინუ ჰელიუმო.
- ჰელიუმი მაჟირა არძაშე ქექე ელემენტი რე წყარბადიშ უკული. თინა ჰეერშე ჩატე რე დო თეშენი რე, ნამჷ-და ჰელიუმიშ ბუშტეფი ჰეერს გილაფურჷნუნსჷნ.
თაშნეშე ქოძირით
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ჰელიუმ-3 — ჰელიუმიშ ჩატე ვარადიოაქტიული იზოტოპი.
- პომერანჩუკიშ ეფექტი — ჰელიუმიშ ჩატე იზოტოპიშ 3He წირადუაშ (გომანგარაფაშ) ანომალური მუშობურობა 3He
- ჰელიომეტრია — მენცარობა, ნამუთ დჷთმიგურუანს ჰელიუმიშ გინულას შხვადოშხვა ელმოლს.
- თხითხუ ჰელიუმი
- მანგარი ჰელიუმი
რესურსეფი ინტერნეტის
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ჰელიუმი Webelements-ს
- ჰელიუმი ქიმიური ელემენტეფიშ პოპულარულ ბიბლიოთეკას Archived 2007-01-20 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
- ჰელიუმიშ გჷნოღალა
სქოლიო
[რედაქტირაფა | წყუშ რედაქტირაფა]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Size of helium in several environments. www.webelements.com. კითხირიშ თარიღი: 2009-07-10.
- ↑ გინესიშ რეკორდეფიშ წინგი ქიმიური ღვანდეფშო
ბუნა | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | |
IA |
IIA |
IIIB |
IVB |
VB |
VIB |
VIIB |
---- |
VIIIB |
---- |
IB |
IIB |
IIIA |
IVA |
VA |
VIA |
VIIA |
VIIIA | ||
პერიოდი | |||||||||||||||||||
1 | 1 |
2 | |||||||||||||||||
2 | 3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 | |||||||||||
3 | 11 |
12 |
13 |
14 |
15 |
16 |
17 |
18 | |||||||||||
4 | 19 |
20 |
21 |
22 |
23 |
24 |
25 |
26 |
27 |
28 |
29 |
30 |
31 |
32 |
33 |
34 |
35 |
36 | |
5 | 37 |
38 |
39 |
40 |
41 |
42 |
(43) |
44 |
45 |
46 |
47 |
48 |
49 |
50 |
51 |
52 |
53 |
54 | |
6 | 55 |
56 |
* | 72 |
73 |
74 |
75 |
76 |
77 |
78 |
79 |
80 |
81 |
82 |
83 |
84 |
(85) |
86 | |
7 | (87) |
88 |
** | (104) |
(105) |
(106) |
(107) |
(108) |
(109) |
(110) |
(111) |
(112) |
(113) |
(114) |
(115) |
(116) |
(117) |
(118) | |
ლანთანოიდეფი * | 57 |
58 |
59 |
60 |
(61) |
62 |
63 |
64 |
65 |
66 |
67 |
68 |
69 |
70 |
71 |
||||
აქტინოიდეფი ** | 89 |
90 |
91 |
92 |
(93) |
(94) |
(95) |
(96) |
(97) |
(98) |
(99) |
(100) |
(101) |
(102) |
(103) |
ტუტე ლითონეფი | ტუტე-დიხეფიშ ლითონეფი | ლანთანოიდეფი | აქტინოიდეფი | გჷნმაულარი ლითონეფი |
ქექე ლითონეფი | მეტალოიდეფი | ვალითონეფი | ჰალოგენეფი | ინერტული აირეფი |
ათე სტატია მერკე რე. თქვა შეგილებუნა ქიმეხვარათ ვიკიპედიას დო გაგშათინათ დო გახვეიანათინ. |